Οι αλλαγές στον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) της ΕΕ αποτελούν μέρος των προσπαθειών απλούστευσης για μείωση του διοικητικού φόρτου για ΜμΕ και περιστασιακούς εισαγωγείς.
Την Τετάρτη, το Κοινοβούλιο έδωσε το τελικό πράσινο φως για αλλαγές στον ΜΣΠΑ με 617 ψήφους υπέρ, 18 κατά και 19 αποχές. Οι αλλαγές αυτές αποτελούν μέρος της δέσμης μέτρων απλούστευσης «Omnibus I» που παρουσιάστηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2025, η οποία αποσκοπεί στην απλούστευση της ισχύουσας νομοθεσίας στους τομείς της βιωσιμότητας και των επενδύσεων.
Η τροποποιημένη νομοθεσία καθορίζει ένα νέο ελάχιστο όριο μάζας, σύμφωνα με το οποίο οι εισαγωγές έως 50 τόνων ετησίως (ανά εισαγωγέα) δεν θα υπόκεινται στους κανόνες του ΜΣΠΑ. Αυτό αντικαθιστά το ισχύον κατώτατο όριο που απαλλάσσει τα εμπορεύματα «αμελητέας αξίας». Το νέο όριο απαλλάσσει τη συντριπτική πλειονότητα (90%) των εισαγωγέων (κυρίως μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και ιδιώτες) που εισάγουν μόνο μικρές ποσότητες εμπορευμάτων ΜΣΠΑ. Η κλιματική φιλοδοξία του μηχανισμού παραμένει αμετάβλητη, καθώς το 99% των συνολικών εκπομπών CO2 από τις εισαγωγές σιδήρου, χάλυβα, αλουμινίου, τσιμέντου και λιπασμάτων θα εξακολουθήσει να καλύπτεται. Οι τροποποιήσεις επιφέρουν επίσης δικλείδες για να διασφαλιστεί ο στόχος αυτός, ενώ ενισχύονται και οι διατάξεις για την πρόληψη της καταστρατήγησης των κανόνων.
Οι κανόνες για τις εισαγωγές που εξακολουθούν να καλύπτονται από τον ΜΣΠΑ απλουστεύονται επίσης, π.χ. όσον αφορά: τη διαδικασία αδειοδότησης, τον υπολογισμό των εκπομπών, τους κανόνες επαλήθευσης και την οικονομική ευθύνη των αδειοδοτημένων διασαφιστών ΜΣΠΑ.
«Ο ΜΣΠΑ θα εξακολουθήσει να καλύπτει το 99% των συνολικών εκπομπών CO2»
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Antonio Decaro (Σοσιαλιστές, Ιταλία) δήλωσε: «Ο ΜΣΠΑ έχει σχεδιαστεί για την πρόληψη της διαρροής άνθρακα και την προστασία των βιομηχανιών τσιμέντου, σιδήρου, χάλυβα, αλουμινίου, λιπασμάτων, ηλεκτρικής ενέργειας και υδρογόνου της Ευρώπης. Ανταποκριθήκαμε σε εκκλήσεις εταιρειών για απλούστευση και εξορθολογισμό της διαδικασίας και εξαιρέσαμε το 90% των εισαγωγέων αγαθών ΜΣΠΑ για τη διευκόλυνση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης των επιχειρήσεών μας. Δεδομένου ότι ο ΜΣΠΑ θα εξακολουθήσει να καλύπτει το 99% των συνολικών εκπομπών CO2, διατηρήσαμε τις περιβαλλοντικές φιλοδοξίες της ΕΕ και παραμένουμε πλήρως προσηλωμένοι στη δίκαιη μετάβαση και στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.»
Τα επόμενα βήματα
Το κείμενο δεν έχει ακόμη εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο. Θα τεθεί σε ισχύ τρεις ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Ο ΜΣΠΑ είναι το εργαλείο της ΕΕ για την εξίσωση της τιμής του άνθρακα που καταβάλλεται για τα προϊόντα της ΕΕ που λειτουργούν εντός του πεδίου εφαρμογής του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) με την τιμή των εισαγόμενων εμπορευμάτων. Η χρήση του προωθεί την ανάπτυξη μεγαλύτερης κλιματικής φιλοδοξίας σε τρίτες χώρες. Στις αρχές του 2026, η Επιτροπή θα αξιολογήσει αν θα επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του ΜΣΠΑ σε άλλους τομείς του ΣΕΔΕ και πώς θα βοηθήσει τους εξαγωγείς προϊόντων ΜΣΠΑ που διατρέχουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα.
