Γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο στις 4 Μαρτίου 1907. Όταν ήταν 8 ετών, μετακόμισε στην Καταλονία με την οικογένειά της όπου και έμεινε για το υπόλοιπο της ζωής της. Της άρεσε το γιαούρτι – τα τελευταία χρόνια της ζωής της ζούσε μόνο με αυτά- η κηπουρική, ο ύπνος, τα βιβλία, οι βόλτες, οι φίλοι, το πιάνο και τα σκυλιά. Αλλά η διάρκεια της ζωής της ήταν αξιοσημείωτη. Και αινιγματική.
Όταν πέθανε πέρυσι, σε ηλικία 117 ετών και σε σχετικά καλή υγεία, ήταν η γηραιότερη άνθρωπος στον πλανήτη.
Όταν οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τα διαθέσιμα τεστ για να ελέγξουν τη «βιολογική ηλικία» της -υπολογίζεται με βάση το πόσο καλά λειτουργούν τα όργανα του σώματος μας- αποδείχτηκε 23 χρόνια «νεότερη» από την πραγματική της ηλικία.
Τι ήταν αυτό που έκανε δυνατή αυτή την ακραία μακροζωία, της Μαρίας Μπράνιας Μορέρα, μια φιλήσυχη μητέρας;
Μία και μοναδική
Η Μορέρα ήταν μία και μοναδική, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά στην Washington Post, ο Νίρ Μπαρζιλάι, καθηγητής ιατρικής και γενετικής στο Albert Einstein College of Medicine και ιδρυτής του Longevity Genes Project.
Σύμφωνα με μία από τις πιο διεξοδικές έρευνες μέχρι σήμερα για τους υπεραιωνόβιους (κάποιον που ζει τουλάχιστον 110 χρόνια), η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Cell Reports Medicine, η Μορέρα «κέρδισε το λαχείο της γενετικής», όπως δήλωσε ο Μανέλ Εστέλερ, πρόεδρος του τμήματος γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης και κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Οι συγγραφείς διερεύνησαν προσεκτικά τα γονίδια, το ανοσοποιητικό σύστημα, τη λειτουργία και την «ηλικία» των κυττάρων της, το μικροβίωμα, τη διατροφή, τους βιοδείκτες ασθενειών και άλλες πτυχές του τρόπου ζωής και της φυσιολογίας της και τα συνέκριναν με εκείνα άλλων ανθρώπων, νέων και ηλικιωμένων.
Το γονιδίωμά της περιλάμβανε όχι μόνο ένα ευρύ φάσμα από γενετικές παραλλαγές που έχουν συνδεθεί με τη μακροζωία, αλλά και κάποιες που, μέχρι τώρα, δεν ήταν γνωστό ότι συνέβαλαν στη διάρκειά της.
«Έσπασε» τα πρότυπα
Αλλά ακόμη σε σχέση με τα πρότυπα της υπεραιωνιότητας, η Μορέρα ήταν ξεχωριστή.
Το προσδόκιμο ζωής για τις γυναίκες στην Καταλονία είναι 86 χρόνια (στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι περίπου 81 χρόνια για τις γυναίκες και 76 χρόνια για τους άνδρες.) Η Μορέρα ξεπέρασε αυτό το πρότυπο κατά περισσότερα από 35 χρόνια. «Θέλαμε να καταλάβουμε τι την έκανε μοναδική», σημείωσε ο Εστέλερ.
Αυτός και οι συνάδελφοί του την επισκέφθηκαν αρκετές φορές όταν ήταν 116 ετών, συλλέγοντας δείγματα αίματος, ούρων, σάλιου και κοπράνων της, μαζί με εκτενείς πληροφορίες για τον τρόπο ζωής και την υγεία της.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας μια ποικιλία τεχνικών για να καταγράψουν και να χαρακτηρίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα γονίδια και μόρια στους ιστούς του Morera, άρχισαν την ανάλυση.
Τα ευρήματα
- Τα κύτταρά της έφεραν τις περισσότερες από τις γονιδιακές παραλλαγές που προηγούμενες έρευνες είχαν βρει σε άλλους αιωνόβιους. Συμπεριλαμβανομένων παραλλαγών που παίζουν ρόλο στην επιδιόρθωση του DNA, καθώς και στην ικανότητα του σώματος να απομακρύνει νεκρά ή δυσλειτουργικά κύτταρα, να ελέγχει τη φλεγμονή και να δημιουργεί ισχυρά μιτοχόνδρια, τις ενεργειακές πηγές μέσα στα κύτταρα.
- Το γονιδίωμά της περιείχε επίσης επτά άλλες παραλλαγές, όπως διαπίστωσαν ο Εστέλερ και οι συνάδελφοί του, που δεν είχαν εντοπιστεί ποτέ πριν σε άτομα πολύ μεγάλης ηλικίας πριν, και οι οποίες υποψιάζεται ότι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μακροζωία της.
- Εξίσου σημαντικό ήταν ότι δεν έφερε καμία γονιδιακή παραλλαγή από αυτές που συνήθως αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο, Αλτσχάιμερ, διαβήτη και άλλες σοβαρές χρόνιες ασθένειες.
Ένα «αποτελεσματικό» ανοσοποιητικό σύστημα
Αν όμως τα γονίδια εξηγούσαν τη διάρκεια ζωής της, δεν το επιβεβαίωνε το γενεαλογικό της δέντρο. Θα έπρεπε να ήταν γεμάτο με υπεραιωνόβιους. Αλλά κανένας από τους στενούς συγγενείς της δεν έζησε τόσο πολύ.
Έτσι, στην συνέχεια ο Εστέλερ εξέτασε το ανοσοποιητικό της σύστημα, το οποίο αποδείχθηκε ασυνήθιστα ισχυρό.
- Είχε μια μεγάλη δεξαμενή συγκεκριμένων λευκών αιμοσφαιρίων, γνωστών ως «Τ-λεμφοκύτταρα», τα οποία καταγράφουν απειλές, όπως οι λοιμώξεις και ο καρκίνος. Η εξέτασή τους αποκάλυψε ότι «είχε βιώσει πολλές λοιμώξεις» κατά τη διάρκεια της ζωής της. Ήταν, για παράδειγμα, το γηραιότερο άτομο στην Ισπανία που είχε νοσήσει από covid-19.
- Ο αριθμός και οι λειτουργίες των Τ-λεμφοκυττάρων συχνά μειώνονται στους ηλικιωμένους, αλλά τα δικά της παρέμειναν «πολύ ενεργά». Όχι τόσο ώστε να επιτίθενται σε υγιείς ιστούς, προκαλώντας αυτοανοσία, η οποία μπορεί συχνά να εμφανιστεί καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν. Αντιθέτως, το ανοσοποιητικό της σύστημα ήταν καλά ρυθμισμένο και «αποτελεσματικό».
- Επίσης το μικροβίωμά της,«ήταν πολύ καλό», δήλωσε ο Έστελερ. Στην πραγματικότητα, το έντερό της έσφυζε από βακτήρια που είναι γνωστά για την παραγωγή ουσιών που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των φλεγμονών ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα και τη συνολική υγεία.
Επιμύθιο: «Η γήρανση και οι ασθένειες είναι διακριτές»
«Χρειαζόμαστε πολλά ακόμη παραδείγματα» μακρόβιων ανθρώπων, ιδίως υπεραιωνόβιων, προτού βγάλουμε οποιαδήποτε συμπεράσματα σχετικά με τις βάσεις της μακροζωίας τους, δήλωσε ο Νίρ Μπαρζιλάι
Όσον αφορά τον Έστελερ, το βασικό μήνυμα που ο ίδιος και οι συνάδελφοί του αποκόμισαν από τη μελέτη της Μορέρα ήταν ότι «η γήρανση και οι ασθένειες είναι διακριτές»,
Γέρασε. Δεν αρρώστησε σοβαρά. Ίσως να είχε γίνει, τελικά. Αλλά κάτι μέσα της έσπρωχνε αυτό το ενδεχόμενο όλο και πιο μακριά, ώσπου, στις 19 Αυγούστου 2024, σε ηλικία 117 ετών και ακόμα πνευματικά και σωματικά καλά, πέθανε ειρηνικά στον ύπνο της.
naftemporiki.gr
