Οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρούν στην κατάργηση κονδυλίων που αφορούν αμυντικά προγράμματα για στρατούς ευρωπαϊκών χωρών που συνορεύουν με τη Ρωσία, επιδιώκοντας να πιέσουν την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά της.
Πρόκειται για εξέλιξη που γνωστοποιείται λίγες ώρες μετά τη απαίτηση Τραμπ προς την Συμμαχία των Προθύμων να σταματήσουν την αγορά ρωσικού πετρελαίου και πιστοποιεί την κλιμάκωση των αμερικανικών πιέσεων προς την Ευρώπη να αναλάβει (ιδία δαπάνη) μεγαλύτερο ρόλο στην ανάσχεση της ρωσικής επιθετικότητας.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, την προηγούμενη εβδομάδα, αξιωματούχοι του Πενταγώνου ενημέρωσαν ευρωπαίους διπλωμάτες ότι οι ΗΠΑ δεν θα χρηματοδοτoύν εφεξής προγράμματα εκπαίδευσης και εξοπλισμού στρατιωτικών δυνάμεων στην ανατολική Ευρώπη, οι οποίες ενδέχεται να βρεθούν στην πρώτη γραμμή ενός ενδεχόμενου πολέμου με τη Ρωσία.
Η χρηματοδότηση αυτών των προγραμμάτων υπάγεται στην αρμοδιότητα συγκεκριμένου άρθρου που πρέπει να εγκριθεί από το Κογκρέσο, όμως η κυβέρνηση Τραμπ δεν ζήτησε πρόσθετα κονδύλια. Τα ήδη εγκεκριμένα χρήματα θα διατεθούν έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2026.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι η κίνηση αυτή ευθυγραμμίζεται με την προσπάθεια του προέδρου Τραμπ να «επανεκτιμήσει και επαναπροσαρμόσει» τη ξένη βοήθεια, και συνδέεται με το εκτελεστικό διάταγμα που εξέδωσε την πρώτη μέρα της θητείας του.
«Η ενέργεια είναι σύμφωνη με τη μακροχρόνια θέση του προέδρου να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη αναλαμβάνει μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά της», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Σε ευρωπαϊκές πλάτες το βάρος
Σύμφωνα με εκτιμήσεις συμβούλων Γερουσιαστών βουλευτών, ο περιορισμός της χρηματοδότησης θα επηρεάσει προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, πιθανώς μειώνοντας κατά εκατοντάδες εκατομμύρια τα δολάρια που διοχετεύονται σήμερα σε τις χώρες που συνοερεύουν με τη Ρωσία. Το Πεντάγωνο δεν έχει ενημερώσει τους νομοθέτες για το ακριβές ποσό που θα περικοπεί.
Από το 2018 έως το 2022, στις ευρωπαϊκές χώρες διετέθησαν 1,6 δισ. δολάρια μέσω του συγκεκριμένου αμερικανικού νόμου με κύριους αποδέκτες την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία.
Σύμφωνα με έναν ευρωπαίο αξιωματούχο, η κίνηση φαίνεται να αποσκοπεί στο να υποκινήσει πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες να χρηματοδοτήσουν μεγαλύτερο μέρος της ασφάλειας των κρατών πρώτης γραμμής.
Ανησυχία στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αντέδρασαν με έκπληξη στην ανακοίνωση και προσπαθούν να εξασφαλίσουν περαιτέρω λεπτομέρειες από την Ουάσιγκτον, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες που συμμετείχαν στις συζητήσεις.
Επίσης, αναζητούν τι θα γίνει εάν η εθνική χρηματοδότηση των όμορων προς τη Ρωσία κρατών δεν μπορεί να καλύψει τα κενά, ή αν οι περικοπές θα επηρεάσουν κρίσιμα στοιχεία της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
«Εάν οι περικοπές είναι δραστικές, οι επιπτώσεις θα είναι μεγάλες», δήλωσε ένας από τους διπλωμάτες, προσθέτοντας ότι το ΝΑΤΟ θα επηρεαστεί σίγουρα καθώς μέρος της χρηματοδότησης διοχετεύονταν μέσω της συμμαχίας.
«Προκαλεί μεγάλη ανησυχία και αβεβαιότητα», σχολίασε ο δεύτερος διπλωμάτης, συγκρίνοντας την κατάσταση με την προηγούμενη απόφαση του Τραμπ να μειώσει τη διεθνή βοήθεια των ΗΠΑ.
Η Δημοκρατική Γερουσιαστής Jeanne Shaheen, μέλος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Γερουσίας, χαρακτήρισε τις περικοπές ως «λανθασμένη κίνηση» που στέλνει το λάθος μήνυμα «την ώρα που προσπαθούμε να πιέσουμε τον Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αποτρέψουμε τη ρωσική επιθετικότητα«».
– Με πληροφορίες από Financial Times
