Όταν τον περασμένο Αύγουστο ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποδεχόταν τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα φάνταζε απίθανο το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να εξετάζει το ενδεχόμενο να επιτρέψει την αποστολή των πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς Tomahawk στην Ουκρανία. Κι όμως λιγότερο από δύο μήνες μετά η πιθανότητα αυτή είναι απτή.
Τουλάχιστον έτσι δηλώνει ο Λευκός Οίκος, με τον Πούτιν να σπεύδει να προειδοποιήσει πως κάτι τέτοιο Πούτιν θα σήμαινε ένα «νέο στάδιο κλιμάκωσης» στον πόλεμο και θα κατέστρεφε οποιαδήποτε θετική πρόοδο έχει σημειωθεί στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών.
Δεν ξέρουμε τι σκέφτεται ο Τραμπ σχετικά με τους Tomahawk. Ξέρουμε όμως ότι το σκέφτεται. Μας το αποκάλυψε ο ίδιος. Το είχε επιβεβαιώσει νωρίτερα και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς.
Σε αυτά που επίσης ξέρουμε είναι η ισχύς αυτών των όπλων που έχουν δραστικό βεληνεκές τουλάχιστον 2.500 χιλιομέτρων, πολύ πέρα από την εμβέλεια των δυτικών πυραύλων που έχει στην διάθεσή της η Ουκρανία. Πρακτικά επομένως αν «πέσουν» στα χέρια της Ουκρανίας θα μπορούσε να πραγματοποιήσει πλήγματα βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος.
Η αποστολή των ισχυρών όπλων -τα οποία θα μπορούσαν να φτάσουν στη Μόσχα- θα σηματοδοτούσε μια ακόμη σημαντική πολιτική μετατόπιση από μια κυβέρνηση που μέχρι πρόσφατα φαινόταν επιφυλακτική για τις πιθανότητες της Ουκρανίας να κερδίσει τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας.
Ξέρουμε ακόμα ότι αν τελικά ο Τραμπ δώσει το «πράσινο φως» τότε θα έχουμε μια «απτή» αλλαγή στην στάση του απέναντι στη Ρωσία, ως αποτέλεσμα της δυσαρέσκειάς του για την πορεία των συνομιλιών για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Γιατί επομένως το σκέφτεται;
Αρχικά γιατί «ταιριάζει» στη στρατηγική τόσο της Ουκρανίας όσο και των ΗΠΑ, σύμφωνα με ειδικούς. Οι Tomahawk θα ενίσχυαν την τακτική του Κιέβου να βάζει στο στόχαστρο τις ρωσικές ενεργειακές εγκαταστάσεις- και άρα τα έσοδα της Μόσχας που στηρίζουν την πολεμική της μηχανή.
Κάτι αντίστοιχο έχει προσπαθήσει να κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος επιβάλλοντας επιπλέον δασμούς στην Ινδία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου και καλώντας την Ευρώπη να προχωρήσει σε παρόμοιες κυρώσεις.
Οι Tomahawk θα δώσουν μια ώθηση στην εκστρατεία της Ουκρανίας για τη στόχευση της ρωσικής παραγωγής πετρελαίου, σύμφωνα με τον Μπράιαν Κλαρκ, του Hudson Institute, και τον Μαρκ Κανσιάν του Center for Strategic and International Studies.
Αυτή η εκστρατεία έχει ήδη καλά αποτελέσματα. Οι επιθέσεις με ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν μειώσει τον όγκο διύλισης πετρελαίου της Ρωσίας έως και κατά το ένα πέμπτο, βάζοντας σε κίνδυνο τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό της Ρωσίας, ο οποίος βασίζεται στα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο για έως και το ήμισυ των δαπανών του.
Ωστόσο, το ωφέλιμο φορτίο των ουκρανικών drones είναι σημαντικά μικρότερο από αυτό των Tomahawk, το οποίο φέρει κεφαλή 1.000 λιβρών. Η Ουκρανία τον Αύγουστο άρχισε επίσης να χρησιμοποιεί έναν εγχώριας παραγωγής νέο πύραυλο παρόμοιο με τον Tomahawk, που φέρει το όνομα Flamingo, αλλά δεν έχει δοκιμαστεί ακόμη ενώ έχει παραχθεί σε μικρές μόνο ποσότητες.
«Υπάρχει μεγάλη διαφορά στη ζημιά που μπορούν να προκαλέσουν» τα ουκρανικά drones και οι Tomahawk, ανέφερε ο Κλαρκ.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ διαθέτουν αρκετούς Tomahawk, γι’ αυτό πιθανώς σκέφτονται να στείλουν αυτούς τους πυραύλους στην Ουκρανία, πρόσθεσε ο Κανσιάν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παράγουν τα όπλα από τη δεκαετία του 1980 και πιθανότατα έχουν μεγάλο απόθεμα. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2025, το αμειρκανικό υπουργείο Άμυνας έχει αγοράσει σχεδόν 9.000 πυραύλους. Ενώ ο στρατός των ΗΠΑ τους εκτοξεύει συστηματικά σε διάφορες επιχειρήσεις, θα μπορούσε να είναι σε θέση να διαθέσει έως και 200 για την Ουκρανία, εκτίμησε. «Υπάρχουν σημαντικά αποθέματα ειδικά από παλαιότερες εκδόσεις», είπε.
Ορισμένοι από τους παλιούς πυραύλους πλησιάζουν σε ηλικία απόσυρσης, πρόσθεσε ο Κλαρκ, πράγμα που σημαίνει ότι θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιηθούν.
Αντίθετα, τα νεότερα όπλα με παρόμοιο βεληνεκές – όπως οι πύραυλοι SM-6 του Ναυτικού ή οι πύραυλοι JASSM της Πολεμικής Αεροπορίας – έχουν μικρότερα αποθέματα, είπε.
Τα εμπόδια
Αυτό δεν σημαίνει ότι η προμήθεια των πυραύλων θα είναι εύκολη υπόθεση.
Το κυριότερο από τα προβλήματα μπορεί να ανακύψουν είναι τα επιχειρήματα του Πενταγώνου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν την δυνατότητα να διαθέσουν ούτε ένα Tomahawk για την Ουκρανία. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιούλιο, το υπουργείο Άμυνας ανέστειλε για λίγο τις μεταφορές όπλων στην Ουκρανία μετά από μια αναθεώρηση των αποθεμάτων των ΗΠΑ.
Αυτή η έκθεση φέρεται να διατάχθηκε από τον υφυπουργό Άμυνας, Έλμπριτζ Κόλμπι, ο οποίος υποστηρίζει ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να επικεντρωθεί στην προετοιμασία για έναν πιθανό πόλεμο με την Κίνα σε άλλες περιοχές. Οι Tomahawk, των οποίων το μεγάλο βεληνεκές τους καθιστά ιδανικό όπλο για τον Ειρηνικό, είναι «απολύτως» το είδος του όπλου μεγάλου βεληνεκούς που θα χρειάζονταν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε έναν τέτοιο πόλεμο, δήλωσε ο Καντσιάν.
Ένα άλλο πρόβλημα θα ήταν ο τρόπος που η Ουκρανία θα αξιοποιούσε τους πυραύλους, οι οποίοι εκτοξεύονται κυρίως από πλοία. Το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ έχει αναπτύξει μικρό αριθμό χερσαίων εκτοξευτών στο πλαίσιο ενός πρόσφατα ακυρωμένου προγράμματος. Ο στρατός των ΗΠΑ επίσης κατασκευάζει νέους χερσαίους εκτοξευτές Tomahawk, αλλά το πρόγραμμα αυτό βρίσκεται στα σπάργανα.
Παρόλα αυτά, ο Κλαρκ εξέφρασε αισιοδοξία ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να τα καταφέρει να βρει τρόπο, σημειώνοντας την επιτυχία της στην προσαρμογή των πυραύλων Harpoon που εκτοξεύονται από τη θάλασσα για εκτοξεύσεις από ξηρά.
Σε ένα άλλο επίπεδο, πηγή ανησυχίας είναι και το μέχρι πού θα μπορούσε να φτάσει το Κίεβο εφόσον αποκτήσει τους πυραύλους. Όπως αποκάλυψε και ο ίδιος ο Τραμπ, προτού αποφασίσει, θέλει πρώτα να κατανοήσει πώς σκοπεύει το Κίεβο να τους χρησιμοποιήσει.
«Νομίζω πως θα ήθελα να ξέρω τι θα κάνουν με αυτούς. Πού θα τους στείλουν; Υποθέτω πως θα έπρεπε να θέσω αυτό το ερώτημα. Θα έθετα μερικά ερωτήματα. Δεν επιδιώκω να κλιμακωθεί αυτός ο πόλεμος», είπε χαρακτηριστικά εκφράζοντας την ανησυχία του για κλιμάκωση της σύγκρουσης, κάτι που μας οδηγεί στο τελευταίο πρόβλημα: την αντίδραση της Ρωσίας.
Ο Κλαρκ αξιολόγησε τον βαθμό κλιμάκωσης ως χαμηλό, επισημαίνοντας ότι η Ουκρανία ήδη χτυπά στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία. «Η Ουκρανία ήδη εκτελεί τα είδη των επιθέσεων που μπορείς να κάνεις με ένα Tomahawk απλά χρησιμοποιώντας drones», εξήγησε. «Οπότε αυτός θα ήταν απλώς ένας διαφορετικός τρόπος για να κάνουν τις ίδιες επιθέσεις που κάνουν ήδη».
Με πληροφορίες από Foreign Policy
