Η Συρία ετοιμάζεται να ιδρύσει το πρώτο κοινοβούλιο από την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ, ένα ορόσημο στη μετάβαση από την εξουσία του, αλλά ένα γεγονός που έχει προκαλέσει νέες ανησυχίες σχετικά με την πολιτική συμπερίληψη υπό τον Πρόεδρο Άχμεντ αλ-Σαράα.
Οι περιφερειακές επιτροπές έχουν επιλέξει εκλογικά σώματα που θα εκλέξουν τα δύο τρίτα της Λαϊκής Συνέλευσης των 210 μελών, στις 5 Οκτωβρίου. Ο αλ Σαράα θα διορίσει το υπόλοιπο ένα τρίτο.
Οι αρχές λένε ότι κατέφυγαν σε αυτό το σύστημα αντί για την καθολική ψηφοφορία λόγω έλλειψης αξιόπιστων δεδομένων για τον πληθυσμό και τον εκτοπισμό μετά από χρόνια πολέμου.
Η διαδικασία εξελίσσεται καθώς ο Σαράα προσπαθεί να εδραιώσει την κυριαρχία του σε ένα διασπασμένο έθνος, με την υποψία ότι η κυβέρνησή του, υπό την ηγεσία των σουνιτών ισλαμιστών, έχει βαθιά επιρροή μεταξύ των μειονοτήτων Κούρδων, Δρούζων και Αλαουιτών.
Πώς θα διεξαχθούν οι εκλογές;
Η διαδικασία διεξάγεται από ένα 11μελές όργανο που διορίστηκε από τον αλ Σαράα τον Ιούνιο. Αυτό το όργανο με τη σειρά του διόρισε περιφερειακές υποεπιτροπές που επέλεξαν μέλη των περιφερειακών εκλογικών σωμάτων, μετά από τοπικές διαβουλεύσεις. Έχει ανακοινωθεί ένας προκαταρκτικός κατάλογος περίπου 6.000 εκλογέων. Για να θέσετε υποψηφιότητα για το κοινοβούλιο, πρέπει πρώτα να επιλεγείτε ως μέλος ενός εκλογικού σώματος.
Τα κριτήρια αποκλείουν τους υποστηρικτές του προηγούμενου καθεστώτος και τους υποστηρικτές της «απόσχισης, της διαίρεσης ή της αναζήτησης ξένης παρέμβασης».
Οι 140 έδρες κατανέμονται σε 60 περιφέρειες.
Θα γίνουν σε όλη τη Συρία;
Όχι. Επικαλούμενες λόγους ασφαλείας και πολιτικούς λόγους, οι αρχές ανέβαλαν τη διαδικασία σε περιοχές που ελέγχονται από μια κουρδική κυβέρνηση στα βορειοανατολικά, η οποία διαφέρει έντονα από τη Σαράα ως προς τον τρόπο διακυβέρνησης της Συρίας.
Καθυστερήθηκε επίσης στην κυρίως Δρούζικη Σουέιντα στο νότο, όπου οι εντάσεις παραμένουν υψηλές μετά τη βία που έφερε αντιμέτωπες τις κυβερνητικές δυνάμεις με τους Δρούζους μαχητές.
Αυτό σημαίνει ότι περίπου δώδεκα έδρες που προορίζονταν για αυτές τις περιοχές δεν θα καλυφθούν προς το παρόν.
Τι υποστηρίζουν οι επικριτές;
Οι επικριτές λένε ότι η διαδικασία είναι συγκεντρωτική και τα κριτήρια επιλεξιμότητας είναι αόριστα καθορισμένα, μεταξύ άλλων ανησυχιών.
Μια δήλωση από 15 ομάδες της κοινωνίας των πολιτών ανέφερε ότι ανοίγει τον δρόμο για «την εκτελεστική εξουσία να κυριαρχήσει σε ένα θεσμό που θα πρέπει να είναι ανεξάρτητος από αυτήν και να αντικατοπτρίζει τη λαϊκή βούληση».
Η Ανώτατη Επιτροπή αναφέρει ότι μια διαδικασία προσφυγής επιτρέπει στους ανθρώπους να αμφισβητήσουν τις επιλογές των εκλογέων.
Αν και οι κανόνες ορίζουν ότι τουλάχιστον το ένα πέμπτο των εκλογέων πρέπει να είναι γυναίκες, δεν υπάρχει ελάχιστη απαίτηση για την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση. Ομοίως, δεν υπάρχουν ποσοστώσεις για εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες.
Σε συνδυασμό με ένα σύστημα ψηφοφορίας τύπου «ο νικητής τα παίρνει όλα», οι εκλογές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα αποτέλεσμα που θα κυριαρχείται από άνδρες από τη σουνιτική μουσουλμανική πλειοψηφία της Συρίας, λένε οι αναλυτές. Αυτό μπορεί να θέσει το βάρος στον Sharaa, ο οποίος έχει επανειλημμένα υποσχεθεί συμπερίληψη, να χρησιμοποιήσει την τρίτη του θητεία για να διορίσει γυναίκες νομοθέτες και μέλη μειονοτικών ομάδων.
Ο πολιτικός επιστήμονας Ραντβάν Ζιαντέχ το περιέγραψε ως μια διαδικασία επιλογής που κινδύνευε να επιδεινώσει μια «κρίση νομιμότητας» μη παρέχοντας «πραγματική εκπροσώπηση». «Οι επικριτές… θα πουν ότι αυτό δεν είναι δημοκρατικό, δεν είναι δωρεάν, παρόλο που το κράτος δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι ήταν μια δημοκρατική διαδικασία», είπε.
Οι κυρίαρχες κουρδικές ομάδες βλέπουν τη διαδικασία ως περαιτέρω απόδειξη ότι η Δαμασκός θέλει να μονοπωλήσει την εξουσία. Ο αλ Σαράα απέρριψε το αίτημά τους για αποκεντρωμένη διακυβέρνηση.
Η Θουράγια Μουσταφά του Κουρδικού Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) δήλωσε ότι έδειξε ότι η νέα κυβέρνηση είχε την ίδια νοοτροπία «με την προηγούμενη αυταρχική νοοτροπία».
Υπό τον Άσαντ, το κοινοβούλιο λειτούργησε ως σφραγίδα για τις αποφάσεις του.
Η στάση του αλ Σαράα
Ο αλ Σαράα έχει δηλώσει ότι η συνέλευση σχηματίζεται με «αποδεκτό τρόπο» για μια μετάβαση και ότι «δεν αποτελεί μόνιμο κράτος». Είπε ότι ήταν αδύνατο να διεξαχθούν εθνικές εκλογές λόγω «απώλειας εγγράφων», σημειώνοντας ότι πολλοί Σύριοι βρίσκονται εκτός χώρας, επίσης χωρίς έγγραφα.
Ο αλ Σαράα έχει προηγουμένως εκφράσει την υποστήριξή του στη δημοκρατική διακυβέρνηση, λέγοντας στον Economist τον Ιανουάριο ότι «αν η δημοκρατία σημαίνει ότι ο λαός αποφασίζει ποιος θα τον κυβερνά και ποιος τον εκπροσωπεί στο κοινοβούλιο, τότε ναι, η Συρία κινείται προς αυτή την κατεύθυνση».
Ποιες εξουσίες θα έχει το Κοινοβούλιο;
Ένα προσωρινό σύνταγμα που εισήχθη τον Μάρτιο παρείχε στο κοινοβούλιο περιορισμένες εξουσίες. Δεν υπάρχει απαίτηση για την κυβέρνηση να κερδίσει ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο.
Η Συνέλευση μπορεί να προτείνει και να εγκρίνει νόμους. Η θητεία της είναι 30 μήνες, ανανεώσιμη. Αναλαμβάνει τη νομοθετική εξουσία μέχρι την ψήφιση ενός μόνιμου συντάγματος και τη διοργάνωση εκλογών.
Πηγή: Reuters
