Οι προσπάθειες για την επίτευξη μιας συμφωνίας ασφαλείας μεταξύ Συρίας και Ισραήλ έχουν προσκρούσει σε ένα πρόβλημα την τελευταία στιγμή, λόγω της απαίτησης του Ισραήλ να του επιτραπεί να ανοίξει έναν «ανθρωπιστικό διάδρομο» προς την νότια επαρχία Σουέιντα της Συρίας, δήλωσαν τέσσερις πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες.
Η Συρία και το Ισραήλ είχαν έρθει κοντά τις τελευταίες εβδομάδες στο να συμφωνήσουν στα γενικά σημεία μιας συμφωνίας, μετά από μήνες συνομιλιών που διαμεσολάβησαν οι ΗΠΑ στο Μπακού, το Παρίσι και το Λονδίνο, οι οποίες επιταχύνθηκαν ενόψει της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα.
Η συμφωνία προοριζόταν να δημιουργήσει μια αποστρατικοποιημένη ζώνη που θα περιλάμβανε την επαρχία Σουέιντα, όπου η θρησκευτική βία τον Ιούλιο σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους από τους Δρούζους, έναν κλάδο του Ισλάμ.
Το Ισραήλ λέει ότι θα προστατεύσει τους Δρούζους της Συρίας
Το Ισραήλ, που έχει μειονότητα Δρούζων 120.000 ατόμων των οποίων οι άνδρες υπηρετούν στον ισραηλινό στρατό, έχει δηλώσει ότι θα προστατεύσει τη θρησκευτική αυτή κοινότητα και έχει πραγματοποιήσει στρατιωτικές επιθέσεις στη Συρία στο πλαίσιο αυτής της προστασίας.
Σε προηγούμενες συνομιλίες στο Παρίσι, το Ισραήλ ζήτησε να ανοίξει έναν χερσαίο διάδρομο προς τη Σουέιντα για ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά η Συρία απέρριψε το αίτημα ως παραβίαση της κυριαρχίας της. Το Ισραήλ επανέφερε το αίτημα σε μεταγενέστερο στάδιο των συνομιλιών, σύμφωνα με δύο Ισραηλινούς αξιωματούχους, μια συριακή πηγή και μια πηγή στην Ουάσιγκτον που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες.
Η συριακή πηγή και η πηγή στην Ουάσιγκτον δήλωσαν ότι η ανανεωμένη απαίτηση του Ισραήλ έχει εκτροχιάσει τα σχέδια για την ανακοίνωση μιας συμφωνίας αυτή την εβδομάδα. Το νέο σημείο διαφωνίας δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και το υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας δεν απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τα σημεία της συμφωνίας ή τις ανοιχτές διαφορές.
Καθυστερήσεις στις συνομιλίες και ιστορικό εντάσεων
Δεν υπήρξαν συνομιλίες από την περασμένη εβδομάδα. Ο Αμερικανός απεσταλμένος Τομ Μπάρακ, που μεσολαβεί στις συνομιλίες μεταξύ Συρίας και Ισραήλ, δήλωσε την Τρίτη ότι οι μακροχρόνιοι αντίπαλοι ήταν κοντά στο να καταλήξουν σε μια «συμφωνία αποκλιμάκωσης», στην οποία το Ισραήλ θα σταματούσε τις επιθέσεις του και η Συρία θα συμφωνούσε να μην μετακινεί μηχανήματα ή βαριά εξοπλισμό κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ.
Είπε ότι αυτό θα λειτουργούσε ως το πρώτο βήμα προς τη συμφωνία ασφαλείας που οι δύο χώρες διαπραγματεύονται. Ένας διπλωμάτης που γνωρίζει το θέμα δήλωσε ότι φαινόταν πως οι ΗΠΑ «μειώνουν τον στόχο από μια συμφωνία ασφαλείας σε μια συμφωνία αποκλιμάκωσης».
Μιλώντας λίγο πριν τον Μπάρακ σε εκδήλωση στη Νέα Υόρκη, ο Σύρος πρόεδρος Αχμέντ αλ-Σαράα, πρώην ηγέτης της αλ Κάιντα που ηγήθηκε των ανταρτών που κατέλαβαν τη Δαμασκό πέρυσι, εξέφρασε ανησυχία ότι το Ισραήλ ενδέχεται να καθυστερεί τις συνομιλίες.
«Φοβόμαστε το Ισραήλ. Ανησυχούμε για το Ισραήλ. Δεν συμβαίνει το αντίθετο», είπε. Ένας Σύρος αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι οι συνομιλίες πριν ξεκινήσει η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ήταν «θετικές», αλλά δεν υπήρξαν περαιτέρω συνομιλίες με Ισραηλινούς αξιωματούχους αυτή την εβδομάδα.
Το γραφείο του Νετανιάχου δήλωσε την Τετάρτη ότι η ολοκλήρωση των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων «εξαρτάται από τη διασφάλιση των συμφερόντων του Ισραήλ, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αποστρατικοποίηση της νοτιοδυτικής Συρίας και τη διατήρηση της ασφάλειας των Δρούζων στη Συρία».
Η Συρία και το Ισραήλ είναι αντίπαλοι από την ίδρυση του Ισραήλ το 1948. Μια συμφωνία αποχώρησης το 1974 δημιούργησε μια στενή αποστρατικοποιημένη ζώνη που παρακολουθείται από τα Ηνωμένα Έθνη.
Όμως από τότε που οι αντάρτες ανατράπησαν τον τότε ηγέτη της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ, στις 8 Δεκεμβρίου, το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει πρωτοφανείς επιθέσεις κατά στρατιωτικών στόχων της Συρίας σε όλη τη χώρα και έχει στείλει στρατεύματα στο νότο της χώρας.
Το Ισραήλ έχει εκφράσει ανοιχτή εχθρότητα προς τον αλ-Σαράα, επικαλούμενο τις παλιές του συνδέσεις με την αλ Κάιντα, και έχει πιέσει τις ΗΠΑ να κρατήσουν τη Συρία αδύναμη και αποκεντρωμένη.
Σε μήνες συνομιλιών, η Συρία είχε υποστηρίξει την επιστροφή στη συμφωνία αποχώρησης του 1974. Στις 15 Σεπτεμβρίου, ο αλ-Σαράα περιέγραψε τη συμφωνία στους δημοσιογράφους ως «αναγκαιότητα». Είπε τότε ότι το Ισραήλ θα πρέπει να σέβεται τον εναέριο χώρο και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, αλλά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο παραβιάσεων από το Ισραήλ.
«Μπορούμε να φτάσουμε σε συμφωνία οποιαδήποτε στιγμή, αλλά τότε προκύπτει ένα άλλο πρόβλημα: θα τη δεχθεί και θα την εφαρμόσει το Ισραήλ; Αυτό θα το δούμε στο επόμενο στάδιο», είπε.
Με πληροφορίες από Reuters
