Τις λεπτομέρειες για μια συνάντηση μέσα στις επόμενες ημέρες οριστικοποιούν Βλαντίμιρ Πούτιν και Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε χθες το Κρεμλίνο, και παρότι ο Λευκός Οίκος αρχικά επέμεινε ότι ο Ρώσος ηγέτης πρέπει ακόμη να συμφωνήσει να συναντηθεί με τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε αργότερα ότι είναι πρόθυμος να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του ακόμα και χωρίς τον πρόεδρο της Ουκρανίας.
Αρχικά η είδηση της συνάντησης προέκυψε από διαρροή στον Τύπο τηλεφωνικής συνομιλίας του Τραμπ με Ευρωπαίους ηγέτες, στους οποίους ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε κάτι ακόμα, σύμφωνα με το Bloomberg: ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να ξεκινήσει ειρηνευτικές συνομιλίες, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει συζήτηση για το εδαφικό.
Ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν συζητήσεις για την ανταλλαγή εδαφών που κατέχει η Ρωσία σε αντάλλαγμα για την επίτευξη εκεχειρίας.
Πέρα από την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε η Ρωσία το 2014, οι δυνάμεις της Μόσχας, κατέχουν σήμερα- αν και δεν ελέγχουν πλήρως- τις ουκρανικές περιφέρειες Χερσώνα, Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ και Ζαπορίζια.
Στη συνάντηση που είχε αυτή την εβδομάδα με τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ, ο Πούτιν πιθανότατα ισχυρίστηκε ότι οι εδαφικές φιλοδοξίες της Ρωσίας περιορίζονται στην κατάληψη αυτών των περιοχών και φαίνεται να προσπαθεί να παρουσιάσει την κατάληψή τους ως αναπόφευκτη, προκειμένου να αναγκάσει την Ουκρανία και τη Δύση να δεχθούν τις απαιτήσεις του Κρεμλίνου, εκτιμούν οι αναλυτές του Ινστιτούτου για την Μελέτη του Πολέμου (ISW) στην τελευταία τους έκθεση για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Πηγές του Κρεμλίνου αποκάλυψαν προσφάτως στο Reuters ότι ο Ρώσος ηγέτης παραμένει προσηλωμένος στο στόχοι του να καταλάβει και τις τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες προτού δηλώσει πρόθυμος να εφαρμόσει κατάπαυση του πυρός. Μάλιστα μία εκ των πηγών από το Κρεμλίνο αποκάλυψε ότι ρωσικό Γενικό Επιτελείο παρουσίασε πρόσφατα στον Πούτιν την εκτίμηση ότι η πρώτη γραμμή στην Ουκρανία πιθανότατα θα «καταρρεύσει» σε δύο με τρεις μήνες.
Το αμερικανικό think tank εκτιμάει πάντως ότι το Κρεμλίνο διαρρέει αυτές τις πληροφορίες στην προσπάθειά του να τονώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στις στρατιωτικές δυνατότητες της Ρωσίας, από τη μία, και, να υπονομεύσει το ηθικό των Ουκρανών και των Δυτικών, από την άλλη.
Σύμφωνα με το ISW, η κατοχή των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών δεν είναι ούτε αναπόφευκτη ούτε επικείμενη, καθώς εκτιμάται ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα αντιμετωπίσουν σοβαρά επιχειρησιακά εμπόδια που ια απαιτήσουν πολυετείς προσπάθειες.Οι αναλυτές αμφισβητούν επίσης ότι οι στόχοι του Πούτιν στην Ουκρανία περιορίζονται σε αυτές τις τέσσερις περιοχές. Και γενικότερα υπενθυμίζουν ότι εξ’ αρχής δεν περιορίζονταν στο εδαφικό και πως εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο χρόνος είναι με το μέρος της Ρωσίας.
Η θέση της Ουκρανίας
Το εδαφικό έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις, αλλά ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει απορρίψει επανειλημμένως οποιαδήποτε συμφωνία περιλαμβάνει παραχώρηση κυρίαρχης γης πριν από την εφαρμογή πλήρους και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός, και δήλωσε τον Απρίλιο ότι τα εδαφικά ζητήματα θα τεθούν επί τάπητος μόνο μετά την πλήρη παύση των εχθροπραξιών.
Τότε ο δήμαρχος του Κιέβου, Βιτάλι Κλίτσκο, είχε δηλώσει στο BBC ότι η Ουκρανία ίσως χρειαστεί να παραχωρήσει προσωρινά γη για να εξασφαλίσει την ειρήνη, αν και οι δημοσκοπήσεις στην Ουκρανία αποκαλύπτουν ότι οι πολίτες απορρίπτουν τις εδαφικές παραχωρήσεις.
Οι ΗΠΑ έχουν ρίξει ως πρόταση στο παρελθόν την αναγνώριση της κυριαρχίας της Ρωσίας στις πλήρως προσαρτημένες και μερικώς κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές, κάτι που έχει απορρίψει το Κίεβο.
Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ είχε προηγουμένως υποβάλει πρόταση προς τις ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Κριμαία ως ρωσική και ουσιαστικά να παραχωρήσουν τον έλεγχο τμημάτων άλλων ουκρανικών περιοχών που κατέχει εν μέρει η Μόσχα, κάτι που επικρίθηκε ευρέως. Στο πλαίσιο αυτών των προτάσεων, ο έλεγχος των περιοχών της Ζαπορίζια και της Χερσώνας θα επέστρεφε στην Ουκρανία, σύμφωνα με το Bloomberg.
Η θέση της Ουκρανίας πάντως δεν έχει αλλάξει και είναι προσηλωμένη στη διατήρηση της κρατικής της υπόστασης και της εδαφικής της ακεραιότητας, όπως ορίζεται στο Σύνταγμα της χώρας, σύμφωνα με την Ελίνα Μπεκέτοβα του Center for European Policy Analysis (CEPA).
Η… παγίδα στον Τραμπ
Σύμφωνα με την Μπεκέτοβα, δεν είναι σαφές τι είδους παραχώρηση θα μπορούσε να προσφερθεί στη Ρωσία, «δεδομένου ότι η όρεξή της φαίνεται ακόρεστη». Η ίδια αμφισβήτησε αν μπορεί κιόλας να χαρακτηριστεί παραχώρηση δεδομένου ότι έχουμε μία χώρα που εισέβαλε σε κυρίαρχο έδαφος μιας άλλης.
Ο Ντέιβιντ Σακόνι, ειδικός σε θέματα ρωσικής πολιτικής από το Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, στάθηκε επίσης στο γεγονός ότι πραγματοποιούνται συζητήσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία. Το Κίεβο δεν έχει ιδιαίτερη διάθεση για οποιαδήποτε συμφωνία αφορά τα εδάφη, ειδικά για μια συμφωνία που διαπραγματεύεται χωρίς τη συμμετοχή της, όπως είπε.
Για τον ίδιο μια κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Τραμπ λειτουργεί άμεσα προς όφελος του Πούτιν, με τον Ρώσο ηγέτη να ελπίζει ότι η μεταξύ τους χημεία μπορεί να του επιτρέψει να κατευθύνει τον Αμερικανό ηγέτη προς παραχωρήσεις, όπως η άρση των κυρώσεων.
«Ο Τραμπ ψάχνει απεγνωσμένα κάτι που μπορεί να ονομάσει νίκη. Ο Πούτιν, προβλέπω, θα του το δώσει αυτό», όπως το είπε με άλλα λόγια στο Bloomberg ο Μάικλ Κένεντι, καθηγητής διεθνών και δημοσίων υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Μπράουν. «Όσοι όμως είναι καλύτερα ενημερωμένοι θα διαπιστώσουν την παγίδα στην οποία πέφτει ο Τραμπ», προσέθεσε.
Η αμερικανική πρόταση
Η European Pravda, επικαλούμενη το πολωνικό μέσο Onet, ανέφερε την Πέμπτη ότι είχε ενημερωθεί για τις λεπτομέρειες της αμερικανικής πρότασης που παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα στον Πούτιν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών που είχε με τον Στιβ Γουίτκοφ.
Η αμερικανική πρόταση φέρεται να περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, αλλά όχι πλήρη ειρηνευτική συμφωνία, de facto αναγνώριση των κατεχόμενων από τη Ρωσία ουκρανικών εδαφών με αναβολή του ζητήματος του καθεστώτος για 49 ή 99 χρόνια, καθώς και άρση των κυρώσεων.
Εν τω μεταξύ, η πρόταση φέρεται να μην περιλαμβάνει εγγυήσεις κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ – μία από τις πάγιες απαιτήσεις της Μόσχας.
Η Ρωσία δεν λαμβάνει επίσης καμία δέσμευση ότι θα σταματήσει η στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία. Ωστόσο, σύμφωνα με το πρακτορείο, αυτό σημείο εκτιμάται ότι είναι αποδεκτό από τους Ρώσους.
