Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν πρόκειται να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο που τόσο επιθυμεί, καθώς αποδομεί τη διεθνή τάξη που η επιτροπή βραβείων εκτιμά, σύμφωνα με ειδικούς.
Η προσπάθειά του για λόμπινγκ πιθανότατα θα έχει και αντίθετα αποτελέσματα. Η επιτροπή βραβείων προτιμά να εργάζεται ανεξάρτητα, δήλωσε μέλος του στο Reuters, προστατευόμενο από εξωτερικές πιέσεις.
Αντί γι’ αυτό, το πενταμελές σώμα μπορεί να επιθυμεί να αναδείξει μια ανθρωπιστική οργάνωση που δρα σε ένα περιβάλλον που έχει γίνει πιο απαιτητικό, εν μέρει λόγω των περικοπών βοήθειας των ΗΠΑ υπό τον Τραμπ. Η ανακοίνωση του βραβείου θα γίνει στις 10 Οκτωβρίου.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει βράβευση για τον Οργανισμό Προσφύγων του ΟΗΕ (UNHCR), τη UNICEF, τον Ερυθρό Σταυρό, τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ή μια τοπική οργανωμένη κοινότητα όπως τα Emergency Response Rooms του Σουδάν, μεταξύ άλλων.
Αποσύρσεις, εμπορικοί πόλεμοι και υποστήριξη Ισραήλ μπλοκάρουν το Νόμπελ
«Δεν έχει καμία πιθανότητα να πάρει το Νόμπελ Ειρήνης», δήλωσε ο Asle Sveen, ιστορικός του βραβείου, επικαλούμενος την υποστήριξη του Τραμπ στο Ισραήλ στον πόλεμο στη Γάζα και τις προσπάθειές του για επαναπροσέγγιση με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ως μερικούς από τους λόγους.
Η διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ, η βάση του βραβείου, αναφέρει ότι το βραβείο πρέπει να απονεμηθεί σε «αυτόν που έχει κάνει το περισσότερο ή το καλύτερο για να προωθήσει τη φιλία μεταξύ των εθνών».
Αυτό είναι κάτι που ο Τραμπ δεν κάνει, σύμφωνα με τη Nina Graeger, διευθύντρια του Peace Research Institute Oslo.
«Έχει αποσύρει τις ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, έχει ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο κατά παλιών φίλων και συμμάχων», είπε στο Reuters.
«Αυτό δεν είναι ακριβώς αυτό που σκεφτόμαστε όταν σκεφτόμαστε έναν ειρηνικό πρόεδρο ή κάποιον που πραγματικά ενδιαφέρεται να προωθήσει την ειρήνη».
Αουτσάιντερ που κέρδισαν το Νόμπελ Ειρήνης
Βεβαίως, πολλοί αναπάντεχοι υποψήφιοι έχουν κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης στο παρελθόν — όπως ο Μπαράκ Ομπάμα λιγότερο από οκτώ μήνες μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ ή ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ στο απόγειο του Πολέμου του Βιετνάμ.
«Κάποιες φορές άνθρωποι έχουν λάβει το Νόμπελ Ειρήνης παρά το βίαιο παρελθόν τους, το αυταρχικό παρελθόν τους, ή ένα υπόβαθρο όπου έχουν συμβάλει στο κακό, ή τουλάχιστον σε αδικίες», δήλωσε ο Henrik Syse, πρώην μέλος της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ.
«Αλλά είχαν ρητά αναγνωρίσει ότι αυτά στα οποία συνέβαλαν ήταν λάθος και, επομένως, έκαναν τα αναγκαία βήματα για να διορθώσουν αυτά τα λάθη», πρόσθεσε, αναφέροντας το παράδειγμα του F.W. de Klerk, του τελευταίου ηγέτη της εποχής του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, που κέρδισε το βραβείο από κοινού με τον Nelson Mandela το 1993.
Αν ο Τραμπ καταφέρει να ασκήσει πίεση στον Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία ή στον Ισραηλινό ηγέτη Μπενιαμίν Νετανιάχου να σταματήσει τον πόλεμο στη Γάζα, τότε θα μπορούσε να συζητηθεί ως πιθανός υποψήφιος, είπε η Graeger.
Έντονη προσπάθεια λόμπινγκ και πιέσεις από τον Τραμπ
Πολλοί έχουν κάνει λόμπινγκ για να κερδίσουν το Νόμπελ Ειρήνης, αλλά κανείς δεν το έχει κάνει πιο εντατικά από τον Τραμπ. Έχει χρησιμοποιήσει την πλατφόρμα του ως Πρόεδρος των ΗΠΑ επανειλημμένα για να υποστηρίξει ότι πρέπει να κερδίσει το βραβείο, συμπεριλαμβανομένης ομιλίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την Τρίτη.
Αλλά το λόμπινγκ γενικά έχει αντίθετα αποτελέσματα, σύμφωνα με τον αναπληρωτή επικεφαλής της τρέχουσας Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ.
«Αυτού του είδους οι εκστρατείες επιρροής έχουν μάλλον αρνητικό αποτέλεσμα παρά θετικό. Διότι το συζητάμε στην επιτροπή. Κάποιοι υποψήφιοι πιέζουν πολύ και δεν μας αρέσει», δήλωσε ο Asle Toje. Μιλούσε γενικά για το λόμπινγκ και όχι για κάποιον συγκεκριμένο υποψήφιο.
«Έχουμε συνηθίσει να δουλεύουμε σε ένα κλειστό δωμάτιο χωρίς να επιχειρείται να μας επηρεάσουν. Είναι ήδη αρκετά δύσκολο να φτάσουμε σε συμφωνία μεταξύ μας, χωρίς να υπάρχουν κι άλλοι που προσπαθούν να μας επηρεάσουν», πρόσθεσε, χαμογελώντας.
Για τον επικεφαλής της τρέχουσας επιτροπής, η προσοχή δεν επηρεάζει την εργασία.
«Όλοι οι πολιτικοί θέλουν να κερδίσουν το Νόμπελ Ειρήνης», δήλωσε ο Joergen Watne Frydnes στο Reuters.
«Ελπίζουμε ότι τα ιδεώδη που στηρίζει το Νόμπελ Ειρήνης είναι κάτι για το οποίο όλοι οι πολιτικοί ηγέτες θα πρέπει να προσπαθούν… Παρατηρούμε την προσοχή, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά πέρα από αυτό, δουλεύουμε όπως πάντα».
Τα φετινά φαβορί
Πέρα από μια ανθρωπιστική οργάνωση, η επιτροπή θα μπορούσε να αναδείξει θεσμούς του ΟΗΕ όπως το Διεθνές Δικαστήριο ή τον ίδιο τον ΟΗΕ, που φέτος γιορτάζει την 80ή επέτειό του.
Θα μπορούσε επίσης να στρέψει την προσοχή σε δημοσιογράφους, μετά από μια χρονιά κατά την οποία περισσότεροι δημοσιογράφοι από ποτέ έχασαν τη ζωή τους καλύπτοντας ειδήσεις, οι περισσότεροι στη Γάζα. Σε αυτή την περίπτωση, η επιτροπή θα μπορούσε να βραβεύσει την Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων ή τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα.
Μπορεί επίσης να αναδείξει τοπικούς μεσολαβητές που διαπραγματεύονται κατάπαυση πυρός και πρόσβαση σε βοήθεια σε συγκρούσεις, όπως οι επιτροπές ειρήνης στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, το West Africa Network for Peacebuilding ή η Elders and Mediation Committee στο Ελ Φάσερ, Νταρφούρ.
«Οποιοσδήποτε από αυτούς θα ήταν άξιος του βραβείου», δήλωσε ο Karim Haggag, επικεφαλής του Stockholm International Peace Research Institute.
Με πληροφορίες από Reuters
