Με μια …χορευτική παράσταση εγκαινίασε την παρουσία του στην Ασία ο αμερικανός πρόεδρος.
Κατά την προσγείωσή του στο αεροδρόμιο της Κουάλα Λουμπούρ, στη Μαλαισία, πρώτο σταθμό της περιοδείας του, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν δίστασε να αφήσει το κόκκινο χαλί και να κατευθυνθεί προς μια ομάδα τοπικών χορευτών που τον υποδέχθηκαν με παραδοσιακούς χορούς και να αρχίσει να λικνίζεται στους ρυθμούς της μουσικής.
Ο Τραμπ έκανε κάποια χορευτικά βήματα με σπασμωδικές κινήσεις των χεριών που έχουν πλέον γίνει το σήμα κατατεθέν του, κερδίζοντας όμως τη συμπάθεια των παρισταμένων.
Η ασιατική περιοδεία του προέδρου Τραμπ περιλαμβάνει επίσης στάσεις στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, όπου και θα συναντηθεί με τον κινέζο ομόλογό του, Σι Τζιπινγκ, στο περιθώριο της συνόδου APEC των χωρών του Ειρηνικού.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε στο Air Force One ότι προσβλέπει σε μια «πολύ καλή συνάντηση» με τον Σι και αναμένει ότι η Κίνα θα καταλήξει σε συμφωνία για την αποφυγή πρόσθετων δασμών 100% που πρόκειται να τεθούν σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου.
Η εύνοια του Τραμπ
Όλες οι χώρες υποδοχής στρώνουν βέβαια το κόκκινο χαλί για τον Ντόναλντ Τραμπ, σε μια προσπάθεια να κερδίσουν την εύνοια και να εξασφαλίσουν τις καλύτερες δυνατές συμφωνίες για δασμούς και εγγυήσεις ασφαλείας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε επίσης την προθυμία του να συναντηθεί και με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν. Τελευταία φορά που συναντήθηκε μαζί του ήταν το 2019. Ερωτηθείς αν θα ήταν πρόθυμος να ανταποκριθεί στο αίτημα της Βόρειας Κορέας να αναγνωριστεί ως πυρηνικό κράτος – μια προϋπόθεση που έχει θέσει η Πιονγκγιάνγκ για οποιαδήποτε συνάντηση – ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε: «Λοιπόν, νομίζω ότι είναι κάπως πυρηνική δύναμη… Έχουν πολλά πυρηνικά όπλα».
Στην Κουάλα Λουμπούρ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα παραστεί στη σύνοδο κορυφής του Συνδέσμου Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), την οποία αγνόησε επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.
Αναμένεται πάντως να συνάψει εμπορική συμφωνία με τη Μαλαισία και, το πιο σημαντικό, να παρακολουθήσει την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης. Μετά από μια σύγκρουση που διήρκεσε αρκετές ημέρες, οι δύο γειτονικές χώρες κατέληξαν σε κατάπαυση του πυρός στις 29 Ιουλίου, μετά από παρέμβαση του Ντόναλντ Τραμπ.
Έχει επίσης προγραμματιστεί συνάντηση με τον βραζιλιάνο πρόεδρο, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα. Οι δύο ηγέτες έχουν αρχίσει να εξομαλύνουν τις διαφορές τους, μετά από μήνες εντάσεων, που σχετίζονται κυρίως με την καταδίκη του πρώην ακροδεξιού προέδρου της Βραζιλίας, Ζαΐχ Μπολσονάρο, συμμάχου του ενοίκου του Λευκού Οίκου.
Ο Ντόναλντ Τραμπ θα ταξιδέψει στη συνέχεια τη Δευτέρα στην Ιαπωνία, όπου θα συναντηθεί την επόμενη μέρα με την νεοεκλεγείσα εθνικίστρια πρωθυπουργό, Σανάε Τακαΐτσι, την πρώτη γυναίκα που ηγείται ιαπωνικής κυβέρνησης. Η ίδια έχει δηλώσει ότι επιθυμεί «ειλικρινείς συζητήσεις» με τον αμερικανό πρόεδρο. Το Τόκιο υπέγραψε εμπορική συμφωνία με την Ουάσινγκτον αυτό το καλοκαίρι, ορισμένες λεπτομέρειες της οποίας δεν έχουν ακόμη συζητηθεί.
Το αποκορύφωμα της περιοδείας
Αλλά το αποκορύφωμα της περιοδείας Τραμπ θα είναι η συνάντηση με τον Σι Τζινπίνγκ, που έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη στο Γκιόνγκτζου, στη Νότια Κορέα.
Ο ρεπουμπλικάνος ηγέτης είχε εκφράσει για λίγο αμφιβολίες για τη συνάντηση, καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου βρίσκονται σε μια έντονη εμπορική διαμάχη. Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν όμως χθες νέες εμπορικές συνομιλίες στην Κουάλα Λουμπούρ, μεταξύ του υπουργού Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και του κινέζου αντιπροέδρου της κυβέρνησης Χε Λιφένγκ. Στο τέλος της πρώτης ημέρας, και οι δύο χαρακτήρισαν τη συνάντηση ως «πολύ εποικοδομητική».
Είναι σαφές, ωστόσο, ότι το έργο των απεσταλμένων θα έχει μικρή σημασία μπροστά στην ατομική χημεία -στο στυλ του Τραμπ. Αλλά ακόμη και ο Σι δεν παρεκκλίνει από αυτή την προσωπική διπλωματία, θεωρητικά ξένη προς την κινεζική παράδοση. Και ο υπόλοιπος κόσμος κρέμεται στα πρόθυρα της τρέχουσας αβεβαιότητας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι ελπίζει να καταλήξει σε συμφωνία με τον κινέζο πρόεδρο σε «όλα τα ζητήματα», αν και σκοπεύει κυρίως να « συζητήσει την οικονομική και εμπορική σχέση».
Η συνάντηση της Πέμπτης, την οποία θα παρακολουθήσουν στενά οι χρηματιστηριακές αγορές, είναι ακόμη πιο κρίσιμη, καθώς η Κίνα ανακοίνωσε μείωση των εξαγωγών σπάνιων γαιών και ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε με 100% πρόσθετους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα ως αντίποινα.
«Γάτα και ποντίκι»
Η σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, στρατηγικών αντιπάλων που ανταγωνίζονται σε όλα, από το εμπόριο έως την υψηλή τεχνολογία και την ηγεμονία στον Ειρηνικό, βασίζεται σε ένα συνεχές παιχνίδι «γάτας και ποντικιού».
Όπως τονίζουν όμως έγκριτοι αναλυτές, «ενώ ο αμερικανός πρόεδρος ελπίζει να υφάνει έναν ιστό που θα περιορίσει τον κινεζικό επεκτατισμό, είναι σαφές ότι μόνο μια ύφεση μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου, που θα επιτευχθεί μέσω άμεσης επαφής μεταξύ των δύο αρχηγών κρατών, μπορεί να εγκαινιάσει μια νέα εποχή».
Από την Ημέρα Απελευθέρωσης τον περασμένο Απρίλιο, ο εμπορικός πόλεμος έχει κλονίσει τις διεθνείς σχέσεις. Ο Λευκός Οίκος έπληξε το Πεκίνο με δασμούς 145%, στους οποίους η Κίνα απάντησε με 125%.
Τον περασμένο Αύγουστο, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε εκεχειρία έως τις 10 Νοεμβρίου, ανταλλάσσοντας όμως κατηγορίες για αμοιβαίες παραβιάσεις. Η Κίνα επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές επεξεργασμένων στρατηγικών ορυκτών, ενώ ο Τραμπ απείλησε με δασμούς 100%, μόνο και μόνο για να υποχωρήσει ξανά.
«Οι απειλές του Τραμπ για πλήρες εμπάργκο δεν θεωρούνται αξιόπιστες από την κινεζική κυβέρνηση, η οποία έχει στρώσει το κόκκινο χαλί της για τον Έλον Μασκ και την Apple, ενώ σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τον αντιμονοπωλιακό νόμο για να στοχοποιήσει τις Google, DuPont, Nvidia, Qualcomm και τους άλλους αμερικανικούς κολοσσούς που δραστηριοποιούνται στην Κίνα», εξηγούν Ασιάτες διπλωμάτες.
Το όπλο των σπανίων γαιών
Η αμερικανική βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας δεν μπορεί να τα καταφέρει χωρίς σπάνιες γαίες και επεξεργασμένα ορυκτά, όπου η Κίνα κυριαρχεί πλήρως (100% για τον γραφίτη, 90% για το μαγγάνιο και υψηλά ποσοστά το κοβάλτιο, το λίθιο, ακόμη και για το αλουμίνιο, ξεπερνώντας το 50%).
Ο Economist έφτασε στο σημείο να γράψει ότι «η Κίνα κέρδισε τον εμπορικό πόλεμο», ακόμη και αν πρόκειται για μια προσωρινή επιτυχία.
Ταυτόχρονα, ο Σι Τζινπίνγκ συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αμερικανική αγορά με καμία άλλη, ούτε καν την ευρωπαϊκή. Η οικονομία της Κίνας εξακολουθεί να εξαρτάται από τις εξαγωγές. Το Κομμουνιστικό Κόμμα συγκάλεσε την ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής αυτή την εβδομάδα για να συζητήσει το επόμενο πενταετές σχέδιο. Θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στην υψηλή τεχνολογία για να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία της Αμερικής, αλλά αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι η στρατηγική που ανακοινώθηκε πριν από πέντε χρόνια -για τη σταδιακή αντικατάσταση της εγχώριας αγοράς με το διεθνές εμπόριο- έχει αποτύχει.
«Παράξενο ζευγάρι»
Όσο περνάει ο καιρός, ο Τραμπ και ο Σι μοιάζουν όλο και περισσότερο με τους διάσημους αμερικανούς ηθοποιούς, Τζακ Λέμον και Γουόλτερ Ματάου, που έγιναν ένα από τα πιο γνωστά κινηματογραφικά δίδυμα της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. Συνεργάστηκαν σε συνολικά σε 10 ταινίες, μεταξύ των οποίων και οι «Οι γκρινιάρηδες» (1993). Οι δύο ηθοποιοί συνήθιζαν μάλιστα να ανταλλάσσουν μάλιστα ρόλους, κατά καιρούς.
Η ανθρωπότητα, όμως, περιμένει να δει με αγωνία τι ρόλους θα διαλέξουν να παίξουν στην πραγματικότητα ο Τραμπ και ο Σι, καθώς η μοίρα του κόσμου δεν ήταν τόσο αβέβαιη στα χέρια δύο ανδρών, όπως τα τελευταία χρόνια.
