Skip to main content

Η «διπλωματία του ντουριάν» – Η «δύσοσμη» άσκηση επιρροής από την Κίνα

Η Δύση το σιχαίνεται, η Κίνα το κάνει διπλωματικό όπλο - Η πολιτική δύναμη ενός «φρούτου» που έχει γεύση κρεμμυδιού

Το «άρωμά» του προηγείται της παρουσίας του, καθώς διαχέεται στα σοκάκια της Chinatown στην Κουάλα Λουμπούρ.  Η «πραμάτεια» περνάει από τα καφενεία και τα εστιατόρια που σερβίρουν xian bing (κινεζικές πίττες)  και καταλήγει στον φρουτοπώλη. Γαντοφορεμένος κόβει με επιδεξιότητα, το αγκαθωτό κέλυφός του ενώ, Κινέζοι τουρίστες κάνουν ουρά για να δοκιμάσουν τον καρπό του.

Το ντουριάν, ένα ασιατικό φρούτο που συχνά χλευάζεται στη Δύση για την έντονη γεύση του που μοιάζει με κρεμμύδι, είναι από καιρό ένα δημοφιλές έδεσμα στη Νοτιοανατολική Ασία. Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε υψηλή γαστρονομική εμπειρία στην Κίνα, η οποία καταναλώνει περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο, με τους αγοραστές να πληρώνουν περίπου 25 δολάρια για ένα μεγάλο ντουριάν. Σχεδόν όλη η ποσότητα εισάγεται από τις γειτονικές χώρες της Κίνας στη Νοτιοανατολική Ασία.

Καθώς η ζήτηση στην Κίνα έχει αυξηθεί, το «παράξενο» φρούτο λειτουργεί ως γέφυρα πολιτικής, σημειώνει το Foreign Policy. Όλα τα φρέσκα ντουριάν που προορίζονται για την Κίνα προέρχονταν κάποτε από την Ταϊλάνδη, η οποία εξάγει το 75% της παραγωγής της. Η χώρα παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Κίνας στον κλάδο , με εξαγωγές ύψους περίπου 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, αλλά το μερίδιό της στην αγορά μειώνεται ραγδαία με την είσοδο νέων χωρών.

Η «διπλωματία του ντουριάν»

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, το Πεκίνο έχει υπογράψει μια σειρά συμφωνιών εισαγωγής ντουριάν σε ολόκληρη την περιοχή, στο πλαίσιο μιας επίθεσης γοητείας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές έχουν ονομάσει «διπλωματία του ντουριάν».

«Το ντουριάν αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση που επικρατεί στις διακρατικές σχέσεις», δήλωσε ο Κανκάν Σιέ, καθηγητής νοτιοανατολικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου στην Κίνα.

Φεστιβαλ ASEAN-Κίνας

Παραδοσιακά, η Κίνα διατηρεί στενότερες σχέσεις με τις χώρες της ηπειρωτικής Νοτιοανατολικής Ασίας, όπως η Καμπότζη, το Λάος και η Μιανμάρ, σύμφωνα με τον Σιέ. Το Λάος και η Μιανμάρ ελπίζουν να στείλουν σύντομα ντουριάν στην Κίνα, αλλά δεν έχουν ακόμη λάβει άδεια εξαγωγής. Το Βιετνάμ αποτελεί από καιρό εξαίρεση σε αυτή την τάση, λόγω ιστορικών διαφορών σχετικά με τα χωρικά ύδατα στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε ανάλογη ένταση στις σχέσεις της Κίνας με τις Φιλιππίνες. Ωστόσο, το Πεκίνο χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο τις συμφωνίες για το ντουριάν για να βελτιώσει τις σχέσεις της. Αυτό το καλοκαίρι, προσκάλεσε και τις δύο χώρες, μαζί με τα άλλα μέλη της Ένωσης Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), στο πρώτο Φεστιβάλ Ντουριάν ASEAN-Κίνας στο Πεκίνο.

Η αντιπαλότητα της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να εξηγήσει γιατί εισάγονται περισσότερα ντουριάν από ποτέ στην Λαϊκή Δημοκρατία.
Η αναδιοργάνωση του παγκόσμιου εμπορίου και η αποχώρηση από διεθνείς οργανισμούς από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, οδηγεί την Κίνα στο να αναζητήσει συμμάχους και να ενισχύσει τους δεσμούς της με τις γειτονικές χώρες. Η κοινή αγάπη για το ντουριάν είναι ένας τρόπος για να το επιτύχει.

Ο βασιλιάς, ο ερημίτης και η κατάρα – Ο μύθος

Αν πιστέψουμε τον μύθο, τότε το ντουριάν αποτελεί πηγή πολιτικής ίντριγκας από τη δημιουργία του. Σε ένα λαϊκό παραμύθι των Φιλιππίνων, ένας βασιλιάς ζητά τη βοήθεια ενός σοφού ερημίτη για να κερδίσει την αγάπη της μέλλουσας συζύγου του. Ο ερημίτης ζητά από τον βασιλιά να του φέρει τρία αντικείμενα: ένα αυγό από το μαύρο πουλί ταμπόν, 12 κουτάλες φρέσκο γάλα από βουβάλι και νέκταρ από το λουλούδι του δέντρου της φαντασίας. Αφού τα ανακάτεψε προσεκτικά έδωσε οδηγίες στον βασιλιά να τα φυτέψει στον βασιλικό κήπο. Την επόμενη μέρα, εμφανίστηκε ένα όμορφο, αρωματικό δέντρο με γλυκά φρούτα που γοήτευσαν τη νεαρή νύφη. Ευχαριστημένος, ο βασιλιάς παρέθεσε γεύμα, αλλά δεν προσκάλεσε τον σοφό. Σε μια κρίση οργής, ο ερημίτης καταράστηκε τα φρούτα του δέντρου με μια δυσάρεστη οσμή και ένα αγκαθωτό κέλυφος.

Η αποστροφή της Δύσης

Η πιο πιθανή εξήγηση για την εμφάνιση του ντουριάν είναι ότι το αγκαθωτό εξωτερικό του το προστατεύει από τα πεινασμένα ζώα. Ωστόσο, δεν έχει καταφέρει να κλονίσει τη βασιλική του φήμη σε όλη τη Νοτιοανατολική Ασία, όπου είναι γνωστό ως «ο βασιλιάς των φρούτων».

Μακριά από τα φυσικά του δάση στα νησιά Βόρνεο και Σουμάτρα, ωστόσο, οι περιγραφές του ντουριάν είναι λιγότερο ενθουσιώδεις. Ο Νικολό ντε Κόντι, ένας Βενετός έμπορος του 15ου αιώνα που αναφέρθηκε για πρώτη φορά στο ντουριάν, σημείωσε ότι έμοιαζε με «παχύ βούτυρο» και είχε «αηδιαστική μυρωδιά».

Ακόμα και αυτό μπορεί να θεωρηθεί κολακευτικό, αν σκεφτεί κανείς ότι στην καταχώριση του ντουριάν, στο λεξικό Hobson-Jobson του 1903, κατά τη διάρκεια της βρετανικής κυριαρχίας στην Ινδία, παρατίθεται η δήλωση ενός αποικιοκράτη αξιωματούχου, ο οποίος συνέκρινε το ντουριάν με «ψοφίμια σε κρέμα».

Η αποστροφή της Δύσης για τον αγκαθωτό καρπό σημαίνει ότι, τουλάχιστον προς το παρόν, είναι μάλλον απίθανο να προκύψει πολιτική ωφέλεια από την εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων του στις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ευρώπη. Πράγματι, πολλά ξενοδοχεία σε πόλεις της Νοτιοανατολικής Ασίας, από την Μπανγκόκ έως τη Σιγκαπούρη, απαγορεύουν ρητά τα ντουριάν για να προστατεύσουν τις ντελικάτες αισθήσεις των διεθνών επισκεπτών τους.

Για την Κίνα, όμως, είναι μια βολική «λιχουδιά».

naftemporiki.gr