Skip to main content

Από τα memes στα όπλα: Όταν το τρολάρισμα γίνεται αίμα

Ένας χαοτικός μηδενισμός που μπορεί να γεννήσει επιθέσεις χωρίς ξεκάθαρο αίτιο - Είμαστε ενώπιον μίας νέας μορφής εξτρεμισμού

Η δολοφονία του συντηρητικού σχολιαστή και influencer Τσάρλι Κερκ έχει προκαλέσει στις αμερικανικές αρχές – και όχι μόνο – σύγχυση. Ο 22χρονος Τάιλερ Ρόμπινσον από τη Γιούτα, που κατηγορείται για την επίθεση, παραμένει σιωπηλός και μη συνεργάσιμος.

Και μαζί με την απουσία ξεκάθαρου κινήτρου, ένα ακόμη στοιχείο περιπλέκει την εικόνα, όπως σχολιάζει το Foreign Policy: τα memes.

Ποιο το μήνυμα;

Σύμφωνα με το αστυνομικό πόρισμα, οι κάλυκες που βρέθηκαν έφεραν χαραγμένα φράσεις από τον κόσμο των video games, της furry subculture και ακόμα και από αντιφασιστικά τραγούδια.

Από το «hey fascist! CATCH!» έως στίχους του Bella Ciao, τα μηνύματα μοιάζουν να κινούνται ανάμεσα στο αστείο, την ειρωνεία και την πιθανή πολιτική δήλωση.

Το πρόβλημα; Οι ίδιοι κώδικες και η ίδια γλώσσα, σημειώνει το FP, χρησιμοποιούνται τόσο από ακραίους όσο και από «καθημερινούς» χρήστες του διαδικτύου.

Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα αν ο Ρόμπινσον ήταν ακροδεξιός, αριστερός ή απλώς βυθισμένος σε ένα διαδικτυακό χάος χωρίς ιδεολογικό πρόσημο.

«Για το γέλιο» ή για την καταστροφή;

Ο όρος «shitpost» –δηλαδή μια άσκοπη, συχνά προκλητική ανάρτηση για το «γέλιο»– επιστρέφει στο προσκήνιο. Μήπως η πράξη βίας δεν είχε πολιτικό στόχο αλλά ήταν απλώς μια ακραία μεταφορά του διαδικτυακού χαβαλέ στον πραγματικό κόσμο;

Κάτι παρόμοιο είχε παρατηρηθεί σε προηγούμενες επιθέσεις, όπου δράστες άφηναν γραπτά ή βίντεο με εσωτερικά αστεία και ακατανόητες στους αμύητους αναφορές.

Η ιστορία ξεκινά πριν από λίγα χρόνια, με τις επιθέσεις που ανακοινώθηκαν στο 8chan –όπως εκείνη στη Νέα Ζηλανδία το 2019– και συνεχίζεται σήμερα σε κλειστά chatrooms στο Discord, στο Telegram και σε ιδιωτικούς servers. Εκεί, η βία γίνεται «παιχνίδι», μια διαδικτυακή κουλτούρα που επιβραβεύει την κλιμάκωση, καλυμμένη πίσω από την ειρωνεία.

Αυτή η γλώσσα διαχέεται και στην καθημερινή κουλτούρα: όροι όπως «cuck», «normie» ή «-pilled» έχουν πλέον περάσει ακόμη και σε mainstream συζητήσεις, πολλές φορές χωρίς οι χρήστες να γνωρίζουν την προέλευσή τους, όπως εξηγεί το FP.

Μια νέα μορφή εξτρεμισμού

Το θολό προφίλ του Ρόμπινσον και η αδυναμία να κατηγοριοποιηθεί σε ένα «στρατόπεδο» δείχνουν κάτι βαθύτερο: μια πιθανή νέα γενιά βίας που δεν στρέφεται υπέρ ή κατά κάποιας ιδεολογίας, αλλά «για τον χαβαλέ».

Ένας χαοτικός μηδενισμός που μπορεί να γεννήσει επιθέσεις χωρίς ξεκάθαρο αίτιο, δυσκολεύοντας την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η δολοφονία Κερκ δεν ήταν μεμονωμένο φαινόμενο. Εντάσσεται σε μια σκοτεινή τάση, όπου οι διαδικτυακές κοινότητες και τα memes λειτουργούν ταυτόχρονα ως καταφύγιο, ως πεδίο μισαλλοδοξίας και –το πιο ανησυχητικό– ως εκκολαπτήρια μιας νέας βίας χωρίς πρόσωπο και χωρίς σαφή ιδεολογική ταυτότητα.