Για δεύτερη φορά τα τελευταία έξι χρόνια, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα επισκεφθεί την προσεχή Πέμπτη το Λευκό Οίκο. Και πάλι με πρόσκληση του Ντόναλντ Τραμπ .
Η τελευταία επίσκεψη του Ερντογάν στο Οβάλ Γραφείο ήταν στις 13 Νοεμβρίου 2019, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του προέδρου Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε επίσης φιλοξενήσει τον Ερντογάν στον Λευκό Οίκο το 2017 κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.
Η νέα επίσκεψη στο Λευκό Οίκο -σύμφωνα με τον ηγέτη του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Οζγκιούρ Οζέλ- κλείστηκε σε μυστική συνάντηση το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου ,μεταξύ του Ερντογάν και του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, του γιου του Αμερικανού προέδρου στην Κωνσταντινούπολη.
Εκεί, ο Ερντογάν φέρεται να ζήτησε από τον Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ μια συνάντηση με τον πατέρα του. «Ο Ερντογάν είπε στον γιο του Τραμπ: Αν κλείσεις ραντεβού με τον πρόεδρο μαζί μου, σου υπόσχομαι ότι θα παραγγείλω 300 αεροσκάφη Boeing από την Αμερική, ζωντανά στην τηλεόραση με τον Τραμπ, μπροστά σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Οζέλ σε ομιλία του προς τους υποστηρικτές του
Ο ίδιος ο Ερντογάν το διέψευσε βέβαια σε σημερινές του δηλώσεις: « Ο Οζέλ είναι κουφός και εφευρίσκει πράγματα. Επινοεί συνεχώς πράγματα. Δεν ρωτήσαμε τον Οζγκιούρ Οζέλ για αγορές αεροπλάνων ή κάτι τέτοιο. Αν έπρεπε να κάνουμε οτιδήποτε με τον κ. Τραμπ, δεν θα χρειαζόταν να το κάνουμε μέσω του γιου του. Θα το κάναμε με τον ίδιο τον Τραμπ», δήλωσε ο Ερντογάν.
Ο αρχηγός του CHP επέμεινε πάντως. «Ενώ η Παλαιστίνη αιμορραγεί, αυτός κάνει δουλειές με τον γιο του Τραμπ μέσω εταιρειών λόμπι. Εγκαταλείπουν την Παλαιστίνη και τους αδελφούς μας και αφήνουν την Παλαιστίνη στον Τραμπ», δήλωσε ο Οζγκιούρ Οζέλ.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Σε κάθε περίπτωση πάντως είναι σαφές: «Ο Ερντογάν διατηρεί ισχυρή προσωπική σχέση με τον Τραμπ , αλλά ουδείς μπορεί να αγνοήσει τον αναβαθμισμένο ρόλο της Τουρκίας στις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις , που δεν μπορεί να αγνοηθεί από τις μεγάλες δυνάμεις», τονίζουν στη Ναυτεμπορική Τούρκοι δημοσιογράφοι στην Κωνσταντινούπολη. Υπενθυμίζουν μάλιστα, ότι ο Ερντογάν κλήθηκε και από τον Κινέζο προέδρο Σι Τζιπίνγκ στις πρόσφατες εκδηλώσεις στο Πεκίνο για τα 80 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
«Τα περιφερειακά ζητήματα θα βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας μας στη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον», δήλωσε σήμερα ο Τούρκος πρόεδρος, πριν την αναχώρησή του για τις ΗΠΑ. «Εμείς, ως ηγέτες, φέρουμε μεγάλη ευθύνη για τη διατήρηση της ειρήνης και τη μείωση των συγκρούσεων και της έντασης στην περιοχή μας. Επιθυμούμε τον πλήρη τερματισμό της αιματοχυσίας και των δακρύων στην περιοχή μας. Ό,τι κι αν κάνουμε, το κάνουμε αποκλειστικά για αυτόν τον σκοπό», ισχυρίστηκε ο Ερντογάν.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ επισήμανε πάντως πώς ο Ερντογάν πάει στον Λευκό Οίκο για …δουλειές: Για «πολλές εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης κλίμακας αγοράς αεροσκαφών Boeing, μιας σημαντικής συμφωνίας για τα F-16 και της συνέχισης των συνομιλιών για τα F-35, τις οποίες σκοπεύουμε να οδηγήσουμε σε θετικό συμπέρασμα», όπως έγραψε ο Τραμπ στην ηλεκτρονική του πλατφόρμα, Truth Social.
Ο Ερντογάν βέβαια,έγραψε στο X ότι «θα συζητήσουν επίσης το εμπόριο, τις επενδύσεις και τους εξοπλισμούς στον Λευκό Οίκο», αλλά δήλωσε και «πεπεισμένος ότι η συνάντησή μας με τον Πρόεδρο Τραμπ θα συμβάλει στον τερματισμό των πολέμων και των συγκρούσεων στην περιοχή μας, στο πλαίσιο του κοινού μας οράματος για παγκόσμια ειρήνη και στην περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας».
Θα πάρει F-35;
Η Τουρκία εξαρτάται πάντως ιδιαίτερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες στον στρατιωτικό τομέα. Το 2019 επί προεδρίας Τραμπ , είχε ανασταλεί το πρόγραμμα αγοράς F-35 από την Τουρκία , μετά την απόκτηση του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400, παρά τις προειδοποιήσεις των Δυτικών εταίρων της. Στη συνέχεια, η Άγκυρα έπρεπε να περιμένει χρόνια για μια δέσμευση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ώστε να αγοράσει τουλάχιστον σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη F-16.Τώρα η Τουρκία ελπίζει να επανενταχθεί στο πρόγραμμα F-35 . «Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία είναι ξεπερασμένη και χρειάζεται επειγόντως εκσυγχρονισμό», τονίζουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Η τουρκική εφημερίδα Hurriyet σε κύριο άρθρο της σήμερα στην ηλεκτρονική της έκδοση, διερωτάται: «Έρχονται τα F-35;»
«Μετά την απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35, το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό άμυνας του 2020 ψήφισε σε νόμο την μεταπώληση του F-35 στην Τουρκία, υπό όρους. Αυτοί οι όροι περιλαμβάνουν την «μη κατοχή πλέον των S-400 ή οποιουδήποτε άλλου εξοπλισμού, υλικών ή προσωπικού που σχετίζεται με αυτό το σύστημα από την Τουρκία, την εγγύηση ότι δεν θα αγοράσει τους S-400 ή παρόμοια συστήματα στο μέλλον και τη διασφάλιση ότι η Τουρκία δεν έχει αγοράσει ή αποδεχτεί κανένα αμυντικό υλικό από τη Ρωσία από την αγορά των S-400», γράφει η Τουρκική εφημερίδα και προσθέτει: «Ακόμα και αν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ το εγκρίνει, το Κογκρέσο θα πρέπει να τροποποιήσει τον νόμο ή να θεσπίσει νέα νομοθεσία.Αλλά,
Υπάρχει σημαντική αντίθεση στο Κογκρέσο από τα ισραηλινά και ελληνικά λόμπι κατά της πώλησης των F-35 στην Τουρκία. Εάν ο Τραμπ εγκρίνει την πώληση, αυτές οι δύο ομάδες, που θεωρούνται από τα πιο ισχυρά λόμπι στο Κογκρέσο, θα πρέπει να πειστούν. Αυτόν τον μήνα, μέλη του Κογκρέσου που πρόσκεινται στο Ισραήλ και την Ελλάδα, γνωστά για το αντιτουρκικό τους αίσθημα, πρότειναν πρόσθετες διατάξεις στο νομοσχέδιο για τις αμυντικές πιστώσεις (NDAA) του 2026 για να εμποδίσουν την πώληση των F-35 στην Τουρκία», σημειώνει η Hurriyet.
Η αμερικανική αμυντική βιομηχανία
Η επίσκεψη του Ερντογάν αναμένεται πάντως να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την αμερικανική αμυντική βιομηχανία.
«Η Τουρκία σχεδιάζει να αγοράσει αεροσκάφη και πυρομαχικά αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων 40 αεροσκαφών F-35, 40 F-16 Viper, καθώς και βόμβες και πυραύλους», γράφει το Bloomberg . «Οι μεγάλες εταιρείες Boeing Co. και Lockheed Martin Corp. θα μπορούσαν να κερδίσουν τουρκικές παραγγελίες για έως και 250 εμπορικά αεροσκάφη, καθώς και νέα αεροσκάφη F-16, ήδη από την επόμενη εβδομάδα».
Ο πρέσβης του Τραμπ στην Τουρκία, Τομ Μπαράκ, είχε δηλώσει τον Ιούνιο ότι ο Αμερικανός πρόεδρος και ο Ερντογάν θα έλεγαν στον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο και τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν: «Βρείτε έναν τρόπο» και ότι το ζήτημα των F-35 θα επιλυθεί μέχρι το τέλος του έτους. Σύμφωνα με τον Αμερικανό πρέσβη στην Αγκυρα , «το Κογκρέσο είναι έτοιμο να επανεξετάσει το ζήτημα… Το Κογκρέσο θα υποστηρίξει ένα λογικό αποτέλεσμα. Επομένως, πιστεύω ότι έχουμε την ευκαιρία να καταλήξουμε σε μια λύση μέχρι το τέλος του έτους».
Αγκάθι για το MAGA
Ωστόσο, η συνάντηση Ερντογάν με τον Τραμπ αποτελεί αγκάθι στο πλευρό του κινήματος MAGA. «Ο Ερντογάν επικρίνει επανειλημμένα δημόσια το Ισραήλ και κατηγορεί τον πρωθυπουργό ως …Χίτλερ , υπεύθυνο για γενοκτονία εναντίον των Παλαιστινίων», λένε στελέχη του κινήματος MAGA. «Με τη δήλωσή του ότι το Ισραήλ δεν θα πάρει ούτε μια πέτρα στην Ιερουσαλήμ, ο Ερντογάν επιβεβαίωσε την επιθυμία και τα σχέδιά του να εγκαθιδρύσει ένα παγκόσμιο ισλαμικό χαλιφάτο», γράφει η δεξιά influencer Λάουρα Λούμερ στο X.
«Ο Ερντογάν πρέπει να καταλάβει ότι ο νεοοθωμανισμός είναι νεκρός. Δεν θα αποκαταστήσει ποτέ την Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι απειλές του πρέπει να αντιμετωπιστούν με αντίποινα», συνεχίζει η Λούμερ.
Ο Τραμπ θέλει πάντως να περιορίσει όσο μπορεί την αντιπαράθεση Τουρκίας -Ισραήλ, για να αναζωογονήσει τις συμφωνίες του Αβραάμ με τον Αραβικό κόσμο και να στρέψει τα «βέλη» του στην Κίνα.Μια διαδικασία που «κολλάει» πάντως σε πρόσωπα , όπως ο πρωθυπουργός Νετανιάχου και οι Μεσσιανικοί ακροδεξιοί υπουργοί του.
«Ο Ερντογάν δεν πρόκειται να δώσει ποτέ το χέρι στον Νετανιάχου, άρα ένας από τους δύο πρέπει να παραμεριστεί για να αλλάξει η σχέση Τουρκίας -Ισραήλ», λένε στη Ναυτεμπορική, Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Ωστόσο, στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ τονίζουν ότι οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ φαίνεται να συνεχίζονται, παρά το γεγονός ότι ο Ερντογάν έχει επιβάλει εμπορικό εμπάργκο για πάνω από ένα χρόνο. Συνεπώς, η κριτική κατά του Ισραήλ φαίνεται να στοχεύει κυρίως στην κατευνασμό των υποστηρικτών του Ερντογάν στην Τουρκία.
