Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Από τέσσερις μεταβλητές θα εξαρτηθεί ο αντίκτυπος της πανδημίας στο λιμάνι του Πειραιά τους επόμενους μήνες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την οικονομική έκθεση του ΟΛΠ, θα εξαρτηθεί από την εκτίμηση του χρόνου επιστροφής «σε κανονικούς ρυθμούς», τον προγραμματισμό της άρσης των μέτρων για τη μείωση της πανδημίας, τα οικονομικά μέτρα για την υποστήριξη των επηρεασμένων από την πανδημία εταιρειών, αλλά και την πιθανότητα επαναλαμβανόμενου κύματος ή πιθανής εποχικότητας της πανδημίας, καθώς ο εμβολιασμός του κοινού βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια.
Για το 2020 η πανδημία επηρέασε περισσότερο την επιβατική κίνηση και σε μικρότερο βαθμό τον όγκο φορτίου. Για το 2021 η κατάσταση θεωρείται ακόμα ρευστή.
Κρουαζιέρα
Οι εταιρείες κρουαζιέρας ανέστειλαν τις κρουαζιέρες λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών σε όλο τον κόσμο και έφεραν τη βιομηχανία σε πλήρη ακινησία. Οι κρουαζιέρες έχουν απαγορευτεί στην Ελλάδα από τις 15 Μαρτίου, με την απαγόρευση να ισχύει έως τις 25 Ιανουαρίου και να επανεξετάζεται σε εβδομαδιαία βάση. Κατά την περίοδο περιοριστικών μέτρων του 2020 επιτρέπονταν μόνο τεχνικές αφίξεις για προμήθειες με περιορισμένη ικανότητα επαναπατρισμού των πληρωμάτων. Από τον Νοέμβριο του 2020 υιοθετήθηκαν αυστηρότερα μέτρα, οπότε ακόμη και οι τεχνικές αφίξεις ανεστάλησαν.
Λόγω της πανδημίας ένας σημαντικός αριθμός φορέων κρουαζιέρας έχει ήδη προγραμματίσει εκ νέου τις κρουαζιέρες για τον Ιούνιο του 2021 και είναι προφανές ότι το «modus operandi» του κλάδου μεσοπρόθεσμα θα επηρεαστεί ανάλογα με τις πολιτικές που εφαρμόζουν τα κράτη σχετικά με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Αυτές οι αλλαγές ενδέχεται να επηρεάσουν το μέσο μέγεθος του πλοίου, τη μέγιστη χρήση της χωρητικότητας επιβατών, τις διαδικασίες επιβίβασης / αποβίβασης και τον αριθμό των φορέων κρουαζιέρας.
Για το 2021 το λιμάνι του Πειραιά μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2021 έχει 616 προκρατήσεις. Ωστόσο, θεωρείται πολύ απίθανο ότι αυτός ο αριθμός θα υλοποιηθεί καθώς οι φορείς εκμετάλλευσης κρουαζιέρας έχουν αρχίσει να αναβάλουν την εκκίνηση των δρομολογίων τους για τα μέσα του έτους. Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2021 ο ΟΛΠ έχει ενημερωθεί επισήμως για 111 κρουαζιέρες που αναβάλλονται ή ακυρώνονται.
Ακτοπλοΐα
Στον τομέα της ακτοπλοΐας δεν υπήρξε πλήρης απαγόρευση δρομολογίων για το 2020, αλλά η κυκλοφορία επιβατών επιτράπηκε μόνο σε μόνιμους κατοίκους των νησιών και φορτηγών για τον εφοδιασμό της αγοράς. Ως αποτέλεσμα της μειωμένης ζήτησης, ο πραγματικός αριθμός των πλοίων μειώθηκε σημαντικά και η κυκλοφορία των επιβατών επηρεάστηκε αρνητικά. Λόγω των μειωμένων δρομολογίων των πλοίων ακτοπλοΐας, η ζήτηση για μεγαλύτερη παραμονή των πλοίων στο λιμάνι αυξήθηκε. Ως απάντηση, η ΟΛΠ Α.Ε. υιοθέτησε μια ειδική πολιτική ελλιμενισμού για το κεντρικό λιμάνι έως τις 31 Δεκεμβρίου και έχει παρατείνει αυτήν την πολιτική μέχρι την άρση των περιοριστικών μέτρων παρ’ όλο που η εταιρεία δεν ήταν υποχρεωμένη να ακολουθήσει την απόφαση της κυβέρνησης να παρέχει έκπτωση στα τέλη ελλιμενισμού.
Τα δρομολόγια αυξήθηκαν από τον Ιούνιο, αλλά με σημαντικά χαμηλότερη χρησιμοποίηση χωρητικότητας για λόγους υγιεινής, κυμαινόμενη από 60% για συμβατικά πλοία έως 65% για πλοία με καμπίνες.
Η συνολική διακίνηση επιβατών στις εσωτερικές γραμμές σε ετήσια βάση το 2020 σημείωσε μείωση 37,3%, ενώ η κυκλοφορία οχημάτων μείωση 17,2%.
Μέσα σε αυτές τις επιχειρηματικές συνθήκες επηρεάζεται αρνητικά η επιχειρησιακή βιωσιμότητα των ακτοπλοϊκών εταιρειών, η οποία μπορεί να επηρεάσει τον αριθμό των δρομολογίων πλοίων που προσφέρονται για το 2021, τις αφίξεις πλοίων και τους όγκους στο λιμάνι.
Ναυπηγοεπισκευή
Στον τομέα της επισκευής πλοίων σημειώθηκε μείωση του αριθμού των πλοίων στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη κατά 13% (από 292 το 2019 σε 254 το 2020), αλλά τα έσοδα σημείωσαν αύξηση καθώς τα πλοία παρέμειναν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στο τμήμα των δεξαμενών ο αριθμός των πλοίων που εξυπηρετήθηκαν αυξήθηκε κατά 8% (από 112 το 2019 σε 121 το 2020). Ο αριθμός των πλοίων που εξυπηρετούνταν στις δεξαμενές υποστηρίχθηκε επίσης από τη μερική διακοπή της ακτοπλοΐας που επέτρεψε έναν πιο ευέλικτο προγραμματισμό επισκευών λόγω αδράνειας. Για το 2021 έχουν προγραμματιστεί σημαντικές εργασίες αναβάθμισης που θα επηρεάσουν τη διαθεσιμότητα υποδομής και τον αριθμό των πλοίων ο οποίος αναμένεται να σημειώσει μείωση.
ΣΕΜΠΟ: Ανθεκτικότητα
Ο τερματικός σταθμός εμπορευματοκιβωτίων παρέμεινε πλήρως λειτουργικός καθ’ όλη τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν στην Ελλάδα. Η επιβράδυνση της οικονομίας και των διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού επηρέασε τους όγκους εγχωρίου φορτίου που σημείωσαν μείωση 12%, παρά τους θετικούς όγκους εντός των δύο πρώτων μηνών του έτους. Οι όγκοι μεταφόρτωσης του Προβλήτα Ι σημείωσαν αύξηση 16,8% λόγω της στρατηγικής συνέργειας που συμφωνήθηκε μεταξύ των τερματικών εμπορευματοκιβωτίων ΟΛΠ Α.Ε. και ΣΕΠ Α.Ε. Ωστόσο, σε διεθνές επίπεδο, ο όγκος διακίνησης των λιμένων έχει μειωθεί και ακυρωμένα δρομολόγια καταγράφονται σε πολλά λιμάνια. Επιπλέον, λόγω της μείωσης της προσφοράς πλοίων από τους φορείς εκμετάλλευσης τακτικών γραμμών, την έλλειψη ισορροπίας στο εμπόριο και τα κενά δρομολόγια, έχουν καταγραφεί ρεκόρ ναύλων σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς και καθυστερήσεις στις αποστολές και τις παραδόσεις. Ωστόσο, αυτά δεν προέρχονται από τους λιμενικούς φορείς αλλά από τις θαλάσσιες μεταφορές που καταγράφονται παραπάνω.
Car Terminal
Τα εργοστάσια παραγωγής αυτοκινήτων την άνοιξη διέκοψαν ή περιόρισαν δραστικά την παραγωγή. Οι περιορισμοί επηρέασαν σημαντικά τις πωλήσεις. Οι ταξινομήσεις επιβατικών Ι.Χ. στην Ε.Ε. το 2020 μειώθηκαν 23,7%. Αυτό επηρέασε τους όγκους μεταφόρτωσης στον Πειραιά τόσο από από την Ευρώπη όσο και από την Ασία. Για το 2021 οι όγκοι μεταφόρτωσης θα εξαρτηθούν από την οικονομία των γειτονικών χωρών και ιδίως της Τουρκίας, της Αιγύπτου, των χωρών του Λεβάντε και της Μαύρης Θάλασσας. Οι εισαγωγές αυτοκινήτων στην Ελλάδα σημείωσαν μείωση 30,7% στους έντεκα μήνες του 2020 έναντι του 2019. Ωστόσο, υπάρχει περιθώριο αισιοδοξίας, καθώς τα στοιχεία τον Απρίλιο και τον Μάιο σημείωσαν ριζικά υψηλότερες μειώσεις (80,2% και 67,5% αντίστοιχα) οι οποίες ανατράπηκαν τον Σεπτέμβριο. Αυτή η γρήγορη ανάκαμψη από τις μειώσεις που σημειώθηκαν το β’ τρίμηνο του 2020 δείχνει ότι υπάρχει λανθάνουσα ζήτηση και υπό την προϋπόθεση ότι τα πανδημικά μέτρα θα περιοριστούν σε πιο μόνιμη βάση, θα υπάρξει ανάκαμψη της ζήτησης και των εισαγωγών αυτοκινήτων το 2021.
