Η ΕΕ «δεν είναι έτοιμη» να προχωρήσει στο πρωτοφανές βήμα της κατάσχεσης 140 δισεκατομμυρίων ευρώ παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για να χρηματοδοτήσει ένα μεγάλο δάνειο προς την Ουκρανία, δήλωσε η Ευρωπαία επίτροπος του Βελγίου.
Μιλώντας στο POLITICO, η Χάτζα Λαχίμπ, πρώην υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, προειδοποίησε ότι χρειάζεται ακόμη πολύ δουλειά για να διασφαλιστεί ότι οι νομικοί κίνδυνοι θα περιοριστούν και θα μοιραστούν δίκαια μεταξύ του Βελγίου και των άλλων 26 χωρών της ΕΕ ή ακόμη και των χωρών της G7, πριν το σχέδιο προχωρήσει.
Η ίδια υπογράμμισε ότι άλλες χώρες της ΕΕ όπου τηρούνται αυτά τα περιουσιακά στοιχεία δεν κάνουν αρκετά για να απελευθερώσουν κεφάλαια προς την Ουκρανία, επισημαίνοντας ότι το Βέλγιο, που κατέχει τα περισσότερα κεφάλαια στο χρηματοοικονομικό ίδρυμα Euroclear, έχει ήδη συμβάλει με τους τόκους που είχαν συσσωρευτεί για να στηρίξει την πολεμική προσπάθεια του Κιέβου κατά της Ρωσίας.
Το σχέδιο δεν πέρασε στην Σύνοδο Κορυφής
Τα σχόλια της Λαχίμπ ακολούθησαν την κατάρρευση του σχεδίου κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας που έχουν μπλοκαριστεί στην ΕΕ από την αρχή της εισβολής του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την πρόταση, τα χρήματα θα αποστέλλονταν στο Κίεβο ως «δάνειο αποζημίωσης», το οποίο θα έπρεπε να αποπληρωθεί μόνο σε περίπτωση που η Ρωσία καταβάλει μελλοντικά αποζημιώσεις πολέμου, κάτι που θεωρείται απίθανο.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ απέτρεψε το σχέδιο στη σύνοδο κορυφής των ηγετών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες την Πέμπτη το βράδυ, καθώς φοβόταν ότι η χώρα του θα αντιμετώπιζε νομικές και οικονομικές αντιδράσεις από τον Πούτιν.
«Δεν είμαστε έτοιμοι», δήλωσε η Λαχίμπ, που κατέχει το χαρτοφυλάκιο ανθρωπιστικής βοήθειας και διαχείρισης κρίσεων, όταν ρωτήθηκε γιατί καθυστέρησε η πρόταση. «Είναι πρωτοφανές. Είναι η πρώτη φορά που το κάνουμε, οπότε βρισκόμαστε σε ένα έδαφος που πρέπει να εξερευνήσουμε με μεγάλη προσοχή για να αντιμετωπίσουμε όλες τις πιθανές συνέπειες».
Τα περιουσιακά στοιχεία, όπως είπε, ανήκουν στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας και προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο, το οποίο πρέπει να τηρείται. «Το Βέλγιο αλλά και άλλα κράτη-μέλη γνωρίζουν ότι πρέπει να προχωρήσουμε με προσοχή», πρόσθεσε.
Η Λαχίμπ ανέφερε ότι δεν θα «κατηγορήσει δημόσια» άλλες χώρες της ΕΕ όπου κατατίθενται ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά αμφισβήτησε κατά πόσο συμμετέχουν πλήρως στη χρήση των τόκων από αυτά τα κεφάλαια για να βοηθήσουν την Ουκρανία, όπως έκανε το Βέλγιο. Καταθέσεις υπάρχουν επίσης σε Γαλλία, Λουξεμβούργο και Γερμανία, μεταξύ άλλων χωρών.
Νέες προτάσεις ενίσχυσης της Ουκρανίας από την Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, θα εκπονήσει τώρα λεπτομερείς προτάσεις για το πώς θα βοηθήσει η Ουκρανία να καλύψει το χρηματοδοτικό της κενό. Αν τα 140 δισεκατομμύρια ευρώ από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία τελικά σταλούν στο Κίεβο, θα καλύψουν τις ανάγκες της χώρας τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια.
Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν δεσμευτεί να εξετάσουν ξανά τις επιλογές που θα προτείνει η Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των περιουσιακών στοιχείων, όταν θα συναντηθούν ξανά τον Δεκέμβριο. Όταν ρωτήθηκε αν το σχέδιο θα είναι έτοιμο για έγκριση τότε, η Λαχίμπ φάνηκε επιφυλακτική.
«Αν έχουμε τους κατάλληλους νομικούς, το σωστό σύστημα, την υποστήριξη των G7, των 27 κρατών-μελών και όλους έτοιμους να αναλάβουν την ευθύνη μαζί με το Βέλγιο, μπορεί να προχωρήσει γρήγορα», είπε. «Ρωτήστε τους άλλους. Είναι έτοιμοι;»
