Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Ένα νέο συμβόλαιο μεταξύ της Πολιτείας και της ναυτιλιακής κοινότητας είναι έτοιμη να υπογράψει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας με στόχο την ανάκαμψη του ελληνικού νηολογίου. Ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης δηλώνει ότι θα τιμήσει αυτό το συμβόλαιο και προσδοκά στη θετική ανταπόκριση της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας, έτσι ώστε να επιστρέψει στην ελληνική σημαία σημαντικό μέρος εκ των περίπου 4.000 ελληνόκτητων πλοίων που φέρουν ξένη σημαία.
Στην ίδια ρότα με τον υπουργό είναι και ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Θεόδωρος Βενιάμης, ο οποίος τα τελευταία χρόνια με σημαντικές παρεμβάσεις του υποστήριξε την ανάγκη ενίσχυσης του ελληνικού νηολογίου, ενώ πρωτοστάτησε με σειρά προτάσεων και πρωτοβουλιών για τη θεσμική θωράκιση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής και ελληνόκτητης ναυτιλίας.
Ο κ. Πλακιωτάκης από την πλευρά του επιζητεί το ελληνικό πλοίο να αποτελεί τον φυσικό χώρο εργασίας του Έλληνα ναυτικού, και υποστηρίζει ότι η ανάκαμψη του ελληνικού νηολογίου θα δώσει νέα πνοή και στη ναυτική απασχόληση, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες ποιοτικής εργασίας σε σύγχρονα πλοία και προάγοντας την υψηλή ναυτιλιακή μας τεχνογνωσία.
Διατάξεις στελέχωσης
Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει ήδη νομοθετήσει σειρά διατάξεων στελέχωσης των πλοίων αλλά και φορολογικές που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα του υπό ελληνική σημαία πλοίου, ενώ όπως υποστηρίζει έχει βελτιστοποιήσει τις διαδικασίες εγγραφής και διαγραφής από και προς το ελληνικό νηολόγιο οι οποίες υλοποιούνται σε χρόνο μίας, το πολύ δύο ημερών. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνησή μας έχει δεσμευθεί να προχωρήσει στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στη ναυτιλιακή κοινότητα, τόσο σε ό,τι αφορά το πλοίο και τη νηολόγησή του όσο και τη ναυτιλιακή εταιρεία. Για τον σκοπό αυτό θα υλοποιήσουμε έργα πληροφορικής που αφορούν το πλοίο και τους ναυτικούς που παρέμεναν στο συρτάρι για πολλά χρόνια, όπως το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για τη Ναυτιλία, αναφέρει στους συνομιλητές του ο κ. Πλακιωτάκης.
Ο υπουργός Ναυτιλίας φιλοδοξεί να προκηρύξει αυτό το εμβληματικό έργο μέσα στους επόμενους μήνες, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, στο πλαίσιο της προγραμματικής συμφωνίας με το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. Έτσι οι εταιρείες θα μπορούν να αλληλεπιδρούν με το νηολόγιο και τα μητρώα τους ηλεκτρονικά, να υποβάλλουν τα οικονομικά τους στοιχεία, να αιτούνται και να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία για τη λειτουργία τους έγγραφα από τον υπολογιστή τους. Αντίστοιχες παρεμβάσεις θα πραγματοποιηθούν και στον κλάδο Επιθεώρησης Πλοίων.
Καθώς η ελληνική ναυτιλία έχει τεράστια ιστορία, το επόμενο βήμα θα είναι να αξιοποιηθεί και το Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία, προκειμένου να ψηφιοποιηθούν τα νηολόγια και οι εκατοντάδες χιλιάδες φάκελοι πλοίων και εταιρειών, που ανατρέχουν σε βάθος πολλών δεκαετιών, ώστε να είναι πραγματικά ψηφιακό το νηολόγιο. Μέσα από τις παρεμβάσεις μας αυτές θέτουμε τις στέρεες βάσεις για ένα ακόμη πιο λαμπρό μέλλον για τη ναυτιλία μας, με βάση τις σύγχρονες τεχνολογίες, αναφέρει ο κ. Πλακιωτάκης.
21% του παγκόσμιου στόλου
Επισημαίνεται ότι η ελληνική πλοιοκτησία κατέχει πάνω από 21% του παγκόσμιου και 54% του ευρωπαϊκού στόλου. Παρ’ όλα αυτά, μόνο το 16,7% της ελληνόκτητης χωρητικότητας φέρει σήμερα την ελληνική σημαία. Οι αιτίες συρρίκνωσης της ελληνικής σημαίας (τάση που ξεκίνησε ήδη από τη 10ετία του 1990) είναι πολλές και αποτελούν συνδυασμό παραγόντων, εμπορικών, πολιτικών, συνδικαλιστικών, ιστορικών, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας. Επίσης, όπως σημειώνουν ναυτιλιακοί παράγοντες, πασιφανής ήταν και η αδυναμία των κυβερνήσεων να επιλύσουν χρόνια προβλήματα σε θέματα στελέχωσης των πλοίων, ευελιξίας των υπηρεσιών, αλλά και σε απαιτήσεις των ναυλωτών, και να αντιμετωπίσουν πολιτικές της Ε.Ε. που δεν έδιναν τη δέουσα σημασία στην παράμετρο ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής ναυτιλίας κ.α.
Σε άνοδο η πλοιοδιαχείριση
Ωστόσο, αν και το ελληνικό νηολόγιο έχει φθίνουσα πορεία, η ελληνική πλοιοδιαχείριση συνεχίζει τη σταθερά αναπτυξιακή της ρότα, στη βάση της εμπεδωμένης σχέσης εμπιστοσύνης με την ελληνική πολιτεία. Σήμερα, 1.419 εγκατεστημένες στην Ελλάδα εταιρείες διαχειρίζονται 4.717 πλοία και απασχολούν στα γραφεία τους 17.872 εργαζόμενους. Οι αριθμοί αυτοί αποτελούν ιστορικό υψηλό στους σχετικούς δείκτες και επιβεβαιώνουν την άρρηκτη σύνδεση της ελληνικής ναυτιλίας με την ελληνική οικονομία, στη βάση ενός σταθερού θεσμικού πλαισίου με αναπτυξιακή προοπτική.
Στη βάση ανάκτησης της εμπιστοσύνης με τη ναυτιλιακή κοινότητα, προχωρούμε στην εξάλειψη όλων των ανασχετικών παραγόντων για την επιστροφή σημαντικού μέρους της ελληνόκτητης ναυτιλίας στην εθνική σημαία. Για την κυβέρνησή μας, η ενίσχυση του ελληνικού νηολογίου αποτελεί πρόκληση και όραμά μας και εργαζόμαστε μεθοδικά και σε συνεργασία με τους ναυτιλιακούς φορείς προς την κατεύθυνση αυτή, τονίζει με κάθε ευκαιρία ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
Υπενθυμίζεται ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έγιναν ήδη πολλά και σημαντικά βήματα για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής σημαίας και τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης στη ναυτιλία. Για τον σκοπό αυτό νομοθετήθηκε με τον νόμο 4714/2020, η εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων και εκάστοτε ισχυουσών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (Collective Agreements) PNO-ITF-TCC ή PNO-IBF, κατά την ελεύθερη κρίση της πλοιοκτήτριας εταιρείας εξαιρετικά και μόνο για τις ναυτολογήσεις ειδικοτήτων κατωτέρου πληρώματος, καθώς και των ειδικοτήτων του ανθυποπλοιάρχου και γ’ μηχανικού Ε.Ν.
Πληρώματα
Ανταποκρινόμενο επίσης στις σύγχρονες ανάγκες της ναυτιλίας για άμεση εξεύρεση πληρωμάτων, οι οποίες εντάθηκαν λόγω αδυναμίας αντικατάστασής τους στην εποχή της πανδημίας, το υπουργείο Ναυτιλίας έδωσε τη δυνατότητα ναυτολόγησης αλλοδαπού πλοιάρχου (Ν. 4714/ 2020), εφόσον αποδεδειγμένα δεν προσφέρεται Έλληνας για τις ανάγκες της πλοιοκτήτριας ή της διαχειρίστριας εταιρείας του πλοίου και εφόσον η διαχείριση του πλοίου γίνεται από την Ελλάδα, ενώ εξορθολογίσθηκαν οι συνέπειες της παράβασης της υποχρέωσης ναυτολόγησης σπουδαστή και κατέστη λειτουργικότερη η δυνατότητα μεταχρέωσης σπουδαστών.
Επιπλέον για τη διευκόλυνση της ναυτιλιακής κοινότητας, ιδίως σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας όπως αυτές που προκάλεσε η πανδημία, τέθηκε σε ορθολογικότερη βάση η μη συμμόρφωση με απαιτήσεις του όρου 8, η οποία θεωρείται δικαιολογημένη στις περιπτώσεις (α) τεκμηριωμένης ανωτέρας βίας, (β) μεταχρέωσης σπουδαστών και (γ) στις περιπτώσεις όπου προβλέπονται από τις κείμενες περί ΝΑΤ διατάξεις.
Θεσμικές κινήσεις
Στο θεσμικό πεδίο, ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο ο θεσμός της ναύλωσης γυμνού πλοίου, ώστε σε δυσμενείς οικονομικά περιόδους όπως αυτές που βιώνει για πολλά έτη η ναυτιλία, να μπορεί να διασφαλίζεται η χρηματοδότηση νέων επενδύσεων στον ναυτιλιακό τομέα.
Σε εταιρικό και φορολογικό επίπεδο αυτό πραγματοποιήθηκε με νομοθετική παρέμβαση στα τέλη του 2019 (ν. 4646/2019) με θετική ανταπόκριση από πολλές ναυτιλιακές εταιρείες, ενώ πριν από λίγες μέρες ολοκληρώθηκε η παρέμβαση αυτή και μέσω της εγκριτικής πράξης νηολόγησης πλοίων. Με άλλα λόγια, πλοία που ανήκουν εξαρχής ή μεταβιβάζονται κατά κυριότητα σε αλλοδαπή εταιρεία και στη συνέχεια ναυλώνονται γυμνά ή μέσω leasing σε Έλληνες εφοπλιστές, μπορούν πλέον να υψώσουν την ελληνική σημαία.
Επίσης, τον Δεκέμβριο του 2020 (Ν. 4758/2020) αναμορφώθηκε το καθεστώς φορολογίας των αλλοδαπών ναυτικών, που αποτελούσε σημαντικό παράγοντα ανάσχεσης για την επιλογή της ελληνικής σημαίας.
Πλέον, οι αλλοδαποί ναυτικοί που απασχολούνται σε ποντοπόρα πλοία υπό ελληνική σημαία απαλλάσσονται τόσο από τον φόρο εισοδήματος, όσο και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
Με τον τρόπο αυτό αφαιρέθηκε από τις εταιρείες ένα σημαντικό ουσιαστικό και γραφειοκρατικό βάρος που δεν είχαν οι ανταγωνιστικές προς την ελληνική σημαίες.
