Στα 41 του χρόνια, ο Ρόμπερτ Ε. Γιαρμπερ ζει «στην κορυφή του κόσμου» — κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Από ένα κελί 6 επί 9 μέτρα στο σωφρονιστικό ίδρυμα του Όρεγκον, βρίσκεται σήμερα σε μπαρ ξενοδοχείου στην Τρόμσο της Νορβηγίας, 220 μίλια βόρεια του Αρκτικού Κύκλου – μία περιοχή που θα βρείτε δηλαδή σχεδόν στην κορυφή του χάρτη σας.
Εκεί, όπου οι νύχτες κρατούν μήνες και ο ήλιος αρνείται να δύσει το καλοκαίρι, ο Αμερικανός μπάρμαν λέει πως νιώθει για πρώτη φορά στη ζωή του «σαν στο σπίτι του».
Από το αδιέξοδο στη δεύτερη ευκαιρία
«Έμεινα πέντε χρόνια στη φυλακή», αφηγείται στο CNBC Make It. «Και μέσα στο κελί ονειρευόμουν να δω τον κόσμο: το Παρίσι, το Βερολίνο, τη Μεσόγειο. Δεν ήθελα να τα βλέπω στην τηλεόραση».
Η ζωή του Γιαρμπερ είχε εκτροχιαστεί στα 21 του, μετά από έναν καβγά που κατέληξε σε βίαιο επεισόδιο και τελικά σε καταδίκη. Μετά την αποφυλάκισή του, δεν μπορούσε να βρει δουλειά πουθενά — ούτε καν «σε δουλειές που κάποτε θεωρούσα κατώτερες για τα προσόντα μου», όπως λέει.
Η απόγνωση τον οδήγησε ξανά στο έγκλημα· συνελήφθη για διακίνηση ναρκωτικών και πέρασε ακόμη 14 μήνες πίσω από τα κάγκελα.
Από το 2014, όμως, αποφάσισε ότι η επόμενη σελίδα θα γραφόταν αλλιώς. Πρώτα σερβιτόρος και μπάρμαν, μετά ταξιδιώτης σε 44 χώρες. «Απλώς τα έπαιξα όλα για όλα», θυμάται.
Το ταξίδι προς τον Βορρά
Μετά από μια αποτυχημένη σχέση, ένιωσε πως χρειάζεται ένα νέο ξεκίνημα. Το 2018 βρέθηκε στις Αλεούτιες Νήσους της Αλάσκας, δουλεύοντας σε εργοστάσιο ψαριών. «Ήθελα απλώς να καθαρίσω το μυαλό μου. Να μην υπάρχει τρόπος να μπλέξω».
Αλλά ο Βορράς τον τραβούσε πιο ψηλά. Τον Μάιο του 2019 πήρε το αεροπλάνο για τη Νορβηγία — μια χώρα που ήδη είχε ερευνήσει εξαιτίας της πρώην του, Νορβηγίδας στην καταγωγή. Δεν είχε άδεια εργασίας, ούτε σχέδιο. «Νόμιζα πως θα μπω σ’ ένα μπαρ και θα πω “θέλετε να δουλέψω;”» λέει στο CNBC.
Χρειάστηκε να περάσουν τέσσερις αποτυχημένες αιτήσεις και ένα πέρασμα από τη European Bartender School για να αποκτήσει επιτέλους τη «βίζα ειδικευμένου εργάτη» το 2022. Από τότε, την ανανεώνει κάθε χρόνο με 640 δολάρια.
Ζωή και δουλειά στην Τρόμσο
Σήμερα εργάζεται ως μπάρμαν στο ξενοδοχείο Havblikk στο Τρομσντάλεν, απέναντι από την Τρόμσο. Κερδίζει γύρω στα 26 δολάρια την ώρα — περίπου 46.000 δολάρια τον χρόνο. Είναι όπως λέει αρκετά για να ζει άνετα.
Μένει μόνος σε ένα διαμέρισμα με θερμαινόμενο μπάνιο («το απόλυτο νορβηγικό προνόμιο»), και τις μέρες του τις γεμίζει με γυμναστήριο, τσάι με φίλους και βιντεοπαιχνίδια. «Είναι ήσυχη ζωή, καθαρή. Κανείς δεν σε κρίνει».
Οι φόροι του, λέει, πιάνουν τόπο: «Πληρώνουν τα χειρουργεία, τα φάρμακα, τις μεταφορές. Αν αρρωστήσεις ή κάνεις παιδί, είσαι καλυμμένος. Είναι μια χώρα που νοιάζεται για τους ανθρώπους της, όχι για το κέρδος».
Ο «Μαύρος Βίκινγκ»
Τώρα προετοιμάζεται για τις εξετάσεις νορβηγικής γλώσσας και πολιτισμού, βήμα απαραίτητο για να γίνει μόνιμος κάτοικος. «Μπορώ να παραγγείλω σε εστιατόριο, να κάνω κουβέντα. TED talk δεν μπορώ ακόμα», χαμογελά.
Αντί να αποταμιεύει, προτιμά να ταξιδεύει. «Ίσως φταίει το παρελθόν μου. Έζησα φυλακισμένος τόσα χρόνια και τώρα θέλω να βλέπω τον κόσμο. Έχω πάει ήδη σε 44 χώρες. Αν έχω λίγα παραπάνω χρήματα, ταξιδεύω.»
Και όπως λέει ο ίδιος, νιώθει πλέον κομμάτι του βορεινού τόπου που τον αγκάλιασε:
«Είμαι ένας Μαύρος Βίκινγκ στην καρδιά μου».
