«Χωρίς φαγητό, χωρίς υγεία, χωρίς εκπαίδευση, χωρίς δουλειές. Μόνο ανασφάλεια και αβεβαιότητα». Με αυτά τα λόγια περιγράφει τη ζωή της στο Κοξ Μπαζάρ του Μπανγκλαντές η Τζαμίλντα Κατούν, πρόσφυγας Ροχίνγκια που ζει με την οικογένειά της σε αυτοσχέδιο καταυλισμό από το 2017.
Είναι μία από το 1 εκατομμύριο ανθρώπων που ξεριζώθηκαν από τη Ραχίν της Μιανμάρ, όταν ο στρατός εξαπέλυσε σφαγές εναντίον της μουσουλμανικής μειονότητας, που όπως σχολιάζει ο Economist είναι ο λαός που αντιμετωπίζει τους μεγαλύτερους διωγμούς στον πλανήτη.
Σχεδόν οκτώ χρόνια μετά, η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί. Αντίθετα, σειρά δραματικών εξελίξεων απειλεί να βυθίσει τους Ροχίνγκια σε ακόμη πιο ζοφερές καταστάσεις.
Η υποχρηματοδότηση των καταυλισμών έχει φέρει το σύστημα στο χείλος της κατάρρευσης. Η Ουάσιγκτον –παλαιότερα ο μεγαλύτερος δωρητής– έχει μειώσει δραστικά τη βοήθεια, αφήνοντας τεράστια κενά.
Το 40% των παιδιών υποσιτίζεται, σχολεία κλείνουν
Ο ΟΗΕ εκτιμά πως για το 2025 απαιτούνται 934 εκατ. δολάρια, αλλά έχει εξασφαλιστεί μόλις το ένα τρίτο. Ήδη το 40% των παιδιών υποσιτίζεται, ενώ χιλιάδες γυναίκες πάσχουν από αναιμία. Σχολεία κλείνουν, κλινικές εγκαταλείπονται και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα προειδοποιεί ότι μέχρι το τέλος της χρονιάς τα τρόφιμα θα εξαντληθούν.
Την ίδια στιγμή, οι ροές αυξάνονται. Από τις αρχές του 2024 πάνω από 150.000 νέοι πρόσφυγες έχουν περάσει τα σύνορα, καθώς ο εμφύλιος στη Μιανμάρ μαίνεται. Ο στρατός συγκρούεται με την Ένωση Αρακάν (AA), η οποία έχει τον έλεγχο μεγάλου μέρους της Ραχίν και κατηγορείται για εγκλήματα κατά των Ροχίνγκια – ακόμη και για σφαγές ολόκληρων χωριών.
Το Μπανγκλαντές, ήδη ταλαιπωρημένο από τις δικές του πολιτικές αναταράξεις, δείχνει απροθυμία να σηκώσει άλλο το βάρος. Πολιτικοί υπόσχονται «επιστροφή» των Ροχίνγκια στη Μιανμάρ, ενώ αντάρτικες ομάδες μέσα από τους καταυλισμούς στρατολογούν απελπισμένους νέους, τροφοδοτώντας νέο κύκλο βίας.
Χωρίς διέξοδο διαφυγής
Οι διεξόδοι διαφυγής λιγοστεύουν, σημειώνει ο Economist. Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης στις ΗΠΑ έχει κλείσει, ενώ χώρες της περιοχής αρνούνται να δεχτούν πρόσφυγες. Τραγικό αποκορύφωμα: πάνω από 400 νεκροί όταν βυθίστηκε πλοιάριο με Ροχίνγκια στον Κόλπο της Βεγγάλης.
Η μόνη ρεαλιστική λύση είναι η άμεση ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας: τροφή, νερό, ιατρική φροντίδα και πιο αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Παράλληλα, πίεση προς την Ένωση Αρακάν για τερματισμό των επιθέσεων, καθώς και πιο γενναία στάση από την Κίνα που έχει λόγο και συμφέροντα στην περιοχή.
Διαφορετικά, το δράμα των Ροχίνγκια κινδυνεύει να μείνει για ακόμη μία φορά στη σκιά της διεθνούς επικαιρότητας – και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στο έλεος της αβύσσου.
