Ως τη μεγαλύτερη ανάλογη Σύνοδο που έχει μέχρι σήμερα πραγματοποιηθεί περιγράφουν Κινέζοι αξιωματούχοι τη διήμερη Σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) που ξεκινά την Κυριακή στο -εμβληματικό για την Κίνα- λιμάνι της Τιαντζίν.
Η ομάδα των ηγετών που θα παρευρεθεί είναι τουλάχιστον ετερόκλητη. Από δικτάτορες (Κιμ Γιονγκ Ουν) και πραξικοπηματίες (Μιν Αούνγκ Χλάινγκ της Μιανμάρ), στον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν και από εκεί σε φιλορώσους Ευρωπαίους ηγέτες όπως ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς της Σερβίας και ο Ρόμπερτ Φίτσο της Σλοβακίας. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες αναμένεται επίσης να παραστεί.
Το CNN περιγράφει τη Σύνοδο σχεδιασμένη έτσι ώστε το Πεκίνο να αυτοπαρουσιασθεί ως μια παγκόσμια δύναμη, ικανή να προσφέρει αντίβαρο στους δυτικούς θεσμούς.
Διπλωματία και πρωτόκολλο έχουν εναρμονιστεί έτσι ώστε να δημιουργούν τέτοιο σκηνικό, εντός του οποίου ο Σι θα προβάλει τη χώρα του ως μια σταθερή και ισχυρή εναλλακτική ηγεσία, σε μια περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, «αναστατώνουν τις συμμαχίες τους και διεξάγουν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο».
Η μεγάλη παρέλαση
Η συνάντηση πραγματοποιείται λίγες ημέρες πριν από μια μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο, η οποία θα μεταδώσει ένα διαφορετικό μήνυμα: Αυτό της ταχέως αναπτυσσόμενης στρατιωτικής ισχύος της Κίνας.
Η σύνοδος δίνει επίσης στον Πούτιν μια (ακόμη) δόση διεθνούς προβολής, μόλις δύο εβδομάδες μετά τη συνάντησή του στην Αλάσκα με τον Τραμπ, και ενώ συνεχίζει να αγνοεί τις διεθνείς πιέσεις να τερματίσει την επίθεσή του στην Ουκρανία
Πριν από την άφιξή του, ο Πούτιν εξήρε τη σινορωσική συνεργασία ως «σταθεροποιητική δύναμη» για τον κόσμο. Σε συνέντευξή του στο κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua, δήλωσε ότι οι δύο χώρες είναι «ενωμένες στο όραμά τους» για τη δημιουργία μιας «δίκαιης, πολυπολικής παγκόσμιας τάξης».
Μια προφανής αναφορά στις προσπάθειες των δύο χωρών να αναθεωρήσουν την «αμερικανοκεντρική» παγκόσμια τάξη.
Τα μέλη του SCO περιλαμβάνουν τις Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Ιράν, Πακιστάν, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν. Συνολικά ελέγχουν τεράστια αποθέματα ενέργειας και κυβερνούν περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού.
«Αρχιτέκτονας και οικοδεσπότης»
Οι καλεσμένοι της συνόδου έχουν μεταξύ τους εθνικές αντιπαλότητες και τεράστιες διαφορές στα πολιτικά τους συστήματα. Αλλα παρότι αυτό έχει προκαλέσει κριτική ότι η ομάδα είναι υπερβολικά ετερόκλητη για να είναι αποτελεσματική, μπορεί επίσης να ενισχύσει το μήνυμα του Σι.
«Το Πεκίνο θέλει να δείξει ότι η Κίνα είναι ο απαραίτητος συντονιστής στην Ευρασία, ικανός να βάζει αντιπάλους στο ίδιο τραπέζι και να μετατρέπει τον ανταγωνισμό μεγάλων δυνάμεων σε ελεγχόμενη αλληλεξάρτηση», εκτιμά η η Ράμπια Άχταρ, διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Ασφάλειας, Στρατηγικής και Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Λαχόρης στο Πακιστάν.
«Η εικόνα είναι ξεκάθαρη: η Κίνα δεν είναι απλώς συμμετέχουσα στη διαμόρφωση της περιφερειακής τάξης – είναι ο κύριος αρχιτέκτονας και οικοδεσπότης».
Η παρουσία του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι προσθέτει βαρύτητα στη λίστα καλεσμένων του Σι. Ο Μόντι δεν είχε παραστεί στη σύνοδο της περασμένης χρονιάς στο Καζακστάν. Τώρα φθάνει στο Τιαντζίν σε ένα πλαίσιο επιδεινούμενων σχέσεων με την Ουάσινγκτον – και ενώ Πεκίνο και Νέο Δελχί προσπαθούν να αμβλύνουν τις μεταξύ τους εντάσεις. Η αναδιάταξη μπορεί να υπονομεύσει τις αμερικανικές προσπάθειες να καλλιεργήσουν την Ινδία ως αντίβαρο στην αναδυόμενη Κίνα.
Αντιπροσωπείες αναμένονται επίσης από τις 16 επίσημες χώρες-εταίρους και παρατηρητές του SCO, που περιλαμβάνουν την Καμπότζη, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Κατάρ και το Κουβέιτ, καθώς και μέλος του ΝΑΤΟ την Τουρκία, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με Κινέζους αξιωματούχους πριν από τη συνάντηση.
Το Πεκίνο προσκάλεσε επίσης μερικούς ηγέτες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Πανηγυρικό κλίμα
Στην πόλη του Τιαντζίν, πανό γραμμένα στα αγγλικά, ρωσικά και κινεζικά που προαναγγέλλουν τη συνάντηση στολίζουν τους αυτοκινητοδρόμους. Οι αρχές έχουν περιορίσει σημαντικά την κυκλοφορία στο κέντρο καθώς οι Κινέζοι ηγέτες προετοιμάζονται να υποδεχτούν τους καλεσμένους τους με την τελετουργία και την επισημότητα που χαρακτηρίζουν τη διπλωματία υψηλού επιπέδου της Κίνας.
Η τοποθεσία έχει ιδιαίτερο συμβολισμό για την Κίνα. Η Τιαντζίν είναι ένα λιμάνι που δημιουργήθηκε από τις αποικιακές δυνάμεις τον 19ο αιώνα, με Ευρωπαίους και την Αυτοκρατορική τότε Ιαπωνία να αποκτούν παραχωρήσεις γης. Την ίδια την πόλη κατέλαβε άλλωστε η Ιαπωνία κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ορισμένοι καλεσμένοι, όπως ο Πούτιν, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν και ο Πακιστανός πρωθυπουργός Σεχμπάζ Σαρίφ, αναμένεται να παραμείνουν για τη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο, όπου το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα θα επιδείξει τη στρατιωτική του ισχύ .
Τι είναι ο SCO;
Από τη δημιουργία του το 2001 ως μια ομάδα εστιασμένη στη συνεργασία για την περιφερειακή ασφάλεια ανάμεσα σε Κίνα, Ρωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν, ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης έχει επεκταθεί τόσο σε μέγεθος όσο και σε αντικείμενο.
Τα μέλη του SCO διεξάγουν κοινές αντιτρομοκρατικές ασκήσεις, μοιράζονται πληροφορίες για την καταπολέμηση της «τρομοκρατίας, του σεχταρισμού και του εξτρεμισμού» και επιδιώκουν να διευρύνουν τη συνεργασία σε τομείς όπως η εκπαίδευση, το εμπόριο και η ενέργεια. Επίσης, ενώνουν τη φωνή τους στην έκκληση για μια «δίκαιη» διεθνή τάξη – δηλαδή μια τάξη που να μην καθοδηγείται από μια μοναδική υπερδύναμη και τους συμμάχους της.
Η ένταξη του Ιράν το 2023 και της Λευκορωσίας έναν χρόνο αργότερα θεωρήθηκε ευρέως ως προσπάθεια Πεκίνου και Μόσχας να καταστήσουν τον οργανισμό πιο ανοιχτά αντιδυτικό. Είναι επίσης μέρος της σύσφιξης των δεσμών μεταξύ Μόσχας, Πεκίνου και Τεχεράνης που έχει προκαλέσει ανησυχία στην Ουάσινγκτον.
Τώρα, οι αυξανόμενες τριβές και αβεβαιότητες μεταξύ ορισμένων χωρών και των ΗΠΑ υπό τον Τραμπ θα πλανώνται πάνω από τη σύνοδο – μια πραγματικότητα που σίγουρα θα αναφερθεί, έστω και έμμεσα, στις δηλώσεις του Σι προς τους καλεσμένους του τις επόμενες ημέρες.
Παρατηρητές θα παρακολουθούν αν η σύνοδος αυτή θα δώσει ώθηση προς περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση μεταξύ των χωρών-μελών, ιδιαίτερα όσον αφορά το περιφερειακό εμπόριο ή τη χρηματοδότηση ανάπτυξης, αλλά οι προσδοκίες για πρακτικά αποτελέσματα παραμένουν χαμηλές, εκτιμά το CNN.
«Χωρίς να αντιμετωπίσει σε βάθος ποια πρέπει να είναι η αποστολή του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης και πώς μπορεί να επιλύσει εσωτερικές πηγές σύγκρουσης, τόσο μεταξύ των μελών όσο και μεταξύ μελών και εξωτερικών χωρών, ο SCO είναι απλώς μια βιτρίνα», εκτιμά ο αναλυτής διεθνών σχέσεων με έδρα τη Σαγκάη, Σεν Ντίνγκλι.
Με πληροφορίες από CNN
