Για πολλά νεαρά κορίτσια στην Ιαπωνία σήμερα, η εικόνα της Σανάε Τακαΐτσι να αναλαμβάνει την εξουσία ως η πρώτη γυναίκα ηγέτιδα της χώρας είναι ισχυρή και διαμορφωτική.
Αυτό σημαίνει ότι μια πατριαρχική κοινωνία και ένα πολιτικό σύστημα που κυριαρχούνταν από άνδρες, τώρα ηγείται μιας γυναίκας.
Αλλά ενώ οι απόψεις μιλούν για μια προοδευτική στιγμή, ορισμένες γυναίκες δεν τη βλέπουν ως υπέρμαχο της αλλαγής.
«Ήταν αρκετά ενδιαφέρον να δούμε πώς αντέδρασαν οι άνθρωποι εκτός Ιαπωνίας στα νέα», λέει η 21χρονη Αϊντα Ογκούρα.
«Όλοι λένε, “ουάου, είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιαπωνική ιστορία και αυτή θα ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία για την ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα των φύλων στην Ιαπωνία”.
«Νομίζω ότι αυτή είναι μια πολύ αφελής ερμηνεία».
Αντίθετα, η κα Ογκούρα επισημαίνει τις «πολιτικές της πεποιθήσεις και αυτά που πρεσβεύει», προσθέτοντας: «Διαιωνίζει το πατριαρχικό σύστημα».
Ο θαυμασμός για τη Μάργκαρετ Θάτσερ
Η Σανάε Τακαΐτσι, μεγάλη θαυμάστρια της Μάργκαρετ Θάτσερ, της πρώτης γυναίκας πρωθυπουργού της Βρετανίας, ήθελε πάντα να είναι η «Σιδηρά Κυρία» της χώρας της. Και όπως η Θάτσερ, η Τακαΐτσι είναι ένθερμη συντηρητική.
Οι παρατηρητές λένε ότι η ηγεσία της είναι μια τακτική κίνηση από το κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) για να προσελκύσει την πιο συντηρητική βάση, η οποία πρόσφατα είχε στραφεί προς τα κόμματα της Ιαπωνίας που είναι πιο δεξιά.
Οι θέσεις της Τακαΐτσι για δικαιώματα και γυναίκες
Η Τακαΐτσι αντιτίθεται στον γάμο ομοφυλοφίλων και εδώ και καιρό αντιτίθεται στη νομοθεσία που θα επέτρεπε στα παντρεμένα ζευγάρια να έχουν ξεχωριστά επώνυμα, εμποδίζοντας πολλές γυναίκες να διατηρήσουν τα πατρικά τους ονόματα.
Είναι επίσης κατά της διαδοχής των γυναικών στην αυτοκρατορική οικογένεια.
Ωστόσο, άμβλυνε ορισμένα από τα μηνύματά της κατά τη διάρκεια της προεκλογικής της εκστρατείας – λέγοντας ότι τάσσεται υπέρ της παροχής φορολογικών κινήτρων σε εταιρείες που παρέχουν εγκαταστάσεις παιδικής φροντίδας στους υπαλλήλους τους και μίλησε για πιθανές φορολογικές ελαφρύνσεις για τις οικογένειες που δαπανούν για τη φροντίδα των παιδιών.
Αλλά με την πάροδο των ετών έχει υποστηρίξει την ιδέα ενός πιο παραδοσιακού ρόλου για τις γυναίκες στην κοινωνία και στην οικογένεια.
Όσον αφορά τα γυναικεία ζητήματα, η Τακαΐτσι είναι συνεπής με το όχι και τόσο εντυπωσιακό ιστορικό της χώρας της σε θέματα φύλου.
Οι Ιαπωνέζες είναι από τις πιο μορφωμένες και πιο εξειδικευμένες στον κόσμο, παρόλα αυτά όμως παλεύουν με τις προσδοκίες μιας συντηρητικής κοινωνίας που εξακολουθεί να τις ωθεί σε παραδοσιακούς ρόλους.
Σύμφωνα με τον δείκτη χάσματος μεταξύ των φύλων για το 2025 του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η Ιαπωνία κατατάχθηκε 118η μεταξύ 148 χωρών, με την γυναικεία εκπροσώπηση στον τομέα της πολιτικής να είναι αξιοσημείωτα χαμηλή.
Οι ηγετικές θέσεις παραδοσιακά κυριαρχούνταν από άνδρες και η Ιαπωνία δυσκολεύεται να αυξήσει τον αριθμό των γυναικών νομοθετών και επιχειρηματικών ηγετών.
Η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο κατατάσσεται τελευταία μεταξύ των χωρών της G7 όσον αφορά το ποσοστό των γυναικών στο εθνικό της κοινοβούλιο. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 15,7% των νομοθετών στην Ιαπωνία, το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των G7.
Είναι ακόμη πιο αργή όσον αφορά την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών: μόλις αυτή την εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι το χάπι της «επόμενης μέρας» – μια μορφή επείγουσας αντισύλληψης που διατίθεται χωρίς ιατρική συνταγή σε περισσότερες από 90 χώρες – είχε τελικά εγκριθεί για μη συνταγογραφούμενη χρήση στην Ιαπωνία.
Ακόμα κι έτσι, ορισμένοι θεωρούν την άνοδο της Τακαΐτσι στην εξουσία ως μια καθοριστική στιγμή που θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες βλέπουν τις προοπτικές τους.
«Υπάρχει μεγάλη σημασία στο να γίνει η κα Τακαΐτσι πρωθυπουργός, με ευρύτερο αντίκτυπο στην κοινωνία», δήλωσε η Ναόμι Κόσι – η οποία έγινε η νεότερη γυναίκα δήμαρχος της χώρας το 2012 – στο ιαπωνικό πρακτορείο ειδήσεων Kyodo.
Η Κόσι υποστήριξε ότι το γεγονός ότι η Ιαπωνία έχει μια γυναίκα πρωθυπουργό θα «μειώσει τα ψυχολογικά εμπόδια» για τις γυναίκες και τα κορίτσια, βοηθώντας τες να αισθάνονται ότι είναι φυσιολογικό να «ξεχωρίζουν» ως ηγέτιδες σε εταιρείες και κοινωνία, ακόμη και όταν εξακολουθούν να υπάρχουν στερεότυπα και προσδοκίες που βασίζονται στο φύλο.
Αλλά η Όντρεϊ Χιλ-Ουεκάβα, 20 ετών, επισημαίνει ότι, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι η Ιαπωνία έχει την πρώτη γυναίκα ηγέτη, πρέπει να θυμόμαστε ότι της πήρε περισσότερα από 30 χρόνια για να φτάσει σε αυτή τη θέση.
«Επίσης, δεν πηγαίνει πραγματικά κόντρα στο ρεύμα. Λέει το ίδιο πράγμα με τους άνδρες».
Η κα Χιλ-Ουεκάβα προσθέτει ότι δεν πρέπει να την τοποθετούν σε βάθρο απλώς και μόνο επειδή είναι γυναίκα.
«Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι μιλάμε για τις πολιτικές της. Πρέπει να μπορούμε να την επικρίνουμε εξίσου με όλους τους άλλους».
Δεν είναι μόνο αυτά που είπε η Τακαΐτσι που έχουν οδηγήσει τους ανθρώπους να την χαρακτηρίζουν ως υπερασπιστή της πατριαρχίας.
Η στήριξη στο πρόσωπό της
Είναι επίσης εμφανές από το ποιοι ήταν οι υποστηρικτές της μέσα στο κόμμα. Είναι η προστατευόμενη του εκλιπόντος πρώην γερακιού πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε και υποστηρίχθηκε στις εκλογές για την ηγεσία από τον Taro Aso – ένα ανώτερο στέλεχος του LDP επικεφαλής ενός από τα πιο ισχυρά συντηρητικά μπλοκ του κυβερνώντος κόμματος.
Η υποστήριξη της παράταξής του προς την Σανάε Τακαΐτσι ήταν καθοριστική για την ένωση της δεξιάς πτέρυγας του κόμματος πίσω της.
«Πιστεύω ότι είναι δύσκολο για τις γυναίκες να ταυτιστούν με την επιτυχία της, επειδή ενισχύει την ιδέα ότι πρέπει να είμαστε συμβατοί με το status quo», λέει η 21χρονη Μινόρι Κονίσι.
Η κα Ογκούρα συμφωνεί, λέγοντας ότι με αυτήν ως ηγετική μορφή για τις γυναίκες στην πολιτική, «ο κόσμος θα περιμένει το ίδιο και από εμάς».
«Θα περιμένουν από εμάς να είμαστε συμμορφωμένοι, να μην αντιταχθούμε στα ιδανικά που έχουν, και αυτό μπορεί να κάνει τη δουλειά μας πιο δύσκολη».
Ωστόσο, η δημιουργία ιστορίας ήταν μόνο η πρώτη από τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Τακαΐτσι – όχι μόνο η αντιμετώπιση μιας υποτονικής οικονομίας και του πληθωρισμού και η ανάκτηση της εμπιστοσύνης ενός απογοητευμένου και θυμωμένου εκλογικού σώματος, καθώς και η φιλοξενία του προέδρου Τραμπ λίγες μέρες μετά την ανάληψη της εξουσίας.
Είναι ασφαλές να πούμε ότι κανείς δεν περιμένει τα ζητήματα ισότητας των φύλων να βρίσκονται ψηλά στη λίστα προτεραιοτήτων της.
Πηγή: BBC
