Skip to main content

Ναυτιλία: Οι παράγοντες που προκάλεσαν «τρικυμίες» το α’ εξάμηνο 2025

SHUTTERSTOCK

Τα αποτελέσματα ανάλυσης του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ

Έντονη μεταβλητότητα χαρακτήρισε τις αγορές της ναυτιλίας το πρώτο εξάμηνο του 2025. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι εμπορικοί πόλεμοι, η πορεία προς την απανθρακοποίηση, αλλά και οι συνθήκες της αγοράς, δημιούργησαν ένα σκηνικό που επηρέασε όλες τις αγορές, με πολλές αναταράξεις αλλά και θετικό άνεμο σε ορισμένες περιπτώσεις.

Σύμφωνα με την εξαμηνιαία ανάλυση του δρ. Μιχάλη Τσατσαρώνη, επίκουρου καθηγητή του
Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ, και της ερευνητικής του ομάδας, στα δεξαμενόπλοια κύριο χαρακτηριστικό ήταν οι γεωπολιτικές εντάσεις, που μειώνουν τις περιφερειακές εξαγωγές, ενώ οι αμερικανικές μειώνονται λόγω ζήτησης και δασμών.

Ο IEA πάντως προβλέπει κορύφωση  της ζήτησης πετρελαίου το 2029, κυρίως στην Ασία, διατηρώντας μεσοπρόθεσμη υποστήριξη για τη ναυτιλία.

Στα bulk carriers, το β’ τρίμηνο ανέδειξε την αυξανόμενη πολυπλοκότητα της ναυτιλιακής αγοράς: Τεχνολογικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις δημιουργούν νέες ευκαιρίες, ενώ η αβεβαιότητα στην εμπορική πολιτική και η εύθραυστη παγκόσμια οικονομία διαμορφώνουν ένα μικτό και μεταβαλλόμενο τοπίο για τους επόμενους μήνες.

Όσον αφορά τα containerships, η ανοδική τάση δημιούργησε συγκρατημένη αισιοδοξία για πιθανό κατώτατο σημείο σε ορισμένα τμήματα της αγοράς.

Τέλος, τα μακροπρόθεσμα θεμελιώδη της ναυτιλίας LNG και LPG παραμένουν θετικά, παρά τη βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα.

Δεξαμενόπλοια

Σύμφωνα με την ανάλυση, τον Απρίλιο 2025 η αγορά δεξαμενόπλοιων επηρεάστηκε από γεωπολιτικές εξελίξεις και αυστηρότερα ρυθμιστικά μέτρα, όπως το πλαφόν τιμών της G7 και το εμπάργκο της Ε.Ε. στη Ρωσία, που αναδιαμόρφωσαν τις εμπορικές ροές, αυξάνοντας τη ζήτηση για μακρινά VLCC δρομολόγια προς Ασία και μετατοπίζοντας ρωσικό ντίζελ προς τη Βόρεια Αφρική με MR1 πλοία.

Παράλληλα, η συνολική ζήτηση μειώθηκε λόγω εμπορικών εντάσεων, επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και μείωσης κατανάλωσης πετρελαίου, ειδικά στην Κίνα.

Ο γηρασμένος στόλος, με πάνω από 17% πλοία άνω των 21 ετών και καθυστερήσεις στην αντικατάσταση, αυξάνει το κόστος συντήρησης και την πίεση συμμόρφωσης σε αυστηρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς.

Περίπου το 10% των πλοίων -κυρίως τα παλαιότερα και εξαιτίας των κυρώσεων- έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας, περιορίζοντας την προσφορά.

Στην αγορά ναύλωσης, η περιορισμένη διαθεσιμότητα μεγάλων πλοίων (VLCC, suezmax) κρατά υψηλά τα ναύλα, ενώ τα μεσαία aframax και MR παρουσιάζουν χαλαρή ζήτηση, προκαλώντας ανισορροπίες.

Αγορά χύδην φορτίου

Το δεύτερο τρίμηνο του 2025 αποτέλεσε περίοδο μετάβασης για τις παγκόσμιες ναυτιλιακές αγορές, με καθοριστικές επιρροές από εποχιακές αλλαγές, τεχνολογική πρόοδο και γεωπολιτικές εντάσεις.

Η επιβολή δασμών από ΗΠΑ (145%) και Κίνα (125%) διατάραξε τις εμπορικές ροές, ιδιαίτερα στον αγροτικό τομέα, ενισχύοντας την ανάγκη επαναπροσδιορισμού δρομολογίων ξηρού φορτίου.

Οι διαρθρωτικές αλλαγές στη διεθνή ζήτηση επηρέασαν σημαντικά την αγορά ξηρού φορτίου.

Συνολικά, το τρίμηνο ανέδειξε την αυξανόμενη πολυπλοκότητα της ναυτιλιακής αγοράς: Τεχνολογικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις δημιουργούν νέες ευκαιρίες, ενώ η αβεβαιότητα στην εμπορική πολιτική και η εύθραυστη παγκόσμια οικονομία διαμορφώνουν ένα μικτό και μεταβαλλόμενο τοπίο για τους επόμενους μήνες.

Επενδύσεις

Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025, ο τομέας του ξηρού φορτίου παρέμεινε επιφυλακτικός ως προς τις επενδύσεις, με τις νέες ναυπηγήσεις bulk carriers να μειώνονται κατά 26% σε ετήσια βάση.

Οι χαμηλοί ναύλοι και τα αυξημένα κόστη κατασκευής αποθάρρυναν νέες παραγγελίες, ενώ η πιθανότητα επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ σε πλοία κινεζικής κατασκευής ενίσχυσε την αβεβαιότητα.

Η γεωπολιτική ένταση επηρέασε και την αγορά μεταχειρισμένων πλοίων, η δραστηριότητα για κινεζικά πλοία περιορίστηκε σημαντικά, ενώ αυξήθηκαν οι συναλλαγές για ιαπωνικά και νοτιοκορεατικά bulk carriers.

Παρά τη στασιμότητα στις νέες παραγγελίες bulk carriers, η αγορά μεταχειρισμένων πλοίων διατήρησε σταθερό ρυθμό συναλλαγών.

Η επενδυτική δραστηριότητα στον τομέα του ξηρού φορτίου παρέμεινε επιλεκτική και πειθαρχημένη, εστιάζοντας κυρίως σε αγορές μεταπώλησης και ανανέωση στόλου, εν μέσω γενικότερης μακροοικονομικής αβεβαιότητας.

Containerships

Η αγορά ναύλων των containerships παρουσίασε σημαντική μεταβλητότητα, με προσωρινές βραχυχρόνιες ανακάμψεις αλλά και έντονη αβεβαιότητα.

Παρά κάποιες θετικές ενδείξεις ανάκαμψης τον Μάιο και αρχές Ιουνίου, η συνολική κατάσταση παραμένει εύθραυστη, επηρεασμένη από μακροοικονομικές πιέσεις και γεωπολιτικές εξελίξεις.

Η αγορά δείχνει να βρίσκεται σε στάδιο αναζήτησης σταθερότητας, με υψηλό βαθμό αβεβαιότητας να περιορίζει τη δυναμική της ανάκαμψης.

Τον Απρίλιο του 2025, η αγορά ναύλων containerships παρουσίασε επιφυλακτικά σημάδια σταθεροποίησης, με μέτρια άνοδο σε βασικούς εμπορικούς διαδρόμους, ιδιαίτερα μεταξύ Ασίας και ΗΠΑ, λόγω των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και απειλών δασμών.

Ωστόσο, αυτή η βελτίωση ήταν προσωρινή, καθώς προς το τέλος του μήνα τα ναύλα υποχώρησαν ξανά, αναδεικνύοντας το πόσο ευάλωτη είναι η αγορά σε εξωτερικούς παράγοντες όπως η εμπορική πολιτική, οι κύκλοι αποθεμάτων και η ζήτηση στις μεγάλες οικονομίες.

Η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, υπογραμμίζοντας την ανάγκη προσεκτικής παρακολούθησης των γεωπολιτικών εξελίξεων για την πορεία της αγοράς.

Το δεύτερο τρίμηνο του 2025, οι παραγγελίες containerships επικεντρώθηκαν στην επέκταση χωρητικότητας, τη συμμόρφωση με αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα και την επιχειρησιακή ευελιξία.

Η αυξημένη ζήτηση για πλοία διπλού καυσίμου και μεθανόλης δείχνει σαφή στροφή προς πιο πράσινες τεχνολογίες, ενώ τα χρονοδιαγράμματα παράδοσης έως το 2028-2029 υποδηλώνουν ότι ο κλάδος προετοιμάζεται για συνεχιζόμενη αύξηση όγκων και ενισχυμένους κανονισμούς.

Παρά τη βραχυπρόθεσμη αστάθεια των ναύλων, οι μεταφορείς εστιάζουν σε μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα και περιβαλλοντική μετάβαση, διαμορφώνοντας μια πιο βιώσιμη μελλοντική αγορά.

LNG/LPG

Η αγορά των LNG carriers παρουσίασε έντονες διακυμάνσεις, με σημαντική υπερπροσφορά πλοίων και χαμηλή εποχική ζήτηση.

Τον Απρίλιο, οι spot ναύλοι για σύγχρονα LNG carriers έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά, ιδιαίτερα στον Ατλαντικό, ενώ στην αγορά του Ειρηνικού ήταν σχετικά υψηλότεροι.

Οι ναύλοι LNG από τον Κόλπο των ΗΠΑ προς Ευρώπη και Ασία ανέδειξαν σημαντικές περιφερειακές ανισορροπίες.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε από καθυστερήσεις σε μεγάλα έργα υγροποίησης και υψηλά αποθέματα μετά τον χειμώνα, περιορίζοντας τη ζήτηση και την κινητικότητα στην αγορά spot.

Τον Μάιο, η αγορά LNG έδειξε σημάδια αρχικής σταθεροποίησης, με τους spot ναύλους στον Ατλαντικό να αυξάνονται ελαφρά στα 4.000 δολάρια/ημέρα, λόγω περιορισμένης διαθεσιμότητας πλοίων και πρώιμης αναπλήρωσης αποθεμάτων στην Ασία.

Παρ’ όλα αυτά, η αγορά παρέμεινε εύθραυστη, με αβέβαιη βραχυπρόθεσμη προοπτική.

Αντίθετα, ο τομέας LPG παρέμεινε σταθερός, με τους ναύλους για VLGCs στη διαδρομή Μέση Ανατολή – Άπω Ανατολή να κυμαίνονται στα 85-90 δολάρια/τόνο, στηριζόμενοι σε ισχυρή ζήτηση στην Ασία, υγιείς εξαγωγές από τις ΗΠΑ και περιορισμένη ανάπτυξη στόλου.

Μέχρι τον Ιούνιο, οι spot ναύλοι LNG συνέχισαν την αργή ανάκαμψη, φτάνοντας περίπου στα
4.250 δολάρια την ημέρα στην Ατλαντική λεκάνη για πλοία 174.000 κυβικών μέτρων.

Η τάση αυτή υποδηλώνει σταδιακή εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης, με βελτιωμένο κλίμα εν όψει της χειμερινής περιόδου.

Η αισιοδοξία ενισχύεται από την αναμενόμενη αύξηση παραγωγής LNG λόγω καθυστερημένων έργων υγροποίησης στις ΗΠΑ στο δεύτερο εξάμηνο του 2025.

Το δεύτερο τρίμηνο του 2025 επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη ισχύ της αγοράς νεότευκτων LNG και LPG πλοίων, με επίκεντρο την απανθρακοποίηση, την κανονιστική πίεση και τη μακροπρόθεσμη ζήτηση καθαρότερων καυσίμων.

Οι πλοιοκτήτες προτίμησαν τεχνολογικά προηγμένα νεότευκτα πλοία αντί για μεταχειρισμένα.

Η αγορά S&P παρέμεινε υποτονική, με ελάχιστη δραστηριότητα στον LNG τομέα.

Στον LPG τομέα καταγράφηκαν λίγες συναλλαγές για σύγχρονα πλοία διπλού καυσίμου.

Η ερευνητική ομάδα του ΕΚΠΑ

Στο Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ υπεύθυνος είναι ο επίκουρος καθηγητής, δρ Μιχάλης Τσατσαρώνης (φωτογραφία).

Η ηγείται της ερευνητικής ομάδας που αποτελείται από τους: Μαρκοπουλιώτη Παναγιώτα, Μανιά Αμαλία, Βασιλειάδου Σαββίνα, Ζύφκου Καλλιόπη, Δουμάνη Παναγιώτα, Κατσαβός Γιώργος, Βιτζιλαίου Αναστασία, Ζαχαροπούλου Ευθυμία, Στρατικόπουλος Δημήτρης, Καρασσαβίδης Θεοχάρης, Σκουλή Μαρία- Αικατερίνη, Σπυράκη Σοφία, Καραπανάγου Αγγελική, Γάκη Μαργαρίτα, Πολονύφη Σταυριανή.