Πολλές χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων αραβικών και μουσουλμανικών κρατών, χαιρέτισαν το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασε την Δευτέρα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Σύμφωνα με τον Τραμπ, με αυτό το σχέδιο βρισκόμαστε «πολύ πολύ κοντά» στην επίτευξη ενός στόχου που δεν έχει καταφέρει κανένας Αμερικανός προέδρος για δεκαετίες: τη διαμεσολάβηση για την εξασφάλιση διαρκούς ειρήνης στη Μέση Ανατολή.
Ο ίδιος μπορεί να υποστηρίζει ότι η συμφωνία είναι πολύ κοντά, ωστόσο, οι προσπάθειές του αντιμετωπίζουν αφενός τον κίδνυνο να απορρίψει το σχέδιο η Χαμάς αφετέτου τα όρια της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή.
Ο Τραμπ υιοθέτησε αισιόδοξο τόνο ανακοινώνοντας τις λεπτομέρειες του ειρηνευτικού σχεδίου της αμερικανικής κυβέρνησης. Η συμφωνία θα ανοίξει τον δρόμο για «ένα νέο κεφάλαιο ασφάλειας, ειρήνης και ευημερίας για ολόκληρη την περιοχή», δήλωσε έχοντας δίπλα του τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Το σχέδιο
Το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑπροβλέπει την απελευθέρωση μέσα σε 72 ώρες των Ισραηλινών ομήρων, τον τερματισμό του πολέμου και την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, αφοπλισμό της Χαμάς και αμνηστία για όσα μέλη της οργάνωσης δεσμευτούν στην ειρηνική συνύπαρξη. Αποκλείει τον εκτοπισμό των κατοίκων της Γάζας και ορίζει τον ίδιο τον Τραμπ κυβερνήτη του παλαιστινιακού θύλακα που μαζί με τον πρώην πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ, Παλαιστίνιους τεχνοκράτες και διεθνείς εμπειρογνώμονες θα αναλάβουν τις τύχες του μεταπολεμικά.
Οι πολεμικοί στόχοι του Ισραήλ
Με την ανακοίνωση του Νετανιάχου ότι υποστηρίζει την πρόταση των ΗΠΑ έγινε πιο σαφές ένα σημαντικό στοιχείο για την επίτευξη εκεχειρίας: ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωσε ότι με το σχέδιο επιτυγχάνονται οι πολεμικοί στόχοι του Ισραήλ, δηλαδή τον τερματισμό της στρατιωτικής ικανότητας της Χαμάς και την επιστροφή των ομήρων. Αλλά αποδεχόμενος τη συμφωνία, ο Νετανιάχου φαίνεται επίσης να προσθέτει ισραηλινούς όρους που μπορεί να είναι δύσκολο να αποδεχθεί η Χαμάς, οδηγώντας σε «ναυάγιο» τη συμφωνία.
Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι βάσει της συμφωνίας, το Ισραήλ θα διατηρήσει την ευθύνη για την ασφάλεια στη Γάζα για το «ορατό μέλλον», μια αμφιλεγόμενη θέση που κατέχει από την έναρξη του πολέμου, η οποία δεν είναι δημοφιλής σε κάποιες συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή. Επίσης, άφησε να εννοηθεί ότι συνεχίζει να αντιτίθεται στην αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους.
«Με τον εύκολο ή τον δύσκολο τρόπο»
Ο Ισραηλινός ηγέτης προειδοποίησε επίσης τη Χαμάς, λέγοντας ότι αν η παλαιστινιακή οργάνωση απορρίψει το σχέδιο, ή το αποδεχτεί, αλλά στη συνέχεια δεν εκπληρώσει τους όρους που έθεσαν οι ΗΠΑ, τότε «το Ισραήλ θα ολοκληρώσει τη δουλειά». «Το Ισραήλ θα ολοκληρώσει τη δουλειά μόνο του. Αυτό μπορεί να γίνει με τον εύκολο τρόπο ή μπορεί να γίνει με τον δύσκολο, αλλά πρέπει να γίνει», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Με τη δήλωση αυτή ο Νετανιάχου φαίνεται να απευθύνεται τόσο στη Χαμάς όσο και στους ενδιαφερόμενους στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Την περασμένη εβδομάδα, αρκετοί ηγέτες αποχώρησαν πριν από την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Η διαμαρτυρία ήρθε μετά την αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τον Καναδά και την Αυστραλία, σε μια κίνηση που στόχευε στην άσκηση μεγαλύτερης πίεσης στο Ισραήλ για να τερματίσει τον πόλεμο.
Η συγγνώμη στο Κατάρ
Ο Νετανιάχου έκανε ένα βήμα τη Δευτέρα για να καθησυχάσει μέρος των ανησυχιών για τις κινήσεις του Ισραήλ ζητώντας συγγνώμη από τον πρωθυπουργό του Κατάρ για την ισραηλινή αεροπορική επιδρομή νωρίτερα αυτόν τον μήνα που στόχευε ηγέτες της Χαμάς στην Ντόχα. Η συγγνώμη ήρθε κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Νετανιάχου, τον Τραμπ και τον πρωθυπουργό του Κατάρ τη Δευτέρα, πριν τις ανακοινώσεις για το ειρηνευτικό σχέδιο.
Η αεροπορική επιδρομή εξόργισε τους Άραβες ηγέτες στην περιοχή και προκάλεσε ρήξη μεταξύ Ισραήλ και ΗΠΑ καθώς δεν είχε την υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ.
Η νέα πτυχή
Το κατά πόσον πάντως η συγγνώμη αυτή είναι αρκετή για να πιέσει το Κατάρ τη Χαμάς να συμφωνήσει με το σχέδιο παραμένει ασαφές.Βέβαια, η δήλωση του Τραμπ ότι το Κατάρ και η Τουρκία – παραδοσιακοί σύμμαχοι της Χαμάς – προφανώς έχουν υπογράψει το σχέδιο, μαζί με άλλες χώρες της περιοχής, σύμφωνα με τον Τζόναθαν Πανίκοφ του Atlantic Council, είναι μια νέα πτυχή.
«Αυτό που είναι θεμελιωδώς διαφορετικό τώρα είναι ότι η Χαμάς θα αντιμετωπίσει ένα επίπεδο πίεσης από μια ενωμένη, όχι μόνο αραβική, αλλά και μουσουλμανική παγκόσμια ηγεσία που θέλει να δει τον πόλεμο να τελειώνει και έχει συμφωνήσει σε γενικές γραμμές με αυτό το περίγραμμα σημείων», ανέφερε.
Το ειρηνευτικό σχέδιο παρουσιάστηκε στη Χαμάς και ένας αξιωματούχος της οργάνωσης δήλωσε ότι η ομάδα το εξετάζει «καλή τη πίστει», σύμφωνα με δημοσίευμα του Associated Press.
Μένει επίσης να δούμε στην πράξη εάν οι ΗΠΑ έχουν αρκετή επιρροή στην περιοχή για να αναγκάσουν τη Χαμάς να αποδεχτεί την ειρηνευτική της πρόταση. Οι διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, έχουν επανειλημμένα καταρρεύσει από την έναρξη του πολέμου.
Ο Τραμπ πάντως εμφανίστηκε βέβαιος τη Δευτέρα ότι η Χαμάς θα υποστηρίξει το ειρηνευτικό σχέδιο, αλλά όπως και ο Νετανιάχου, άφησε υπονούμενα σε περίπτωση που καταρρεύσει η συμφωνία. «Ακούω ότι η Χαμάς θέλει να το πετύχει κι αυτό, και αυτό είναι καλό», είπε. «Αν όχι», είπε ο Τραμπ απευθυνέμενος στον Νετανιάχου, «θα έχετε την πλήρη υποστήριξή μας για να κάνετε ό,τι χρειάζεται».
Με πληροφορίες από Newsweek, Bloomberg
