Η αντίθεση δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη. Την ώρα που ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ετοιμάζονται να δώσουν διπλωματική υπόσταση στο παλαιστινιακό κράτος, στο έδαφος η προοπτική του μοιάζει να σβήνει.
Η Βρετανία θα αναγνωρίσει εντός της ημέρας το κράτος της Παλαιστίνης, ενώ το ίδιο θα πράξουν στη συνέλευση του ΟΗΕ η Γαλλία και ακόμη 10 χώρες.
Ο Economist σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Η Παλαιστίνη είναι αγνώριστη στο έδαφος. Ο ΟΗΕ στήνει ένα κράτος που σβήνει από την πραγματικότητα».
Ο ισραηλινός στρατός έχει μετατρέψει τη Γάζα σε κατεχόμενη έρημο, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς στερεί από την Παλαιστινιακή Αρχή τα φορολογικά έσοδα που τη συντηρούν.
Ο χάρτης που παρουσίασε στις 3 Σεπτεμβρίου απεικονίζει ένα «Μεγάλο Ισραήλ», με τους Παλαιστινίους περιορισμένους σε έξι θύλακες, απομονωμένους μεταξύ τους.
Ραμαλά: βιτρίνα χωρίς ισχύ
Στην καρδιά της Δυτικής Όχθης, η Ραμαλά παραμένει διοικητική έδρα της Παλαιστινιακής Αρχής. Μπαρ, καφέ και νέα κτίρια δίνουν την αίσθηση ανάπτυξης. Όμως η εικόνα είναι απατηλή.
Οι ισραηλινές περιπολίες εισβάλλουν τακτικά ακόμη και στο κέντρο, με τις ριπές όπλων να ακούγονται μέρα μεσημέρι.
Παράλληλα το Ισραήλ προχωρά συστηματικά στον οικονομικό στραγγαλισμό της περιοχής, προκαλεί οικονομική ασφυξία, έχοντας μειώσει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων έως και στο μισό. Τα σχολεία ανοίγουν με καθυστέρηση και η έλλειψη καυσίμων προμηνύει κρίση επιβίωσης, προειδοποιεί ο Economist.
Οι έποικοι και το κράτος – φάντασμα
Η επέκταση των εποικισμών προχωρά με ταχύτητα. Οι αποκαλούμενοι «αγροτικοί πρόχειροι οικισμοί» έχουν τετραπλασιαστεί από το 2018 και καλύπτουν σήμερα το 14% της Δυτικής Όχθης.
Παρά το τυπικά παράνομο καθεστώς τους, λαμβάνουν ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και στρατιωτική προστασία. Τοπικές κοινότητες καταγγέλλουν καταστροφή ελαιώνων και πηγαδιών, ενώ οι στρατιωτικοί έλεγχοι μετατρέπουν τις παλαιστινιακές πόλεις σε απομονωμένα νησιά.
Ηγεσία σε παρακμή
Ο Μαχμούντ Αμπάς, 89 ετών, βρίσκεται στον 21ο χρόνο εξουσίας του, κυβερνώντας με διατάγματα. Η παθητικότητα και η αδράνειά του έχουν εξανεμίσει κάθε κύρος. Η διεθνής αναγνώριση θα μπορούσε να είναι η στιγμή του, όμως η αδυναμία του να αντιδράσει στη Γάζα και να εμπνεύσει στον λαό του ελπίδα τον έχει απομονώσει.
Ακόμη και οι πιο στενοί του συνεργάτες παραδέχονται ότι η Παλαιστινιακή Αρχή αδυνατεί να κυβερνήσει – ούτε τη Δυτική Όχθη, ούτε πολύ περισσότερο τη Γάζα.
Από την ελπίδα στη φυγή
Για πολλούς Παλαιστινίους, η προοπτική ανεξάρτητου κράτους φαντάζει πιο μακρινή από ποτέ. Στη Γάζα κυριαρχεί η ανάγκη απλής επιβίωσης, ενώ στη Δυτική Όχθη οι κάλπες δείχνουν πτώση της απήχησης της Χαμάς και αδιαφορία για την Αρχή.
Η ελπίδα μετατρέπεται σε φυγή: αγορά κατοικιών στην Ιορδανία ή σε ευρωπαϊκές χώρες, αίτηση για δεύτερη υπηκοότητα, ή απλώς επιθυμία για μια ζωή χωρίς βόμβες και στρατιώτες.
Σκιά προσάρτησης
Η συζήτηση για το μέλλον φέρνει νέες, αμφιλεγόμενες ιδέες: άμεση ενσωμάτωση παλαιστινιακών πόλεων στο Ισραήλ, ακόμη και με παροχή υπηκοότητας σε όσους το επιθυμούν.
Για κάποιους εμπόρους στη Βηθλεέμ και τη Χεβρώνα, η άμεση σχέση με το Ισραήλ μοιάζει προτιμότερη από την αναποτελεσματική Αρχή. Όμως η ισραηλινή κοινή γνώμη κινείται αντίθετα: έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία υποστηρίζει την εκδίωξη Παλαιστινίων, ακόμη και εκείνων που ήδη έχουν ισραηλινή υπηκοότητα.
Η απόσταση ανάμεσα στο όραμα και την πραγματικότητα βαθαίνει. Η διεθνής αναγνώριση μπορεί να γεμίζει τίτλους και δηλώσεις, αλλά στο έδαφος η Παλαιστίνη συρρικνώνεται σε θύλακες υπό πολιορκία. Όπως λέει ένας μπακάλης στη Βηθλεέμ: «Μάθαμε πια ότι κάθε υπόσχεση για καλύτερο αύριο, καταλήγει σε χειρότερο σήμερα».
