Στο έδαφος η Γάζα έχει ισοπεδωθεί και η Δυτική Όχθη βλέπει τους παράνομους εποικισμούς και τους ελέγχους να επεκτείνονται. Στα χαρτιά όμως η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους έχει πλέον ξεπεράσει το ορόσημο των 150 χωρών.
Μετά τις αποφάσεις της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, της Αυστραλίας και άλλων ευρωπαϊκών κρατών στη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, συνολικά 156 χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν δώσει επίσημο «ναι».
Όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει διαιρεμένη, με κράτη-μέλη να κινούνται σε διαφορετικές ταχύτητες.
Ένα ιστορικό τόξο αναγνωρίσεων
Η απαρχή τοποθετείται το 1988, όταν ο Γιάσερ Αραφάτ και η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης κήρυξαν μονομερώς την ανεξαρτησία. Τότε, 82 χώρες – κυρίως της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και του ανατολικού μπλοκ – έσπευσαν να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη.
Στη δεκαετία του 2010, νέες αναγνωρίσεις προήλθαν από τη Λατινική Αμερική, με τη Βραζιλία, την Αργεντινή, την Ουρουγουάη και το Περού να στηρίζουν ενεργά τη λύση δύο κρατών.
Σημαντικό ορόσημο αποτέλεσε το 2012, όταν η Παλαιστίνη απέκτησε καθεστώς μη μέλους παρατηρητή στον ΟΗΕ.
Το κύμα του 2024–2025
Ο πόλεμος στη Γάζα, που έχει αφήσει πίσω του δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, λειτούργησε ως καταλύτης. Το 2024, Ισπανία, Ιρλανδία και Νορβηγία αναγνώρισαν από κοινού την Παλαιστίνη, ενώ λίγο αργότερα ακολούθησαν Σλοβενία και Αρμενία.
Τις τελευταίες ημέρες με αφορμή την 80ή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ανδόρα, αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Πορτογαλία προχώρησαν στην ιστορική κίνηση.
Έτσι, ο συνολικός αριθμός των χωρών που αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη ανήλθε στις 156 – δηλαδή πάνω από τα τρία τέταρτα των μελών του ΟΗΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση
Παρά την αυξανόμενη πίεση, η Ε.Ε. δεν έχει κοινή θέση. Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Κύπρος αναγνώρισαν όλες το Κράτος της Παλαιστίνης πριν από την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τεχνικά, η Σουηδία ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την Παλαιστίνη ενώ ήταν ήδη μέλος της Ε.Ε. Το παλαιστινιακό κράτος αναγνωρίζεται από 16 από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., αν και η Ουγγαρία και η Τσεχία πλέον αμφισβητούν την παλαιότερη αναγνώρισή τους.
Χώρες που δεν έχουν προβεί σε αναγνώριση:
- Γερμανία
- Ιταλία
- Αυστρία
- Ολλανδία
- Ελλάδα
- Δανία
- Φινλανδία
- Κροατία
- Εσθονία
- Λετονία
- Λιθουανία
Η στάση της Ελλάδας
Η Ελλάδα διατηρεί παραδοσιακά φιλικές σχέσεις με τον παλαιστινιακό λαό, χωρίς ωστόσο να έχει αναγνωρίσει επίσημα το παλαιστινιακό κράτος.
Το 2015 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα υπέρ της αναγνώρισης, παρουσία του Μαχμούντ Αμπάς, αλλά η εκτελεστική εξουσία δεν προχώρησε στην πράξη. Ο λόγος; Η στρατηγική σχέση με το Ισραήλ.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας φέτος στον ΟΗΕ, επανέλαβε ότι «η Ελλάδα θεωρεί λύση τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στα προ του 1967 σύνορα, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ». Όμως υπογράμμισε ότι η αναγνώριση «πρέπει να έρθει στο τέλος της πολιτικής διαδικασίας, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ» και όχι με μεμονωμένες αναγνωρίσεις. Η κριτική βεβαίως είναι πως από τη στιγμή που ο Μπενιαμίν Νετανιάχου διαμηνύει πως δεν πρόκειται να δεχθεί ποτέ την ύπαρξη παλαιστινιακού κράτους, για ποια «πολιτική διαδικασία» μιλάμε;
Τι σημαίνει η αναγνώριση
Η αναγνώριση από 156 χώρες δίνει ισχυρή πολιτική νομιμοποίηση στους Παλαιστινίους και ενισχύει το αίτημά τους για πλήρη ένταξη στον ΟΗΕ. Ωστόσο, χωρίς τη στήριξη των μεγάλων δυνάμεων – ΗΠΑ, Γερμανίας, Ιαπωνίας – το καθεστώς τους παραμένει μετέωρο.
Η Ευρώπη, με τον διχασμό της, δείχνει να μην μπορεί να μιλήσει με μία φωνή. Και η Ελλάδα, εγκλωβισμένη στις ισορροπίες της Ανατολικής Μεσογείου, εξακολουθεί να τηρεί στάση αναμονής.
Περισσότερα από τρία τέταρτα του πλανήτη έχουν πει «ναι» στο παλαιστινιακό κράτος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως παραμένει διχασμένη, με αποτέλεσμα το βάρος των εξελίξεων να πέφτει σε κάθε εθνική πρωτεύουσα ξεχωριστά. Για την Ελλάδα, το ερώτημα παραμένει ανοιχτό: πότε θα κρίνει ότι ήρθε η «σωστή στιγμή»;
