Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με το κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), μετά τη συζήτηση που ξέσπασε στο εσωτερικό της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) σχετικά με μια πιθανή μελλοντική συνεργασία με τη ραγδαία ανερχόμενη ακροδεξιά δύναμη.
«Το κόμμα αυτό [η AfD] έχει δηλώσει ανοιχτά ότι στόχος του είναι να καταστρέψει τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU)», δήλωσε ο Μερτς – πρόεδρος του CDU – σε δημοσιογράφους στο Βερολίνο τη Δευτέρα. «Αποδεχόμαστε αυτή την πρόκληση. Θα ξεκαθαρίσουμε πλήρως πού βρίσκεται η AfD σε επίπεδο πολιτικού περιεχομένου. Θα τη διαχωρίσουμε ξεκάθαρα και αποφασιστικά από εμάς. Και, πάνω απ’ όλα, είναι κρίσιμο να αντιπαρατεθούμε με αποτελεσματική κυβερνητική δράση».
Οι συντηρητικοί του Μερτς εδώ και καιρό δυσκολεύονται να βρουν τον κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισης της AfD, η οποία έχει σημειώσει εντυπωσιακή άνοδο μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου. Στην προεκλογική περίοδο, ο Μερτς είχε επιχειρήσει να περάσει από το κοινοβούλιο ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για τη μετανάστευση, το οποίο υποστηρίχθηκε από την ακροδεξιά — μια κίνηση που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις, ακόμη και μέσα στο ίδιο του το κόμμα.
Τότε, ο Μερτς είχε υπερασπιστεί τη στάση του, διαβεβαιώνοντας ωστόσο ότι θα τηρηθεί το λεγόμενο «τείχος προστασίας» της γερμανικής πολιτικής σκηνής, που αποτρέπει κάθε συνεργασία με την άκρα δεξιά. Καθώς όμως η AfD συνεχίζει να κερδίζει έδαφος, αρκετά στελέχη των Χριστιανοδημοκρατών — κυρίως από τα ανατολικά κρατίδια — υποστηρίζουν ότι το «τείχος» αυτό δεν αρκεί πλέον για να ανακοπεί η άνοδος της ακροδεξιάς.
Η AfD είναι πλέον το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στη Bundestag. Η επιτυχία της βασίζεται στο ότι προβάλλεται ως η μοναδική πραγματικά αντι-μεταναστευτική πολιτική δύναμη στη Γερμανία, ενώ παράλληλα προωθεί αντιπολεμική ρητορική, εκφράζοντας σκεπτικισμό απέναντι στη συνεχιζόμενη στήριξη της Ουκρανίας και στις προσπάθειες του Βερολίνου να καταστήσει τη Bundeswehr την ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης.
Οι δηλώσεις του Μερτς ήρθαν λίγες ημέρες μετά τη συζήτηση στο εσωτερικό του CDU για τον τρόπο αντιμετώπισης της AfD ενόψει των επερχόμενων περιφερειακών εκλογών του επόμενου έτους — ανάμεσά τους και δύο σε ανατολικά κρατίδια όπου η AfD καταγράφει ποσοστά γύρω στο 40%, πολύ υψηλότερα από κάθε άλλο κόμμα.
«Θέλουμε και μπορούμε να κερδίσουμε όλες αυτές τις εκλογές, παραμένοντας η ισχυρότερη πολιτική δύναμη στη Γερμανία», δήλωσε ο Μερτς μετά από πολύωρη συνεδρίαση (επτάμισι ωρών) της ηγεσίας του κόμματος την Κυριακή, που είχε ως στόχο τον καθορισμό στρατηγικής για το εκλογικό έτος που έρχεται.
Ο γενικός γραμματέας του CDU, Κάρστεν Λίνεμαν, παρουσίασε ένα σχέδιο τριών αξόνων για την αντιμετώπιση της AfD:
- Ενίσχυση της παρουσίας του CDU στα δύο ανατολικά κρατίδια όπου η AfD προηγείται, ώστε να περιοριστεί η επιρροή της σε τοπικό επίπεδο.
- Δημιουργία θεματικών επιτροπών ειδικών για τη διαμόρφωση πολιτικών προτάσεων.
- Καλλιέργεια μιας θετικής δημόσιας εικόνας του CDU ως κόμματος που προσφέρει λύσεις — σε αντίθεση με την AfD, η οποία, όπως είπε, εστιάζει αποκλειστικά στα προβλήματα.
Επανεξετάζοντας το «τείχος προστασίας»
Τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα της Γερμανίας έχουν διατηρήσει από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ένα «Brandmauer» (τείχος προστασίας) για να αποτρέπουν κάθε συνεργασία με την άκρα δεξιά.
Το σχέδιο του Μερτς στις αρχές του έτους να δεχθεί την υποστήριξη της AfD για την ψήφιση ενός νομοσχεδίου περί μετανάστευσης εντασσόταν σε μια προεκλογική προσπάθεια να ανακτήσει ψηφοφόρους που είχαν στραφεί προς την άκρα δεξιά. Η τακτική αυτή προκάλεσε σφοδρή κριτική από τους πολιτικούς του αντιπάλους, οι οποίοι τον κατηγόρησαν ότι παραβιάζει την άτυπη «καραντίνα» της μεταπολεμικής Γερμανίας απέναντι στην ακροδεξιά και ότι αγνοεί τα ιστορικά διδάγματα της χώρας.
Ως καγκελάριος πλέον, ο Μερτς υπογράμμισε την ανάγκη σαφούς διάκρισης της συντηρητικής παράταξης από την AfD.
«Δημιουργείται όλο και περισσότερο η εντύπωση ότι θα μπορούσαμε να πετύχουμε πολλά αν απλώς το επιθυμούσαμε. Όχι, κυρίες και κύριοι, δεν ισχύει κάτι τέτοιο», είπε τη Δευτέρα. «Η AfD αμφισβητεί τις θεμελιώδεις αποφάσεις που έχει λάβει η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας από το 1949. Αμφισβητεί όλες τις βασικές επιλογές που και εμείς συμβάλαμε να διαμορφωθούν. Και γι’ αυτό, το χέρι που συνεχώς τείνει η AfD είναι στην πραγματικότητα ένα χέρι που επιδιώκει να μας διαλύσει».
Ωστόσο, πρόσθεσε: «Ούτε εγώ ούτε ο γενικός γραμματέας χρησιμοποιήσαμε τη λέξη “τείχος προστασίας”. Δεν είναι ο τρόπος που επιλέγουμε να εκφραζόμαστε».
Με πληροφορίες από POLITICO