Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Οι βασικές διαφωνίες στις διαπραγματεύσεις της Ε.Ε. με το Λονδίνο για το Brexit, αλλά και μεταξύ των Ευρωπαίων στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, εξακολουθούν να παραμένουν, ωστόσο ο χρόνος αρχίζει πλέον να πιέζει ασφυκτικά και οι επόμενοι 2-3 μήνες θα είναι καθοριστικής σημασίας.
Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από τη διήμερη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης, στο Σάλτσμπουργκ, όπου σε κανένα από τα δύο κεντρικά αυτά ζητήματα, τα οποία ταλανίζουν σήμερα την Ευρώπη, δεν σημειώθηκε ουσιαστική πρόοδος.
Οι διαφωνίες μπορεί να μην έχουν πάρει ακόμη τη μορφή της ρήξης, ωστόσο εάν δεν βρεθούν μέχρι το τέλος του έτους λύσεις τόσο για το Brexit όσο και το μεταναστευτικό, οι αρνητικές εξελίξεις μπορεί να είναι ραγδαίες.
Εκατέρωθεν βήματα
Σε σχέση με το Brexit, το Λονδίνο και οι Ευρωπαίοι επιδόθηκαν στο Σάλτσμπουργκ σε μια δημόσια παρότρυνση του ενός προς τον άλλο να κάνει ένα βήμα για να βρεθεί συμφωνία. Η Τερέζα Μέι δήλωνε ότι αυτό που της αναλογούσε το έκανε και τώρα περιμένει την άλλη πλευρά, η οποία άλλη πλευρά έλεγε ακριβώς το αντίθετο.
Σε κάθε περίπτωση αυτό το παιγνίδι των εντυπώσεων και της επίρριψης ευθυνών έχει ημερομηνία λήξης, την προσεχή σύνοδο της Ε.Ε., στις 18 Οκτωβρίου. Εκεί, στη συνάντηση των δύο πλευρών θα κριθεί εάν υπάρξει ή όχι συμφωνία.
Σε περίπτωση που καταγραφεί σημαντική πρόοδος, τότε θα γίνει άλλη μια έκτακτη σύνοδος στις 17-18 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες και την οριστικοποίηση της συμφωνίας.
Εάν οι διαπραγματεύσεις του επόμενου μήνα καταλήξουν σε αδιέξοδο, τότε το σενάριο ενός Brexit χωρίς συμφωνία στο τέλος Μαρτίου του 2019 θα είναι και το επικρατέστερο. «Δυστυχώς, σήμερα δεν μπορώ να αποκλείσω μια τέτοια εξέλιξη» ανέφερε χθες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Οι διαφωνίες αφορούν τόσο τη διατήρηση «μαλακών» συνόρων στη Βόρεια Ιρλανδία μετά το Brexit όσο και το καθεστώς που θα διέπει τις σχέσεις της Ε.Ε. με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την έξοδο.
Ο κ. Τουσκ επανέλαβε χθες ότι για τους Ευρωπαίους προτεραιότητα είναι το ιρλανδικό ζήτημα, ενώ για τη μελλοντική σχέση προειδοποίησε ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να δεχθεί ως έχει την πρόταση του Λονδίνου, γιατί παραβιάζει τους κανόνες της ενιαίας εσωτερικής αγοράς.
Αναφορικά με το μεταναστευτικό, οι διαφωνίες έχουν να κάνουν με όλα τα ζητήματα και τις προτάσεις που βρίσκονται στο τραπέζι.
Ειδικότερα, σχετικά με την αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου για το άσυλο, ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος στη διάρκεια του καλοκαιριού είχε διμερείς διαβουλεύσεις με Ευρωπαίους ηγέτες, ανέφερε χθες ότι δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος.
Δίκαιη κατανομή
Οι ανατολικές χώρες εξακολουθούν να αρνούνται κατηγορηματικά μια δίκαιη κατανομή των βαρών, ώστε σε περιόδους κρίσης να μεταφέρονται πρόσφυγες από τις χώρες της πρώτης γραμμής (Ελλάδα, Ιταλία) στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η έλλειψη προόδου σε αυτό το θέμα επηρεάζει αρνητικά όλα τα υπόλοιπα.
Για παράδειγμα, οι χώρες του Νότου αρνούνται να αποδεχθούν την πρόταση της Κομισιόν για αύξηση των εκτελεστικών εξουσιών του οργανισμού για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων (FRONTEX), όπου ζητείται και η αύξηση του αριθμού των συνοριοφυλάκων από 1.500 σήμερα σε 10.000 μέχρι το 2020. Και αρνούνται να δεχθούν την αύξηση των εξουσιών, γιατί εάν αναλάβει με δική του πρωτοβουλία να καταγράφει όσους μπαίνουν στην Ε.Ε., τότε, με δεδομένο ότι οι ανατολικές χώρες δεν δέχονται τη μεταρρύθμιση του Δουβλίνου, οι χώρες της πρώτης γραμμής θα υποστούν όλη την πίεση από την αύξηση των προσφυγικών ροών.
Κέντρα υποδοχής στην Αφρική
Διαφωνίες υπάρχουν και για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής στις τρίτες χώρες της βόρειας Αφρικής, στα οποία θα μεταφέρονται οι υποψήφιοι πρόσφυγες που περισυλλέγονται στη θάλασσα.
Στο μόνο θέμα που συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι να εντείνουν τις προσπάθειες ώστε να πείσουν τις αραβικές χώρες της βόρειας Αφρικής (Λιβύη, Τυνησία) να συνεργαστούν στην καταπολέμηση των διακινητών παράτυπων μεταναστών.
Προς το παρόν μόνο η Αίγυπτος συνεργάζεται υποδειγματικά, ενώ οι άλλες δεν επιδεικνύουν καμία προθυμία. Πάντως, τον Φεβρουάριο θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο συνάντηση μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και των ομολόγων τους του Αραβικού Συνδέσμου σε μια προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας.
