Επιδόσεις αριστείας κατέγραψε η ελληνική σημαία και το 2024, με τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων (USCG, Paris MoU, Tokyo MoU) να αναδεικνύουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του γαλανόλευκου νηολογίου.
Αρχικά, στην ετήσια έκθεση του Tokyo MoU, στην οποία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα αναφορικά με τις επιθεωρήσεις και τις κρατήσεις πλοίων που έλαβαν χώρα στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού το περασμένο έτος, τα πλοία υπό ελληνική σημαία σημείωσαν πολύ μικρό ποσοστό παραβάσεων (1,57%).
Συνολικά, κατά τη διάρκεια του 2024 -χρονιά που το Tokyo MoU συμπλήρωσε τα 31 χρόνια του- πραγματοποιήθηκαν 32.054 επιθεωρήσεις σε 18.655 πλοία 107 διαφορετικών σημαιών. Σε πλοία ελληνικής σημαίας πραγματοποιήθηκαν 191 επιθεωρήσεις τη συγκεκριμένη χρονιά, οι 91 εκ των οποίων κατέγραψαν ελλείψεις στα πλοία. Το ίδιο διάστημα, μόλις τρία πλοία ελληνικής σημαίας τέθηκαν υπό κράτηση από τους επιθεωρητές Port State Control (PSC) του Tokyo MoU.
Σύμφωνα με την έκθεση Shipping Industry Flag State Performance 2024/2025 που δημοσιεύθηκε από το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS), η ελληνική σημαία (ένα από το μεγαλύτερα νηολόγια παγκοσμίως) πέτυχε να έχει υψηλές επιδόσεις σε όλες τις κατηγορίες, τόσο σε επίπεδο Αμερικανικής Ακτοφυλακής όσο και στην Ευρώπη με το Paris MoU, αλλά και στην Ασία βάσει του Tokyo MoU.
Στη λίστα που βαθμολογούνται 118 κράτη σημαίας, εκτός της Ελλάδας, συμπεριλαμβάνονται ακόμη 13 χώρες που συγκεντρώνουν θετικούς δείκτες για όλα τα κριτήρια. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τις Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Χονγκ Κονγκ, Ιαπωνία, Λιβερία, Μάλτα, Νήσοι Μάρσαλ, Νορβηγία, Σιγκαπούρη, Ηνωμένο Βασίλειο, Νήσοι Κέιμαν και Νήσος του Μαν.
Τα σημαντικότερα κριτήρια στα οποία η Ελλάδα αξιολογήθηκε θετικά είναι οι επιθεωρήσεις ελληνικών πλοίων από το Κράτος Λιμένα (Port State Control), η κύρωση των διεθνών ναυτιλιακών συμβάσεων, η αποτελεσματικότητα εποπτείας των Αναγνωρισμένων Οργανισμών από τα Κράτη Σημαίας, η ηλικία των ελληνικών εμπορικών πλοίων, η συμμετοχή της χώρας μας στις συνόδους των Οργάνων του ΙΜΟ και τα αποτελέσματα της επιθεώρησης των Κρατών Σημαίας από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ).
Όλα αυτά τα δεδομένα, καθώς και η «άριστη» βαθμολογία του ελληνικού νηολογίου στις επιδόσεις ποιότητας, καταγράφονται τη στιγμή που η ελληνική σημαία χάνει δυνάμεις σε ετήσια σχεδόν βάση, εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου, για τον ελληνικών συμφερόντων στόλο, για πλοία άνω των 1.000 gt, το 2023 έπεσαν για πρώτη φορά στην ιστορία κάτω από τα 500 πλοία (συνολικά 496) στο ελληνικό νηολόγιο. Ο αριθμός αυτός διατηρήθηκε και το 2024, δηλαδή 496 πλοία, ενώ τον Μάρτιο του 2025, σύμφωνα με τα στοιχεία του Committee, σημειώθηκε νέο ιστορικό χαμηλό, με μόλις 480 πλοία στη σημαία.
Στη Λευκή Λίστα
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Λευκή Λίστα του Tokyo MoU για το 2024 αριθμούσε 31 σημαίες, συγκριτικά με τις 40 του 2018. Μεταξύ των χωρών που περιλαμβάνονται σε αυτή είναι η Ελλάδα, η Δανία, η Σαουδική Αραβία, το Χονγκ Κονγκ, η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Μάλτα, η Γερμανία, η Νορβηγία και η Σιγκαπούρη. Η Ελλάδα βρίσκεται στη 17η θέση.
Η Γκρι Λίστα του Tokyo MoU περιλαμβάνει 20 σημαίες (ΗΠΑ, Νήσοι Κουκ, Πακιστάν, Ρωσία, Σουηδία, Ιταλία, Μπαγκλαντές, Αυστρία κ.ά.), ενώ η Μαύρη Λίστα 13 σημαίες (Ιράν, Τανζανία, Καμπότζη, Τόγκο, Παλάου, Μογγολία, Καμερούν, Σιέρα Λεόνε κ.ά.). Συγκριτικά με τις αντίστοιχες λίστες του 2023, η Ιταλία «έπεσε» το 2024 από τη Λευκή στην Γκρι Λίστα, ενώ η Κύπρος μεταπήδησε από την Γκρι στη Λευκή.
Οι παραπάνω λίστες περιλαμβάνουν τις σημαίες των κρατών ανάλογα με το επίπεδο της ποιότητάς τους μετά τις επιθεωρήσεις στα πλοία που διενεργούν οι αρμόδιοι ελεγκτές. Η κατάταξη των σημαιών στην κάθε λίστα βασίζεται στον αριθμό των επιθεωρήσεων και των κρατήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί σε διάστημα τριών ετών.
Από το σύνολο των επιθεωρήσεων, στις 19.967 καταγράφηκαν ελλείψεις σε πλοία από τους επιθεωρητές Port State Control του Tokyo MoU. Δεδομένου ότι ο συνολικός αριθμός των πλοίων που διέπλευσαν πέρυσι την εν λόγω θαλάσσια περιοχή κυμάνθηκε σε 28.137, ο ρυθμός επιθεωρήσεων άγγιξε το 66%.
Οι συνολικές ελλείψεις σε πλοία κατά τη διάρκεια του 2024 ανήλθαν σε 77.526, εκ των οποίων οι 15.406 αφορούσαν την ασφαλή ναυσιπλοΐα και οι 10.263 τα σωστικά μέσα του πλοίου, αντιπροσωπεύοντας το 54% των συνολικών ελλείψεων σε πλοία. Σύμφωνα με στοιχεία του Tokyo MoU, οι ελλείψεις στα πλοία μειώθηκαν κατά 0,6% πέρυσι συγκριτικά με το 2023.
Επιπλέον, 1.189 πλοία 67 διαφορετικών σημαιών τέθηκαν υπό κράτηση από τους επιθεωρητές. Ο ρυθμός κράτησης πλοίων άγγιξε το 3,71%.
Κατηγορίες
Αναφορικά με τις κατηγορίες πλοίων, κατά τη διάρκεια του 2024 πραγματοποιήθηκαν 3.957 επιθεωρήσεις σε δεξαμενόπλοια, συγκριτικά με τις 2.041 επιθεωρήσεις του 2018. To ποσοστό κρατήσεων tankers άγγιξε το 2,98%.
Επίσης, 13.144 επιθεωρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου πέρυσι, ελαφρώς αυξημένες συγκριτικά με εκείνες του 2018 (11.470). Οι κρατήσεις των bulk carriers από επιθεωρητές PSC του Tokyo MoU ανήλθαν στο 3,59% του συνολικού αριθμού επιθεωρήσεων.
Οι επιθεωρήσεις στα containerships διαμορφώθηκαν στις 6.700, ενώ οι κρατήσεις σε αυτή την κατηγορία πλοίων άγγιξαν το 2,43% των συνολικών επιθεωρήσεων.
Σε ό,τι αφορά τα gas carriers, οι επιθεωρήσεις ανήλθαν σε 822 πέρυσι, από τις 839 το 2018, ενώ στα chemical tankers άγγιξαν τις 444.
Τα στοιχεία του ABS
Στην τελευταία αναφορά του σχετικά με τις κρατήσεις πλοίων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια επιθεωρήσεων Port State Control, ο αμερικανικός νηογνώμονας (ABS) κατέγραψε τις κύριες αιτίες κρατήσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν προβλήματα συντήρησης και ασφάλειας.
Ενδεικτικά, το τέταρτο τρίμηνο του 2024, η πλειονότητα των προβλημάτων που επεσήμαναν οι επιθεωρητές περιελάμβανε: Διεθνές Σύστημα Ασφαλούς Διαχείρισης, Καταστρώματα και διαφράγματα (μπουλμέδες), Συντήρηση: συντήρηση του πλοίου και του εξοπλισμού, Εξοπλισμός φίλτρων πετρελαίου, Πυρασφαλείς πόρτες/ανοίγματα: πόρτες και ανοίγματα, Σύστημα ανίχνευσης και συναγερμού πυρκαγιάς, Σταθερή εγκατάσταση πυρόσβεσης, Άλλες ελλείψεις (μηχανήματα), Διατάξεις και διαδικασίες ρυμούλκησης έκτακτης ανάγκης, Εξοικείωση πληρώματος με συστήματα έκτακτης ανάγκης, Άμεση διαθεσιμότητα εξοπλισμού πυρόσβεσης, Αεροφράκτες (Fire-dampers), Αξιολόγηση απόδοσης πληρώματος (ασκήσεις πυρόσβεσης), Κύρια μηχανή, Όργανα μέτρησης, θερμόμετρα κ.λπ.
Σύμφωνα με τον ABS, η αναφορά αυτή παρέχει πολύτιμα δεδομένα στους πλοιοκτήτες για τις χώρες με τις περισσότερες κρατήσεις και τις κύριες αιτίες που οδήγησαν σε αυτές, ενώ, όπως τονίζεται, η γνώση αυτή είναι κρίσιμη για τη βελτίωση της συμμόρφωσης με τους διεθνείς κανονισμούς και τη μείωση του ρίσκου μελλοντικών κρατήσεων.
Παράλληλα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι επιθεωρήσεις του Paris MoU για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2024 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 παρουσίασαν αύξηση σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2023. Συνολικά, σημειώθηκαν 172 κρατήσεις πλοίων, από τις οποίες μόνο έξι αφορούσαν πλοία κλάσης ABS.
Η αναφορά του ABS αποκάλυψε ότι οι περισσότερες κρατήσεις πλοίων σημειώθηκαν σε χώρες της Ασίας και της Ευρώπης, με την Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Τουρκία να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας. Οι κυριότερες αιτίες στις συγκεκριμένες περιοχές περιλάμβαναν παραβιάσεις στη συντήρηση του εξοπλισμού και ελλείψεις στα συστήματα ασφάλειας.
Ταυτόχρονα, η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι πλοιοκτήτες που επιλέγουν να επενδύσουν σε προληπτική συντήρηση και εκπαίδευση πληρωμάτων είχαν χαμηλότερο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν κρατήσεις κατά τις επιθεωρήσεις PSC.
