Για μια δεκαετία, ο Παλαιστίνιος τραπεζικός υπάλληλος Σάντι Σαλαμα Αλ-Ραγιές πλήρωνε ένα στεγαστικό δάνειο ύψους 93.000 δολαρίων για το διαμέρισμά του σε ένα ψηλό, μοντέρνο κτίριο σε μια από τις κορυφαίες γειτονιές της πόλης της Γάζας.
Τώρα, αυτός και η οικογένειά του είναι άποροι, αφού διέφυγαν από μια ισραηλινή επίθεση κατεδάφισης που κατέρρευσε το κτίριο σε ένα σύννεφο μαύρου καπνού και σκόνης.
Η επίθεση της 5ης Σεπτεμβρίου στον 15όροφο Πύργο Μουστάχα σηματοδότησε την έναρξη μιας εντατικής ισραηλινής στρατιωτικής εκστρατείας κατεδάφισης που στόχευε πολυώροφα κτίρια ενόψει μιας χερσαίας επίθεσης προς την καρδιά της πυκνοκατοικημένης πόλης, η οποία ξεκίνησε αυτή την εβδομάδα.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ λένε ότι έχουν κατεδαφίσει έως και 20 πολυώροφα κτίρια στην πόλη της Γάζας που λένε ότι χρησιμοποιούνται από τη Χαμάς. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι 50 «τρομοκρατικοί πύργοι» είχαν κατεδαφιστεί.
Η εκστρατεία έχει αφήσει εκατοντάδες ανθρώπους άστεγους. Σε παρόμοιο χρονικό διάστημα, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν ισοπεδώσει περιοχές στις συνοικίες Zeitoun, Tuffah, Shejaia και Sheikh al-Radwan της πόλης, μεταξύ άλλων, δήλωσαν δέκα κάτοικοι στο Reuters. Οι ζημιές που έχουν προκληθεί από τον Αύγουστο σε δεκάδες κτίρια στο Σέιχ αλ-Ραντουάν είναι ορατές σε δορυφορικές εικόνες που εξέτασε το πρακτορείο ειδήσεων.
Φόβοι για οριστική απομάκρυνση από τη Γάζα
Ο Αλ-Ραγιές είπε ότι φοβόταν ότι η καταστροφή είχε ως στόχο την οριστική εκκαθάριση του πληθυσμού από την πόλη της Γάζας, μια άποψη που συμμερίζεται και το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (OHCHR). Ο εκπρόσωπός του, Ταμίν Αλ-Χιτάν, δήλωσε σε ανακοίνωσή του ότι μια τέτοια σκόπιμη προσπάθεια μετεγκατάστασης του πληθυσμού θα ισοδυναμούσε με εθνοκάθαρση.
«Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έφευγα από την πόλη της Γάζας, αλλά οι εκρήξεις είναι ασταμάτητες», δήλωσε ο Αλ-Ραγιές την Τετάρτη. «Δεν μπορώ να διακινδυνεύσω την ασφάλεια των παιδιών μου, γι’ αυτό μαζεύω τα πράγματά μου και θα φύγω για τον νότο».
Ο Αλ-Ραγιές, ωστόσο, ορκίστηκε να μην εγκαταλείψει ποτέ εντελώς τη Γάζα.
Ο υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ, Μπεζαλέλ Σμότριτς, δήλωσε τον Μάιο ότι το μεγαλύτερο μέρος της Γάζας σύντομα θα «καταστραφεί ολοσχερώς» και ο πληθυσμός θα περιοριστεί σε μια στενή λωρίδα γης κοντά στα σύνορα με την Αίγυπτο.
Το Ισραήλ, το οποίο έχει ζητήσει από όλους τους άμαχους κατοίκους της πόλης της Γάζας να φύγουν κατά τη διάρκεια της επίθεσης, έκλεισε την περασμένη εβδομάδα ένα πέρασμα προς τη βόρεια Γάζα, περιορίζοντας περαιτέρω τις σπάνιες προμήθειες τροφίμων. Απαντώντας σε ερωτήσεις για αυτό το άρθρο, ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, αντισυνταγματάρχης Ναντάβ Σοσάνι, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει στρατηγική για την ισοπέδωση της Γάζας». Είπε ότι ο στόχος του στρατού ήταν να καταστρέψει τη Χαμάς και να φέρει τους ομήρους πίσω στα σπίτια τους.
Ψηλά κτίρια χρησιμοποιήθηκαν από τη Χαμάς για να παρατηρεί και να επιτίθεται σε ισραηλινές δυνάμεις, είπε, προσθέτοντας ότι η ισλαμιστική μαχητική ομάδα χρησιμοποίησε πολίτες ως ανθρώπινες ασπίδες και επίσης τοποθέτησε παγίδες σε κτίρια. Ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώνονται τακτικά από αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς στη Γάζα.
Η Χαμάς αρνήθηκε ότι χρησιμοποίησε οικιστικούς πύργους για να επιτεθεί σε ισραηλινές δυνάμεις.
Οι στόχοι του ισραηλινού στρατού και των πολιτικών του δεν είναι πάντα ευθυγραμμισμένοι, δήλωσαν στο Reuters δύο ισραηλινές πηγές ασφαλείας, με τη μία να αναφέρει ιδέες όπως η εκκαθάριση των Παλαιστινίων από περιοχές της Γάζας για μελλοντική ανάπλαση ως αποκλίνουσες από τους στρατιωτικούς στόχους. Το Γραφείο του Πρωθυπουργού του Ισραήλ δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Η επίθεση είναι η τελευταία φάση στον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, ο οποίος έχει σκοτώσει περισσότερους από 65.000 Παλαιστίνιους, έχει εξαπλώσει την πείνα και έχει εκτοπίσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, σε πολλές περιπτώσεις πολλές φορές, από τότε που η Χαμάς ηγήθηκε επιθέσεων στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, σκοτώνοντας 1.200 και παίρνοντας 251 ομήρους. Συνολικά 48 από τους ομήρους παραμένουν στη Γάζα και περίπου 20 πιστεύεται ότι είναι ζωντανοί.
Την περασμένη εβδομάδα, μια έρευνα του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι το Ισραήλ είχε διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα. Το Ισραήλ χαρακτήρισε το εύρημα μεροληπτικό και «σκανδαλώδες». Οι ειδικοί του ΟΗΕ λένε ότι η καταστροφή κατοικιών και υποδομών πολιτών μπορεί να συνιστά έγκλημα πολέμου.
Ο Ισραηλινός εκπρόσωπος Σοσάνι δήλωσε ότι τα κτίρια ήταν νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι που είχαν εγκριθεί από έναν αξιωματικό των μυστικών υπηρεσιών και έναν νομικό υπάλληλο.
«Πανικός, φόβος» μετά από εντολή εκκένωσης
Πριν από τον πόλεμο, ο Πύργος Μουστάχα ήταν δημοφιλής στην επαγγελματική τάξη και τους φοιτητές της πόλης της Γάζας, κάτι που προσέλκυε η θέα στον ωκεανό και η βολική του τοποθεσία κοντά σε ένα δημόσιο πάρκο και δύο πανεπιστήμια.
Αρχικά στέγαζε περίπου 50 οικογένειες, αλλά ο αριθμός αυτός είχε τριπλασιαστεί τους τελευταίους μήνες, καθώς οι άνθρωποι φιλοξενούσαν συγγενείς που είχαν εκτοπιστεί από άλλα μέρη της Γάζας, δήλωσε ο Αλ-Ραγιές.
Δεκάδες σκηνές που στέγαζαν περισσότερες εκτοπισμένες οικογένειες είχαν απλωθεί γύρω από τη βάση του πύργου. Οι επάνω όροφοι του κτιρίου είχαν υποστεί ζημιές από προηγούμενες επιθέσεις.
Το πρωί της 5ης Σεπτεμβρίου, ένας γείτονας έλαβε ένα τηλεφώνημα από έναν αξιωματικό του ισραηλινού στρατού που του έδινε οδηγίες να διαδώσει την είδηση για την εκκένωση του κτιρίου μέσα σε λίγα λεπτά, διαφορετικά «θα το ρίξουν πάνω στα κεφάλια μας», δήλωσε ο Αλ-Ραγιές.
Το Reuters δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα την εκτίμησή του για την εντολή εκκένωσης. Είναι σύμφωνο με τις μαρτυρίες κατοίκων άλλων κτιρίων πριν από τις ισραηλινές επιθέσεις.
Ο Σοσάνι είπε ότι ο στρατός έδωσε στους κατοίκους χρόνο να εκκενώσουν και διασφάλισε ότι οι πολίτες είχαν φύγει πριν χτυπήσουν τα κτίρια.
«Πανικός, φόβος, σύγχυση, απώλεια, απελπισία και πόνος μας κατέκλυσαν όλους. Είδα ανθρώπους να τρέχουν ξυπόλυτα. Κάποιοι δεν πήραν καν τα κινητά τους τηλέφωνα ή τα έγγραφά τους. Δεν πήρα διαβατήρια ή ταυτότητες», είπε ο Αλ-Ραγιές, ο οποίος κάποτε ήλπιζε να αποπληρώσει το στεγαστικό του δάνειο μέχρι φέτος.
«Δεν κουβαλήσαμε τίποτα μαζί μας, η σύζυγός μου και τα δύο παιδιά μου, ο Άνταμ, 9 ετών, και ο Σαχντ, 11 ετών, κατέβηκαν τις σκάλες και έφυγαν τρέχοντας».
Βίντεο που γυρίστηκε από το Reuters δείχνει τι συνέβη στη συνέχεια. Από αέρος, δύο βλήματα εξερράγησαν σχεδόν ταυτόχρονα στη βάση του πύργου, κατεδαφίζοντάς τον σε περίπου έξι δευτερόλεπτα. Σκόνη, καπνός και συντρίμμια υψώνονταν πάνω από τους δρόμους και τις σκηνές των εκτοπισμένων, οι οποίοι διασκορπίστηκαν, τρέχοντας και ουρλιάζοντας.
Απαντώντας σε ερώτηση του Reuters, ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι η Χαμάς είχε «υπόγειες υποδομές» κάτω από τον Πύργο Μουστάχα, τις οποίες χρησιμοποίησε για να επιτεθεί σε ισραηλινά στρατεύματα. Ο στρατός απέρριψε αίτημα για την παροχή αποδεικτικών στοιχείων.
Σε απάντηση στο Reuters την Τετάρτη, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) δήλωσε ότι ο ισραηλινός στρατός δεν είχε επίσης προσκομίσει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι άλλα κτίρια που περιγράφονται ως τρομοκρατικές υποδομές ήταν έγκυροι στρατιωτικοί στόχοι.
Ο Αλ-Ραγιές, επικεφαλής του συλλόγου κατοίκων του κτιρίου, δήλωσε ότι η τακτική της κατεδάφισης «δεν έχει νόημα», ακόμη και αν υπήρχε παρουσία της Χαμάς, κάτι που αρνήθηκε.
«Θα μπορούσαν να το είχαν αντιμετωπίσει με τρόπο που να μην γρατζουνάει ούτε τους ανθρώπους, όχι να καταστρέψουν ένα 16όροφο κτίριο», είπε, χρησιμοποιώντας διαφορετική μέτρηση του ύψους του.
Μετά από μερικές εβδομάδες με την οικογένειά του στην περιοχή Σάμπρα της πόλης, ο Αλ-Ραγιές έφυγε, όπως εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι κάτοικοι της πόλης από τον Αύγουστο, και έστησε μια σκηνή στο Ντέιρ Αλ-Μπαλάχ της κεντρικής Γάζας την Πέμπτη.
Ο ισραηλινός στρατός κατεδαφίζει σπίτια
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την χερσαία επίθεση, τις τελευταίες εβδομάδες, έως και δώδεκα σπίτια καταστρέφονται καθημερινά στο Ζεϊτούν, την Τούφα και τη Σετζάια, δήλωσαν οι κάτοικοι με τους οποίους μίλησε το Reuters.
Ο Αμτζάντ Αλ-Σάουα, επικεφαλής του Δικτύου Τοπικών Παλαιστινιακών ΜΚΟ, εκτίμησε ότι πάνω από το 65% των κτιρίων και των σπιτιών στην πόλη της Γάζας είχαν καταστραφεί ή είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές κατά τη διάρκεια του πολέμου. Εκτεταμένες ζημιές σε προαστιακές περιοχές τις τελευταίες εβδομάδες είναι ορατές σε δορυφορικές εικόνες αρκετών γειτονιών.
Το Conflict Location and Event Data (ACLED), ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που συλλέγει δεδομένα για συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο, κατέγραψε πάνω από 170 περιστατικά κατεδάφισης που πραγματοποιήθηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ στην πόλη της Γάζας από τις αρχές Αυγούστου, κυρίως μέσω ελεγχόμενων εκρήξεων στις ανατολικές περιοχές, καθώς και στο Ζεϊτούν και τη Σάμπρα.
«Ο ρυθμός και η έκταση των κατεδαφίσεων φαίνονται πιο εκτεταμένες από ό,τι σε προηγούμενες περιόδους», δήλωσε στο Reuters η ανώτερη αναλύτρια της ACLED για τη Μέση Ανατολή, Αμενέχ Μεχβάρ. Συγκριτικά, είπε ότι λιγότερες από 160 τέτοιες κατεδαφίσεις καταγράφηκαν στην πόλη της Γάζας κατά τους πρώτους 15 μήνες του πολέμου.
Οι κάτοικοι που μίλησαν στο Reuters ανέφεραν επίσης ότι οι ισραηλινές δυνάμεις ανατίναξαν τηλεκατευθυνόμενα οχήματα γεμάτα εκρηκτικά στις συνοικίες Σεΐχ Ραντουάν και Τελ Αλ-Χάουα, καταστρέφοντας πολλά σπίτια τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Ο Σοσάνι, ο στρατιωτικός εκπρόσωπος, επιβεβαίωσε τη χρήση επίγειων εκρηκτικών εναντίον κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί ως στρατιωτικοί στόχοι. Είπε ότι δεν είχε πληροφορίες συγκεκριμένα για οχήματα γεμάτα με εκρηκτικά.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) δήλωσε ότι είχε καταγράψει ελεγχόμενη κατεδάφιση οικιστικών υποδομών, λέγοντας ότι καταστράφηκαν ολόκληρες γειτονιές.
Ακόμα και πριν από την τρέχουσα επίθεση στην πόλη της Γάζας, σχεδόν το 80% των κτιρίων στη Γάζα – περίπου 247.195 κατασκευές – είχαν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί από την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Δορυφορικού Κέντρου των Ηνωμένων Εθνών, που συγκεντρώθηκαν τον Ιούλιο. Σε αυτά περιλαμβάνονταν 213 νοσοκομεία και 1.029 σχολεία.
Η Μπούσρα Χαλίντι, η οποία ηγείται της πολιτικής για τη Γάζα στην Oxfam, δήλωσε ότι οι πολυκατοικίες ήταν μια από τις τελευταίες μορφές καταφυγίου και προειδοποίησε ότι η εκδίωξη των ανθρώπων θα επιδείνωνε «εκθετικά» τον υπερπληθυσμό στο νότο.
Ο Ταρέκ Αμπντέλ-Αλ, ένας 23χρονος φοιτητής οικονομικών από τη Σάμπρα, δίσταζε να εγκαταλείψει το σπίτι του με την ευρύτερη οικογένειά του παρά τις εβδομάδες βομβαρδισμού στην περιοχή, εξαντλημένος από τις τόσες πολλές διαταγές εκκένωσης που είχε λάβει στον πόλεμο, είπε. Έφυγαν το πρωί της 19ης Αυγούστου μόνο αφού κατεδαφίστηκαν τα σπίτια που γειτνίαζαν με το τριώροφο σπίτι τους.
Μόλις 12 ώρες αργότερα, μια ισραηλινή επιδρομή κατέστρεψε το οικογενειακό σπίτι, είπε.
«Αν είχαμε μείνει, μπορεί να είχαμε σκοτωθεί εκείνο το βράδυ», δήλωσε ο Αμπντέλ-Αλ στο Reuters τηλεφωνικά από τον καταυλισμό Νούσεϊράτ στην κεντρική Γάζα, περιγράφοντας εκτεταμένες ζημιές σε ολόκληρο τον δρόμο.
«Κατέστρεψαν την ελπίδα μας να επιστρέψουμε», είπε.
Πηγή: Reuters
