Η Ευρώπη έχει το υψηλότερο ποσοστό χρήσης καπνού στον κόσμο, ξεπερνώντας τη Νοτιοανατολική Ασία, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024, σχεδόν το ένα τέταρτο (24,1%) των ατόμων ηλικίας 15 ετών και άνω στην Ευρώπη χρησιμοποιούν καπνό — ποσοστό υψηλότερο από οποιαδήποτε άλλη περιφέρεια του ΠΟΥ. Οι γυναίκες στην ευρύτερη ευρωπαϊκή περιοχή έχουν επίσης τη μεγαλύτερη παγκόσμια συχνότητα χρήσης, με 17,4%, σύμφωνα με την έκθεση.
Ανησυχητικά στοιχεία για το άτμισμα
Η μελέτη κατέγραψε για πρώτη φορά και τα παγκόσμια ποσοστά χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου, με τον ΠΟΥ να χαρακτηρίζει τα στοιχεία «ανησυχητικά», ιδίως μεταξύ των νέων.
Τα δεδομένα αυτά δημοσιοποιήθηκαν τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται να υιοθετήσει αυστηρότερη στάση απέναντι στα προϊόντα καπνού και ατμίσματος, με τους επιτρόπους Υγείας και Φορολογίας της Ε.Ε. να πιέζουν για αύξηση των φόρων και στα δύο, προκειμένου να περιοριστούν ασθένειες όπως ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες.
Προειδοποιήσεις από τον ΠΟΥ
Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, δήλωσε ότι οι πολιτικές ελέγχου του καπνού έχουν αποτρέψει εκατομμύρια ανθρώπους από το κάπνισμα. Ωστόσο, «η καπνοβιομηχανία αντεπιτίθεται με νέα προϊόντα νικοτίνης, στοχεύοντας επιθετικά τους νέους», πρόσθεσε, καλώντας τις κυβερνήσεις να δράσουν «πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά» στην εφαρμογή αποδεδειγμένων μέτρων ελέγχου του καπνού.
Πρωταγωνιστική θέση της Ευρώπης
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2024 υπήρχαν περίπου 1,2 δισεκατομμύρια χρήστες καπνού ηλικίας 15 ετών και άνω. Η χρήση καπνού μειώνεται διεθνώς, αλλά με βραδύτερο ρυθμό στην Ευρώπη σε σχέση με άλλες περιοχές.
Τα στοιχεία του ΠΟΥ για την ευρωπαϊκή περιφέρεια περιλαμβάνουν 53 χώρες και φτάνουν ανατολικά έως τη Ρωσία. Ωστόσο, και τα πιο πρόσφατα δεδομένα της Ε.Ε. επιβεβαιώνουν τα ευρήματα του ΠΟΥ — έρευνα του Eurobarometer του Ιουνίου 2024 έδειξε ότι το 24% των πολιτών της Ένωσης καπνίζει.
Η χρήση καπνού στην Ευρώπη μειώθηκε από σχεδόν 35% το 2000 σε λίγο πάνω από 24% το 2020. Αντίθετα, στη Νοτιοανατολική Ασία η κατανάλωση καπνού κατρακύλησε από περίπου 54% σε πάνω από 23% την ίδια περίοδο.
Η άνοδος του ατμίσματος
Παράλληλα, περισσότερα από 86 εκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως έκαναν χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου το 2024, σύμφωνα με την έκθεση. Οι περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά χρηστών ηλικίας 15 ετών και άνω ήταν η Αμερική και η Ευρώπη, με 4,8% και 4,6% αντίστοιχα.
Ο ΠΟΥ επισήμανε «ανησυχητικά» στοιχεία για εφήβους 13 έως 15 ετών, εκ των οποίων περίπου 7,2% χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τσιγάρα — δηλαδή περίπου 14,7 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως.
Ο Οργανισμός προειδοποίησε ωστόσο ότι ο εκτιμώμενος συνολικός αριθμός παιδιών που κάνουν χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι «σχεδόν σίγουρα υποτιμημένος», καθώς μόνο το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού καλύπτεται από εθνικές έρευνες για το άτμισμα.
Κάλεσμα για δράση κατά της καπνοβιομηχανίας
Ο ΠΟΥ τόνισε ότι οι χώρες πρέπει να λάβουν μέτρα κατά των προσπαθειών της καπνοβιομηχανίας να δημιουργήσει νέους εθισμένους μέσω της προώθησης των ηλεκτρονικών τσιγάρων στους νέους.
«Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα τροφοδοτούν ένα νέο κύμα εθισμού στη νικοτίνη», δήλωσε ο Ετιέν Κρουγκ, επικεφαλής του τομέα Υγείας, Προαγωγής και Πρόληψης του ΠΟΥ. «Προωθούνται ως μέσο μείωσης της βλάβης, αλλά στην πραγματικότητα εθίζουν τα παιδιά στη νικοτίνη από νωρίς και απειλούν να υπονομεύσουν δεκαετίες προόδου».
Σκληραίνει τη στάση της η ΕΕ
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν υιοθετήσει το τελευταίο διάστημα ολοένα και πιο αυστηρή στάση απέναντι στα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Ο επίτροπος Φορολογίας Βόπκε Χούκστρα δήλωσε στο POLITICO ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα «σκοτώνουν τα παιδιά μας» και δεσμεύτηκε να προχωρήσει με το σχέδιο επέκτασης της Οδηγίας για τη Φορολογία του Καπνού στα νέα προϊόντα.
Η βιομηχανία ατμίσματος απέρριψε τον ισχυρισμό του, λέγοντας ότι δεν υπάρχουν καταγεγραμμένοι θάνατοι που να οφείλονται άμεσα σε νόμιμα ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Παράλληλα, ο επίτροπος Υγείας Ολιβέρ Βάρχελι δήλωσε σε συνέδριο υγείας στην Αυστρία την περασμένη εβδομάδα ότι επιθυμεί να αυξηθούν σταδιακά οι ελάχιστοι φόροι στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ώστε να ευθυγραμμιστούν με εκείνους του καπνού.
Με πληροφορίες από POLITICO
