Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, είπε σήμερα ότι ζήτησε από άλλους ηγέτες της ΕΕ να παράσχουν εγγυήσεις ότι θα μοιραστούν τους κινδύνους σε περίπτωση που τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που διατηρούνται στη χώρα του χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση δανείων προς την Ουκρανία.
Σε σύνοδο κορυφής στην Κοπεγχάγη την Τετάρτη, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασαν ευρεία υποστήριξη στην ιδέα της χρήσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στη Δύση για την παροχή δανείου 140 δισεκατομμυρίων ευρώ (164,5 δισεκατομμύρια δολάρια) στην Ουκρανία, αλλά δήλωσαν ότι πρέπει ακόμη να διευθετήσουν τις πολύπλοκες νομικές και οικονομικές πτυχές της επιχείρησης.
Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τα κυρίαρχα περιουσιακά στοιχεία δεν μπορούν να κατασχεθούν, επομένως κατά την οργάνωση του δανείου η ΕΕ θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να τιμήσει την αξίωση της Μόσχας επί των περιουσιακών στοιχείων της κεντρικής τράπεζας και να προστατεύσει το Βέλγιο, όπου βρίσκονται τα περισσότερα από τα περιουσιακά στοιχεία, από ρωσικά αντίποινα.
«Δεν υπάρχουν δωρεάν χρήματα. Πάντα υπάρχουν συνέπειες», δήλωσε ο Ντε Βέβερ σε δημοσιογράφους στην Κοπεγχάγη. «Εξήγησα χθες στους συναδέλφους μου ότι θέλω την υπογραφή τους που να λέει ότι αν πάρουμε τα χρήματα του (Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ) Πούτιν, τα χρησιμοποιήσουμε, όλοι θα είμαστε υπεύθυνοι αν κάτι πάει στραβά».
Ποιος θα αναλάβει το ρίσκο;
Τα περισσότερα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται στην Ευρώπη βρίσκονται στο Βέλγιο, επειδή εκεί βρίσκεται το Euroclear, το κεντρικό αποθετήριο τίτλων, όπου βρίσκονταν τα ρωσικά χρήματα όταν ακινητοποιήθηκαν.
Καθώς η χρηματοδοτούμενη από τις ΗΠΑ στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο λήγει και πολλές κυβερνήσεις της ΕΕ αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στην ΕΕ να χρησιμοποιήσει τα ταμειακά υπόλοιπα από τους παγωμένους τίτλους της ρωσικής κεντρικής τράπεζας για να υποστηρίξει το Κίεβο το 2026 και το 2027.
Το Κρεμλίνο καταδίκασε την πρόταση ως «καθαρή κλοπή».
Οι περισσότεροι ηγέτες της ΕΕ θα χαιρόντουσαν να χρησιμοποιήσουν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την Ουκρανία, ώστε να μετριάσουν το οικονομικό βάρος της υποστήριξης της Ουκρανίας από τους δικούς τους εθνικούς προϋπολογισμούς, αλλά το Βέλγιο και άλλοι δεν θέλουν να διακινδυνεύσουν να πληρώσουν τον λογαριασμό.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε την Τετάρτη ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα διασφαλίσει ότι το Βέλγιο δεν θα είναι το μόνο που θα φέρει αυτόν τον κίνδυνο.
Αντίποινα από τη Ρωσία
Η Μόσχα έχει δηλώσει ότι θα κυνηγήσει όσους εμπλέκονται στην κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας και έχει ήδη καταθέσει αγωγές στα ρωσικά δικαστήρια κατά της Euroclear και των μετρητών που έχει η Euroclear στο αποθετήριο τίτλων της Μόσχας.
Το Βέλγιο ανησυχεί επίσης για την προσωπική ασφάλεια της διοίκησης της Euroclear.
«Ο διευθυντής της Euroclear ζει ήδη υπό στενή προστασία, επομένως είναι επικίνδυνο αυτό που πρόκειται να κάνουμε», δήλωσε ο Ντε Βέβερ στους δημοσιογράφους. «Θέλω όλοι να το γνωρίζουν αυτό και θέλω μια υπογραφή (που να λέει) ότι θα πάμε μαζί σας, ό,τι χρειαστεί, όπου κι αν πλεύσει και ό,τι κι αν συναντήσει».
Το σχέδιο της Επιτροπής συνοψίζεται στην προκαταβολή μελλοντικών πληρωμών ρωσικών αποζημιώσεων στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας τα ακινητοποιημένα μετρητά της ρωσικής κεντρικής τράπεζας.
Αλλά για να διασφαλιστεί ότι το Βέλγιο δεν είναι το μόνο που φέρει τον κίνδυνο να πρέπει να αποπληρωθεί πρόωρα η Ρωσία ή να μην καταβάλει ποτέ τις αποζημιώσεις, το δάνειο της ΕΕ προς την Ουκρανία, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την αγορά όπλων και για την κανονική λειτουργία της χώρας, θα πρέπει να εγγυηθεί από τις κυβερνήσεις της ΕΕ και ενδεχομένως από άλλες χώρες της G7.
Οι υπουργοί Οικονομικών της Ομάδας των Επτά δήλωσαν την Τετάρτη ότι θα εξετάσουν επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης παγωμένων κεφαλαίων με συντονισμένο και νόμιμο τρόπο.
Αυτό εγείρει δύο ερωτήματα: για πόσο θα είναι υπεύθυνη κάθε κυβέρνηση και ποιος επωφελείται από τις στρατιωτικές αγορές της Ουκρανίας που πραγματοποιούνται με το δάνειο.
Έλλειψη διαφάνειας
Ο Ντε Βέβερ δήλωσε ότι επιθυμεί επίσης πλήρη διαφάνεια από άλλες ευρωπαϊκές χώρες σχετικά με το πού φυλάσσονται τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διατηρούν μυστικότητα σχετικά με το πόσα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία κατέχουν. Μια ερευνητική εργασία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέφερε ότι εκτός από τα μετρητά στο Βέλγιο, η Γαλλία μπορεί να κατέχει 19 δισεκατομμύρια ευρώ και το Λουξεμβούργο μεταξύ πέντε και 20 δισεκατομμυρίων.
Εκτός ΕΕ, η εφημερίδα ανέφερε ότι η Ιαπωνία έχει 28 δισεκατομμύρια ευρώ, η Βρετανία 26 δισεκατομμύρια, ο Καναδάς 15 δισεκατομμύρια, η Ελβετία έξι δισεκατομμύρια και οι ΗΠΑ περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια. Οι αριθμοί δεν μπόρεσαν να επαληθευτούν άμεσα και το σύνολό τους υπερβαίνει το ευρέως αναφερόμενο σύνολο των 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν παγώσει στις χώρες της G7.
Η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Κάγια Κάλας δήλωσε την Τετάρτη ότι δεν είναι ακόμη δυνατό να οριστεί προθεσμία για την ολοκλήρωση του σχεδίου χρήσης των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων, προσθέτοντας: «Δεν έχει ακόμη υποστηριχθεί από όλους. Έχουμε ακόμα πολλή δουλειά να κάνουμε».
Πηγή: Reuters
