Skip to main content

Μαρία Κορίνα Ματσάδο: Ποια είναι η «Σιδηρά Κυρία» της Βενεζουέλας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης – Η ζωή και η δράση της

REUTERS/Leonardo Fernandez Viloria

Από μηχανικός και μητέρα τριών παιδιών στη φωνή της αντιπολίτευσης απέναντι στο καθεστώς Μαδούρο

Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ δεν έκανε το «χατίρι» στον Ντόναλντ Τραμπ. Κόντρα στις πιέσεις και τις δημόσιες «παροτρύνσεις» του Αμερικανού πρόεδρου και έχοντας λάβει την απόφασή της πριν ανακοινωθεί η συμφωνία για τη Γάζα, έδωσε το Νόμπελ Ειρήνης στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο, ηγέτιδα της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα.

Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ τόνισε ότι το βραβείο αναγνωρίζει «το ακούραστο έργο της στην υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και στον αγώνα για μια ειρηνική μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία».

Από τη μηχανική στην κοινωνική δράση

Η Μαρία Κορίνα Ματσάδο γεννήθηκε στο Καράκας το 1967 σε μια οικογένεια επιχειρηματιών και διανοουμένων με μακρά πολιτική παράδοση. Είναι διπλωματούχος βιομηχανικής μηχανικής του Καθολικού Πανεπιστημίου Andrés Bello και κάτοχος μεταπτυχιακού στη χρηματοοικονομική από το Instituto de Estudios Superiores de Administración (IESA).

Το 2009 συμμετείχε στο πρόγραμμα World Fellows του Πανεπιστημίου Yale, που αναγνωρίζει νέους παγκόσμιους ηγέτες.

Μητέρα τριών παιδιών, ξεκίνησε την πορεία της μακριά από την πολιτική. Το 1992 ίδρυσε το ίδρυμα Atenea, που στήριζε άστεγα και κακοποιημένα παιδιά στο Καράκας. Ήταν το πρώτο δείγμα μιας γυναίκας που πίστευε ότι η κοινωνία πρέπει να αλλάξει «από τα κάτω, με πράξεις».

Η γέννηση της Súmate, μιας πλατφόρμας για ελεύθερες εκλογές

Το 2002, μέσα στην αυξανόμενη πόλωση της χώρας, ίδρυσε μαζί με τον μηχανικό Αλεχάντρο Πλας την οργάνωση Súmate, έναν εθελοντικό φορέα πολιτών που προωθούσε τη διαφάνεια στις εκλογές.

Η δράση της απέκτησε διεθνή αναγνώριση, αλλά έντονες επικρίσεις. Ο Ούγκο Τσάβες την κατηγόρησε για «συνωμοσία» και «προδοσία», ενώ η κυβέρνηση κίνησε εναντίον της ποινική δίωξη επειδή η Súmate είχε δεχθεί χρηματοδότηση από το National Endowment for Democracy των ΗΠΑ.

Παρά την πίεση, η Ματσάδο επέμεινε: «Είναι επιλογή ανάμεσα σε σφαίρες και ψηφοδέλτια. Εμείς επιλέξαμε τα ψηφοδέλτια», είχε πει τότε.

Από το Κοινοβούλιο στους δρόμους

Το 2010 εξελέγη στη Βουλή της Βενεζουέλας, συγκεντρώνοντας το υψηλότερο ποσοστό ψήφων στη χώρα. Η θητεία της όμως διακόπηκε βίαια το 2014, όταν το καθεστώς Μαδούρο την απέπεμψε από το αξίωμά της, έπειτα από ομιλία της στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών όπου κατήγγειλε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Έκτοτε, η πολιτική της δράση συνέχισε εκτός θεσμών αλλά εντός συνείδησης: ίδρυσε το κόμμα Vente Venezuela, συμμετείχε στις συμμαχίες Soy Venezuela και Mesa de la Unidad Democrática, ενώ ηγήθηκε των μεγάλων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του 2014 και του 2019.

Οι επιθέσεις εναντίον της ήταν συχνές — από σωματικές επιθέσεις σε δημόσιες εκδηλώσεις έως δικαστικές διώξεις. Όμως παρέμεινε στη χώρα, αρνούμενη να αυτοεξοριστεί.

Η μάχη για τις εκλογές του 2024

Το 2023 ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διεκδικήσει την προεδρία στις εκλογές του 2024. Η δημοτικότητά της εκτοξεύθηκε, συγκεντρώνοντας μαζική υποστήριξη εντός και εκτός συνόρων.

Το καθεστώς, ωστόσο, την απέκλεισε για 15 χρόνια από κάθε δημόσιο αξίωμα, με κατηγορίες περί «συμμετοχής σε διαφθορά». Παρ’ όλα αυτά, η Ματσάδο στήριξε τον Εντμούντο Γκονζάλες Ουρουτία, που κατέβηκε ως κοινός υποψήφιος της αντιπολίτευσης.

Όταν το καθεστώς Μαδούρο ανακοίνωσε νοθευμένα αποτελέσματα, η αντιπολίτευση παρουσίασε τεκμήρια ότι ήταν ο πραγματικός νικητής. Η Ματσάδο, καταζητούμενη και υπό συνεχή παρακολούθηση, δημοσίευσε επιστολή στη Wall Street Journal, δηλώνοντας ότι κρύβεται «φοβούμενη για τη ζωή και την ελευθερία της».

Τι (δεν) είναι ιδεολογικά

Παρά τις συχνές αναφορές σε «ακροδεξιά ηγέτιδα» από κυβερνητικά μέσα στη Βενεζουέλα, η Ματσάδο εντάσσεται στον φιλελεύθερο-δημοκρατικό χώρο: υπέρ του κράτους δικαίου, των ατομικών ελευθεριών και της ελεύθερης αγοράς/ιδιωτικοποιήσεων.

Στα κοινωνικά ζητήματα, έχει τοποθετηθεί υπέρ του γάμου ομοφύλων και της ιατρικής χρήσης κάνναβης και έχει ζητήσει θεσμικό διάλογο για την άμβλωση — θέσεις που αντιφάσκουν με την άκρα δεξιά.

Το κόμμα της, Vente Venezuela, είναι μέλος της Liberal International (όπως το FDP στη Γερμανία ή οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες στη Βρετανία) — μια διεθνής οικογένεια φιλελεύθερων/κεντροδεξιών και όχι ακροδεξιών κομμάτων.

Η ταμπέλα «ακροδεξιά» λειτουργεί πολιτικά, ως εργαλείο απονομιμοποίησης μιας σαφώς αντι-τσαβικής φωνής. Τα κυβερνητικά μέσα ενημέρωσης της Βενεζουέλας εδώ και χρόνια παρουσιάζουν όλους ανεξαιρέτως τους αντιπολιτευόμενους ως «φασίστες», «πραξικοπηματίες» ή «όργανα των ΗΠΑ».

Ελπίδα ή «προδότρια»

Στη χώρα της αποκαλείται «Σιδηρά Κυρία». Για κάποιους είναι η ελπίδα μιας νέας εποχής. Για τους αντιπάλους της είναι «η πιο επικίνδυνη γυναίκα στη Βενεζουέλα» και μία «προδότρια», επειδή στηρίζει τις κυρώσεις κατά του καθεστώτος.

Όπως σημείωσαν πρόσφατα η New York Times, «η Ματσάδο είναι η πιο ενεργητική πολιτική φωνή μιας γενιάς που ονειρεύεται να επιστρέψει στη χώρα της».

Αυτό που κανείς δεν μπορεί να της αμφισβητήσει είναι πως είναι μία γυναίκα που μιλά, όταν όλα γύρω της προειδοποιούν να σωπάσει.