Οι «27»αποφάσισαν να μην ενεργοποιήσουν στην παρούσα φάση κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας, ωστόσο συμφώνησαν να επανέλθουν το Δεκέμβριο και ανάλογα με τις εξελίξεις θα λάβουν και τις απαραίτητες αποφάσεις.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες τάχθηκαν χθες το βράδυ υπέρ του εποικοδομητικού διαλόγου για την επίλυση των διαφορών της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κύπρο, ωστόσο προειδοποιούν ότι εάν η Άγκυρα συνεχίσει τις μονομερείς ενέργειες, τότε η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέτρα που έχει στη διάθεσή της για το σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Αθήνας και της Λευκωσίας. Στη διπλή αυτή προσέγγιση κατέληξαν οι «27» μετά από πολύωρες συζητήσεις για τον καθορισμό των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία υπό το φως των εξελίξεων στην ανατολική Μεσόγειο.
Όπως τονίζεται στο κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στη Μεσόγειο, αλλά και για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω ειρηνικού διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά. Η ΕΕ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για την προώθηση αυτών των στόχων, αναφέρει το κείμενο, αφήνοντας με τον τρόπο αυτό ανοικτό το θέμα της επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση που οι εξελίξεις είναι αρνητικές.
Η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς και την ανακοίνωση ότι θα συνεχίσουν τις άμεσες διερευνητικές συνομιλίες τους με στόχο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των δύο χωρών. Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και να διευρυνθούν.
Η ΕΕ θέλει να δώσει ευκαιρία στο διάλογο
Οι «27» καταδικάζουν έντονα τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας που πρέπει να σταματήσουν. Καλούν την Τουρκία να απέχει από παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Υπογραμμίζουν ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και καλούν την Τουρκία να αποδεχτεί την πρόσκληση της Κύπρου για έναρξη διαλόγου με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ έκανε λόγο για εντατικές συζητήσεις στρατηγικής, οι οποίες οδήγησαν σε μια διπλή προσέγγιση. Όπως είπε, η ΕΕ θέλει να δώσει την ευκαιρία στο διάλογο και μπορεί να προσφέρει μια θετική ατζέντα στην Τουρκία, υπό την προϋπόθεση ότι η Άγκυρα θα ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Σε αντίθετη περίπτωση, η ΕΕ συνέχισε, θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για την προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου. Σύμφωνα με τον κ. Μισέλ η θετική ατζέντα θα μπορούσε να συμπεριλάβει τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, που αποτελεί και αίτημα της Άγκυρας.
Η συμπεριφορά της Τουρκίας θα κριθεί σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο τις επόμενες εβδομάδες, ενώ εξέφρασε την ετοιμότητα της ΕΕ να λάβει τις αναγκαίες αποφάσεις το Δεκέμβριο ανάλογα με πoια προσέγγιση θα ακολουθήσει η τουρκική κυβέρνηση.
Φον ντερ Λάιεν: «Κανείς δεν μπορεί να μας διαιρέσει»
Από την πλευρά της η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι η ΕΕ επαναβεβαίωσε την αλληλεγγύη της προς την Κύπρο και την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι «κανείς δεν μπορεί να μας διαιρέσει». Πρόσθεσε ότι για τις εντάσεις ευθύνονται οι παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην ΑΟΖ και χαιρέτισε το διάλογο Ελλάδας-Τουρκίας. Η Ευρωπαία αξιωματούχος έκανε λόγο για ετοιμότητα της ΕΕ να λάβει μέτρα αν η Τουρκία υπαναχωρήσει από τη δέσμευση για ειρηνική επίλυση των διαφορών. Μάλιστα, έκανε λόγο για δύο εργαλειοθήκες, διευκρινίζοντας ότι αυτή με τις κυρώσεις μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και εναπόκειται στην Τουρκία να αποδείξει ότι επιθυμεί τον εποικοδομητικό δρόμο.
