Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στην ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας, Μαρία Κορίνα Ματσάδο συμπίπτει με μια περίοδο μεγάλης έντασης στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με το Καράκας.
Γνωστή και ως «Σιδηρά Κυρία» της Βενεζουέλας, ως βασική αντίπαλος του προέδρου, Νικολά Μαδούρο, η 58χρονη Ματσάδο βραβεύτηκε για τον «αγώνα της για την επίτευξη μιας δίκαιης και ειρηνικής μετάβασης από τη δικτατορία στη δημοκρατία» στη χώρα της.
Έχοντας ως μότο τη φράση «hasta el final» (μέχρι το τέλος), η Ματσάδο συμπεριελήφθη από το περιοδικό Time στη λίστα με τους 100 πιο σημαντικούς ανθρώπους στον κόσμο, για το 2025.
«Η Ματσάδο είναι η ενσάρκωση της ανθεκτικότητας, της επιμονής και του πατριωτισμού», όπως τόνισε μάλιστα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο. «Αταλάντευτα μπροστά σε τρομερές προκλήσεις, η Μαρία Κορίνα δεν δίστασε ποτέ να αγωνιστεί για μια ελεύθερη , ειλικρινή και δημοκρατική Βενεζουέλα», πρόσθεσε ο Ρούμπιο. Η «κατευθυντήρια αρχή» της ήταν πάντα η ίδια: «να αφήσει στα παιδιά της, την Άνα Κορίνα, τον Ρικάρντο, τον Ενρίκε και τα παιδιά της Βενεζουέλας, μια χώρα απαλλαγμένη από την τυραννία»… «Η ηγεσία της », συνέχισε ο Ρούμπιο, «είναι ένας φάρος ελπίδας, που κάνει την περιοχή μας και τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος».
Σε κάθε περίπτωση, η βράβευσή της Ματσάδο με το Νόμπελ, αναμένεται να ενισχύσει αποφασιστικά τη δράση της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα.
Έξι χρόνια διαμάχης
Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν μάλιστα ότι θα ενταθεί και η αντιπαράθεση των ΗΠΑ με το Καράκας, μετά από έξι χρόνια διαμάχης. Τους τελευταίους μήνες μάλιστα έχουν κλιμακωθεί οι εντάσεις με την ανάπτυξη πολεμικών πλοίων στην Καραϊβική. Οι αμερικανικές δυνάμεις έπληξαν μάλιστα και ένα πλοίο της Βενεζουέλας που «μετέφερε ναρκωτικά», με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και τα 11 μέλη του πληρώματος. «Η επίθεση στο σκάφος σηματοδοτεί ένα ορόσημο στις τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και στις δυνατότητές τους να επιβάλουν την ατζέντα τους», γράφει η ισπανική La Vanguardia.
Συνολικά, οκτώ πολεμικά πλοία, 4.000 Αμερικανοί πεζοναύτες και ένα πυρηνικό υποβρύχιο έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος των βόρειων ακτών της Βενεζουέλας.
Κλιμάκωση στην πρώτη θητεία Τραμπ
Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με το καθεστώς Μαδούρο ξεκίνησε το 2019. Στο τέλος της πρώτης θητείας Τραμπ, η αντιπαράθεση οξύνθηκε με την αναστολή των εργασιών της Πρεσβείας των Ηνωμένων Πολιτειών στο Καράκας και την απόσυρση όλου του διπλωματικού προσωπικού.
Το 2019 επιβλήθηκαν επίσης, οι πρώτες κυρώσεις, με στόχο να πληγεί η πετρελαϊκή οικονομία της Βενεζουέλας. Επιβλήθηκαν κυρώσεις σε χώρες που εμπορεύονταν αργό πετρέλαιο με το Καράκας.
Ο Μαδούρο είχε επανεκλεγεί ένα χρόνο νωρίτερα σε εκλογές που θεωρήθηκαν προϊόν νοθείας. Ο Τραμπ είχε καταστήσει σαφές τότε ότι «όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι».
Τα τελευταία έξι χρόνια, το καθεστώς Μαδούρο καταγγέλλει συνεχώς «φερόμενες συνωμοσίες» από τις Ηνωμένες Πολιτείες με στόχο την επιβολή αλλαγής κυβέρνησης. Αυτό επέτρεψε στο καθεστώς να εξαπολύσει μια κατασταλτική πολιτική εναντίον των αντιπάλων και των ηγετών της αντιπολίτευσης, μεταξύ των οποίων ήταν και η Ματσάδο.
«Επιχείρηση Γεδεών»
Η πιο διάσημη από αυτές τις αποτυχημένες απόπειρες ανατροπής του καθεστώτος Μαδούρο ήταν η «επιχείρηση Γεδεών», που καθοδηγήθηκε από μια ομάδα Βενεζουελάνων αντιφρονούντων στρατιωτικών,που στάθμευαν στην Κολομβία και τρία μέλη μιας ιδιωτικής δύναμης ασφαλείας που αποτελούνταν από πρώην «Πράσινα Μπερέ» των ΗΠΑ.
Οι στρατιωτικοί αυτοί επιχείρησαν να διεισδύσουν στη Βενεζουέλα μέσω της κεντρικής ακτής για να ανατρέψουν την κυβέρνηση Μαδούρο. Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κολομβία – υπό την ηγεσία του τότε προέδρου Ιβάν Ντούκε – αρνήθηκαν οποιαδήποτε εμπλοκή, η Βενεζουέλα τους κατηγόρησε και έκανε λόγο για διεθνή συνωμοσία εναντίον της χώρας.
Υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν πάντως, οι εντάσεις μειώθηκαν και οι κυρώσεις αντικαταστάθηκαν με άδειες πετρελαίου, καθώς ο Μαδούρο υποσχέθηκε να κάνει παραχωρήσεις στην αντιπολίτευση, που δεν τηρήθηκαν.
Η σχετική ύφεση στις σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βενεζουέλας ναυάγησε μετά τις προεδρικές εκλογές του 2024, στις οποίες κέρδισε με νοθεία ο Μαδούρο , σύμφωνα με την αντιπολίτευση, η οποία δημοσίευσε τα εκλογικά αρχεία που ανακήρυξαν νικητή τον Εντμούντο Γκονζάλες.
«Έμπορος ναρκωτικών»
Στη δεύτερη θητεία του Τραμπ, ωστόσο, η αντιπαράθεση επανήλθε . Ειδικά μετά την απόφαση του Μαδούρο να αναστείλει την άδεια της αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας Chevron, ο Μαδούρο έχει πλέον γίνει « έμπορος ναρκωτικών» για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ουάσιγκτον τον κατηγορεί ότι είναι ο ηγέτης του λεγόμενου «Καρτέλ των Ήλιων», μιας οργάνωσης που λειτουργεί από τις στρατιωτικές δυνάμεις της Βενεζουέλας για τη μεταφορά ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Μαδούρο κατηγορείται επίσης ότι ηγείται του «Tren de Aragua», μιας διεθνούς εγκληματικής συμμορίας με ρίζες στη Βενεζουέλα, την οποία ο Τραμπ κατηγορεί για όλα τα δεινά της χώρας του.
Το τελευταίο διάστημα έχει ξεσπάσει και μια πετρελαϊκή διαμάχη ανάμεσα στη Βενεζουέλα και τη γειτονική Γουϊάνα, με αφορμή την ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου σε διαφιλονικούμενες θαλάσσιες περιοχές.
Στη διαμάχη αυτή, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρενέβησαν, υποστηρίζοντας τη θέση της Γουιάνας να υπερασπιστεί την κατοχή της περιοχής. Η Βενεζουέλα αντέδρασε πάντως διπλωματικά , αλλά και με την παρουσία του Ναυτικού της στην διαφιλονικούμενη περιοχή.
