Οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, με τις οποίες στηρίζει την ανάκτηση από το Κίεβο όλων των εδαφών του από τη Ρωσία, προκάλεσαν ανάμεικτα συναισθήματα ανακούφισης και καχυποψίας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι έτοιμος να αφήσει περισσότερο την Ευρώπη να αναλάβει από μόνη της την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Οι δηλώσεις του Τραμπ στο Truth Social σηματοδότησαν μια αιφνίδια και σημαντική ρητορική στροφή για τον Αμερικανό ηγέτη, ο οποίος προηγουμένως είχε παροτρύνει την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη για να τερματιστεί ο πόλεμος και μόλις τον περασμένο μήνα είχε υποδεχθεί με τιμές τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα.
Ωστόσο, δεν ήταν αμέσως σαφές αν θα στήριζε τα λόγια του με αλλαγή στην αμερικανική πολιτική· μια ασάφεια που θα μπορούσε να αφήσει την Ευρώπη να επωμιστεί μεγαλύτερο μερίδιο από τις ανάγκες της Ουκρανίας σε όπλα και χρηματοδότηση, καθώς ο ρόλος της Ουάσινγκτον υποχωρεί.
«Στρατηγική ασάφεια» και αποστασιοποίηση
«Νομίζω ότι ο κόσμος παίρνει κουράγιο, γιατί αυτό υποδηλώνει… ότι η κατανόησή του για τη σύγκρουση έχει αλλάξει», δήλωσε στο Reuters ο Νιλ Μέλβιν, Διευθυντής Διεθνούς Ασφάλειας στο RUSI, για τα σχόλια του Τραμπ.
«Έχει αναγνωρίσει ότι η σύγκρουση είναι πιο περίπλοκη και είναι σαφώς απογοητευμένος με τον Πούτιν, οπότε πιστεύω ότι αυτό αποτελεί ίσως επιτυχία της ουκρανικής και ευρωπαϊκής διπλωματίας που αυτή η εξήγηση πέρασε».
Ωστόσο, ο Τραμπ διατηρεί μια στρατηγική ασάφεια γύρω από τη σύγκρουση, ενθαρρύνοντας την Ουκρανία χωρίς να δεσμεύει την αμερικανική υποστήριξη, είπε ο Μέλβιν.
«Η αφήγηση γύρω από αυτά που λέει έχει αλλάξει, αλλά φαίνεται πως εξακολουθεί να το παρουσιάζει ως αποστασιοποίηση των ΗΠΑ από την ηγεσία στη σύγκρουση. Συνεχώς το μεταθέτει στην Ευρώπη».
Η Ευρώπη στο προσκήνιο
Ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ χαιρέτισε τα σχόλια του Τραμπ, αλλά είπε ότι ήρθε η ώρα η Ευρώπη να αναλάβει δράση.
«Μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα· δεν έχουν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη παραδώσει στην Ουκρανία ό,τι υποσχέθηκαν», δήλωσε στο γερμανικό ραδιόφωνο Deutschlandfunk.
«Πρέπει να δούμε ποιες άλλες οικονομικές και στρατιωτικές επιλογές έχουμε», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι δεν θα είναι εύκολο για την Ευρώπη να ενισχύσει τις αμυντικές της προσπάθειες.
Δύο αξιωματούχοι, μιλώντας στο Reuters υπό καθεστώς ανωνυμίας, προειδοποίησαν επίσης ότι ο Τραμπ μπορεί να σηματοδοτεί πως τώρα εναπόκειται στην Ευρώπη να βοηθήσει την Ουκρανία.
Αντιδράσεις αξιωματούχων
«Μοιάζει σαν να λέει αντίο, έτσι δεν είναι; Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει αύριο. Σε κάθε περίπτωση: τα χαρτιά είναι ξεκάθαρα για εμάς. Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε», είπε αξιωματούχος χώρας της Δυτικής Ευρώπης.
Ανώτερος διπλωμάτης χώρας της Ανατολικής Ευρώπης είπε ότι τα σχόλια του Τραμπ για την Ουκρανία στόχευαν να δείξουν «ότι αρχίζει να αποδεσμεύεται, στέλνοντας το μήνυμα ότι πρόκειται για ευρωπαϊκό ζήτημα».
Οι μετοχές των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών ανέβηκαν το πρωί της Τετάρτης μετά τα σχόλια του Τραμπ, αλλά τα διεθνή ομόλογα της Ουκρανίας έπεσαν.
Ο Viktor Szabo, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Aberdeen Investments, που έχει επενδύσεις σε ουκρανικά ομόλογα, είπε ότι οποιαδήποτε σχόλια του Τραμπ πρέπει να αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό, ενώ τα spreads στα ομόλογα εξακολουθούν να δείχνουν υποχώρηση της αισιοδοξίας για τις οικονομικές προοπτικές της Ουκρανίας.
Ευρωπαϊκή αποφασιστικότητα
«Υπάρχει σαφής προθυμία από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυξήσει την υποστήριξη», είπε. «Αλλά δεν υπάρχει προθυμία από τη ρωσική πλευρά – κι εκείνοι είναι οι επιτιθέμενοι».
Πριν από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο Τραμπ είχε καυχηθεί ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσα σε 24 ώρες εάν επανεκλεγεί. Μετά από μια καταστροφική συνάντηση με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέβαλαν συντονισμένες προσπάθειες να τον φέρουν με το μέρος τους.
Επίσης, προσπάθησαν να τον πείσουν ότι η Μόσχα φέρει αποκλειστική ευθύνη για τον πόλεμο, ο οποίος ξεκίνησε με την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Σχέσεις Τραμπ – Πούτιν και διπλωματικοί ελιγμοί
«Αρχίζει να συνειδητοποιεί ο Τραμπ ότι ο Πούτιν τον έχει κοροϊδέψει», δήλωσε στο Reuters η Jaroslava Barbieri, ερευνήτρια στο Ukraine Forum του Chatham House.
«Νομίζω επίσης ότι ο Τραμπ αναζητά μια διέξοδο για να διατηρήσει την εικόνα του αποτελεσματικού διαμεσολαβητή ειρήνης, προσπαθώντας να μεταθέσει την ευθύνη στη Ρωσία και στους Ευρωπαίους… ώστε, αν συνεχιστεί η αποτυχία να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, να μη φταίει εκείνος».
Οι ΗΠΑ υπήρξαν εδώ και καιρό ο μεγαλύτερος μεμονωμένος υποστηρικτής και προμηθευτής όπλων της Ουκρανίας, αλλά από την ανάληψη των καθηκόντων του ο Τραμπ επιμένει ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πολύ μεγαλύτερο μερίδιο του αμυντικού της βάρους. Σε κάποιον βαθμό, αυτό έχει ήδη γίνει.
Αυξημένη στρατιωτική στήριξη από την Ευρώπη
Τα ευρωπαϊκά μέλη της συμμαχίας του ΝΑΤΟ έχουν αυξήσει τις στρατιωτικές τους δαπάνες και έχουν επίσης προμηθεύσει την Ουκρανία με αντιαεροπορικά συστήματα στο πλαίσιο ενός νέου μηχανισμού που δίνει στο Κίεβο πρόσβαση σε όπλα από τα αμερικανικά αποθέματα με χρηματοδότηση από χώρες του ΝΑΤΟ.
Παρά τις ευρωπαϊκές προσπάθειες, ο Μέλβιν είπε ότι η ρητορική του Τραμπ μπορεί και πάλι να αλλάξει.
«Πιστεύω ότι απέχουμε πάντα μόλις ένα τηλεφώνημα από τον Πούτιν για μια αλλαγή· γι’ αυτό θεωρώ ότι ουσιαστικά οι πρώτοι οκτώ μήνες έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη της Ευρώπης στην προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ και αυτό δεν αποκαθιστά την εμπιστοσύνη».
Με πληροφορίες από Reuters
Διαβάστε επίσης:
