Στη δυτική επαρχία Χεράτ, το ζευγάρι Γκουλάμ Μοχιντίν και Νάζο δείχνει τους τάφους των τριών παιδιών τους. Του Ραχμάτ, ενός έτους, του επτά μηνών Κοατάν και του τριών μηνών Φαϊσάλ Αχμάντ. Χάθηκαν μέσα σε δύο χρόνια από υποσιτισμό.
«Μπορείς να φανταστείς τον πόνο να κρατάς το μωρό σου και την επόμενη στιγμή να μην υπάρχει;» λέει στο BBC η μητέρα, η οποία ονειρεύεται καθημερινά «οι άγγελοι να της επιστρέψουν τα παιδιά στο σπίτι».
Ένα νεκροταφείο γεμάτο μικρούς τάφους
Το νεκροταφείο Σειντάι, λίγο έξω από τη Χεράτ, έχει εκατοντάδες φρέσκους τάφους. Τα δύο τρίτα είναι μικροί, παιδικοί. Δεν υπάρχουν επίσημα αρχεία, μόνο η σιωπή και η μαρτυρία των κατοίκων.
Ο ΟΗΕ μιλά για «πρωτοφανή κρίση πείνας». Ο Τζον Αϊλιεφ, επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP) στην Καμπούλ, τονίζει: «Ξεκινήσαμε τη χρονιά με τη μεγαλύτερη αύξηση παιδικού υποσιτισμού που έχει καταγραφεί ποτέ. Η διεθνής βοήθεια κρατούσε ένα καπάκι πάνω στην πείνα. Αυτό το καπάκι σηκώθηκε. Τώρα πάνω από τρία εκατομμύρια παιδιά κινδυνεύουν».
Η βοήθεια έχει μειωθεί δραματικά. Οι ΗΠΑ, μέχρι πρόσφατα ο μεγαλύτερος δωρητής, έκοψαν σχεδόν όλη τη στήριξη. Άλλοι οκτώ ή εννέα μεγάλοι δωρητές αποσύρθηκαν.
Ταυτόχρονα η επιμονή των Ταλιμπάν να αποκλείουν τις γυναίκες από το εκπαιδευτικό σύστημα και την εργασία, αλλά ακόμη και από τη συμμετοχή σε μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα, δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Το καθεστώς των Ταλιπάν βυθίζει τον λαό του στη φτώχεια, την πείνα, τον θάνατο. Αλλά ελάχιστοι ενδιαφέρονται.
Μια κοινωνία στο όριο
Η φτώχεια είναι τέτοια που γονείς αναγκάζονται να ναρκώνουν τα παιδιά τους για να κοιμηθούν. Στον οικισμό Σειντάι, η Χανίφα δίνει στον ενός έτους γιο της, Ραφιουλάχ, ψωμί βουτηγμένο σε τσάι.
Όταν αυτό δεν φτάνει, τον κοιμίζει με χάπια Lorazepam και Propanolol που αγόρασε αντί 10 αφγάνι – όσο κοστίζει ένα κομμάτι ψωμί. Οι γιατροί προειδοποιούν ότι τα φάρμακα αυτά μπορούν να καταστρέψουν καρδιά, νεφρά και συκώτι παιδιών.
«Νιώθω τόσο ένοχη που τα παιδιά μου πεινάνε. Σκέφτομαι ότι ίσως θα ήταν καλύτερα να βάλω τέλος και στη δική μου ζωή και στη δική τους», λέει με απόγνωση.
Νοσοκομεία γεμάτα από παιδιά που σβήνουν
Στο νοσοκομείο Μπανταχσάν, στον βορρά, τα κρεβάτια της πτέρυγας υποσιτισμού είναι διπλοκατειλημμένα. Τρία μωρά σε μία εβδομάδα πέθαναν μπροστά στις κάμερες του BBC.
Η μικρή Σάνα, τριών μηνών, με διάρροια και λαγώχειλο, δεν τα κατάφερε. Το ίδιο και η πεντάμηνη Μουσλέχα και η 18μηνη Μουτεχάρα.
«Είμαι κουρασμένη, η ζωή δεν αξίζει», είπε η μητέρα της Σάνα, λίγο πριν το παιδί της αφήσει την τελευταία του πνοή με τα χέρια και τα πόδια να γίνονται μπλε.
Οι Ταλιμπάν και η διεθνής απομόνωση
Ο Σουχάιλ Σαχίν, επικεφαλής του πολιτικού γραφείου των Ταλιμπάν στη Ντόχα, υποστηρίζει ότι «η πείνα είναι αποτέλεσμα κυρώσεων και διακοπής βοήθειας, όχι της κυβέρνησης». Όμως η άρνηση του καθεστώτος να επιτρέψει στις γυναίκες να εργάζονται σε ανθρωπιστικές οργανώσεις θεωρείται από τον ΟΗΕ ότι «θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την παράδοση σωτήριας βοήθειας».
Η εικόνα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από την ξηρασία, που έπληξε τη γεωργία σε πάνω από τις μισές επαρχίες, και την αναγκαστική επιστροφή δύο εκατομμυρίων Αφγανών από Ιράν και Πακιστάν, που στέρησε από τις οικογένειες πολύτιμα εμβάσματα.
«Δεν έχουμε πια φαγητό»
«Βλέπουμε γυναίκες να τηλεφωνούν στην ανοιχτή γραμμή του WFP και να απειλούν με αυτοκτονία, γιατί δεν ξέρουν πώς να ταΐσουν τα παιδιά τους», λέει ο Αϊλιεφ. Το πρόγραμμα τροφίμων, όπως προειδοποιεί, θα τελειώσει τον Νοέμβριο αν δεν υπάρξει νέα χρηματοδότηση. «Ήδη γυρίζουμε πίσω γυναίκες και παιδιά από τα κέντρα διανομής».
Με τον χειμώνα να πλησιάζει, η κρίση μοιάζει με ανθρωπιστική καταστροφή που βαθαίνει. Κι όμως, για τον υπόλοιπο κόσμο, οι τάφοι των παιδιών στο Σειντάι δεν καταγράφονται πουθενά.
