Στο υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας όλων των εποχών έχει φτάσει η ναυτιλιακή βιομηχανία, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Allianz.
Παρά το αντίξοο γεωπολιτικό περιβάλλον, τις πειρατικές επιθέσεις, αλλά και τα συνήθη ατυχήματα (πυρκαγιές, υγροποίηση φορτίου κ.λπ.), ο βαθμός απωλειών πλοίων βρέθηκε το 2024 σε ιστορικά χαμηλά με μόλις 27 περιστατικά.
Ειδικότερα, στην έκθεση «Safety and Shipping Review 2025» επισημαίνεται ότι οι απώλειες πλοίων (total losses) στη ναυτιλία συνεχίζουν την πτωτική τάση, με την ευρύτερη κατάσταση όμως -σύμφωνα με την ασφαλιστική- να χαρακτηρίζεται ρευστή, καθώς οι γεωπολιτικές αναταράξεις μπορεί να αλλάξουν τα δεδομένα.
Ωστόσο, παρά τους κινδύνους, η βιομηχανία αποδίδει σχετικά καλά όσον αφορά τις βελτιώσεις ασφάλειας. Συγκεκριμένα, το 2024 ο κλάδος κατέγραψε μόνο 27 μεγάλες απώλειες πλοίων, το οποίο είναι χαμηλό ρεκόρ, δεδομένου ότι 35 πλοία χάθηκαν το αμέσως προηγούμενο έτος. Ειδικότερα, ο αριθμός του 2024 αντιπροσωπεύει ετήσια πτώση 20% και μείωση 75% στις συνολικές απώλειες την τελευταία δεκαετία.
Μάλιστα, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990, το επίπεδο των βελτιώσεων στην ασφάλεια πλοίων και φορτίων είναι δραματικό. Πριν από δύο δεκαετίες, η βιομηχανία έχανε πάνω από 200 πλοία ετησίως, αλλά κατάφερε να πετύχει μείωση κατά το ήμισυ πριν από μια δεκαετία. Έκτοτε, παρατηρείται μια εντυπωσιακή τάση μείωσης των ζημιών. Το 2015 είχαν καταγραφεί 105 απώλειες πλοίων και έκτοτε ξεκίνησε μια σταθερά πτωτική πορεία, με 103 συμβάντα το 2016, 94 το 2017, 74 το 2018, 72 το 2019, 67 το 2020, 62 το 2021 και 42 το 2022.
Παράλληλα, η ανασκόπηση δείχνει ότι ο αριθμός των αναφερόμενων ναυτικών ατυχημάτων ή περιστατικών σε όλο τον κόσμο αυξήθηκε κατά περίπου 10% το 2024, φτάνοντας τα 3.310 σε σύγκριση με 2.963 το προηγούμενο έτος. Ενδεικτικά, οι Βρετανικές Νήσοι είδαν τον υψηλότερο αριθμό με 799, ακολουθούμενες από την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα με 694.
Οι περιπτώσεις πυρκαγιών εξακολουθούν να προκαλούν μεγάλη ανησυχία για τον κλάδο, με επτά απώλειες να αναφέρονται το 2024, τον ίδιο αριθμό με έναν χρόνο νωρίτερα. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκαν 250 περιστατικά πυρκαγιάς κατά τη διάρκεια του έτους, αυξημένα κατά 20% σε ετήσια βάση και το υψηλότερο σύνολο για μία δεκαετία. Σχεδόν το ένα τρίτο των περιστατικών πυρκαγιάς συνέβησαν είτε σε εμπορευματοκιβώτια, φορτία ή πλοία Ro-Ro. Αυτό καταδεικνύει μια αύξηση, σε σύγκριση με τις συνολικές απώλειες που προκλήθηκαν από πυρκαγιές κατά την τελευταία δεκαετία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αλιευτικά σκάφη έχουν αντικαταστήσει τα φορτηγά πλοία όσον αφορά τα συμβάντα, αντιπροσωπεύοντας το 40% των συνολικών απωλειών. Η βύθιση συνέχισε να είναι η κύρια αιτία απωλειών (σχεδόν το 50%). Επίσης, τα ακραία καιρικά φαινόμενα αναφέρθηκαν ως παράγοντας σε τουλάχιστον επτά απώλειες κατά τη διάρκεια του έτους, με τη μέση ηλικία ενός πλοίου που εμπλέκεται σε ολική απώλεια τα τελευταία 10 χρόνια να είναι τα 29 έτη.
«Η σημασία του πολιτικού παράγοντα και των συγκρούσεων ως πιθανή αιτία απωλειών πλοίων αυξάνεται με τις γεωπολιτικές εντάσεις», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Cpt. Rahul Khanna, επικεφαλής του τμήματος Marine Risk Consulting της Allianz Commercial Global. «Οι συνολικές απώλειες από παραδοσιακές αιτίες μπορεί να έχουν μειωθεί με την πάροδο του χρόνου, αλλά θα μπορούσαμε να βρισκόμαστε σε μια θέση όπου αυτή η θετική τάση ενδεχομένως να αντικατασταθεί από πολέμους και άλλες γεωπολιτικές εξελίξεις», υπογράμμισε.
Επικίνδυνος ο «σκιώδης» στόλος
Σύμφωνα με την Allianz, ο «σκιώδης» στόλος της Ρωσίας αποτελεί μια σημαντική απειλή για την ασφάλεια στη θάλασσα και το περιβάλλον. Αποτελούμενος από γηρασμένα και κακοσυντηρημένα πετρελαιοφόρα, ο συγκεκριμένος στόλος έχει επεκταθεί ραγδαία μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Σήμερα, εκτιμάται ότι περίπου το 17% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων ανήκει στον «σκιώδη» στόλο, ο οποίος αποτελείται από σχεδόν 600 tankers που εμπορεύονται μόνο ρωσικό πετρέλαιο. Αυτά τα πλοία έχουν εμπλακεί σε δεκάδες περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων πυρκαγιών, συγκρούσεων και πετρελαιοκηλίδων.
Η ασφαλιστική εταιρεία επισημαίνει ότι η βιομηχανία λειτουργεί σε ένα όλο και πιο ασταθές και περίπλοκο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από επιθέσεις, κρατήσεις πλοίων και κυρώσεις, καθώς και τις επιπτώσεις από περιστατικά που αφορούν ζημιές σε κρίσιμα υποθαλάσσια καλώδια. Παρά τη σημασία του κλάδου, καθώς -όπως τονίζεται- η ναυτιλία εξακολουθεί να είναι η κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας, τα γεγονότα των τελευταίων μηνών προσθέτουν ένα ακόμη επίπεδο κινδύνων.
