Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα φιλοξενήσει τους ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν την Παρασκευή, σε μια συνάντηση που χαρακτήρισε «ιστορική σύνοδος ειρήνης» με τη συμμετοχή του ιδίου και στόχο τον τερματισμό δεκαετιών εχθροπραξιών μεταξύ των δύο πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, για την κυριαρχία σε εδάφη που διεκδικούν και οι δύο πλευρές.
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν και ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ «θα με συνοδεύσουν στον Λευκό Οίκο για μια επίσημη τελετή υπογραφής της Ειρήνης», έγραψε ο Τραμπ την Πέμπτη σε ανάρτησή του στο Truth Social.
«Αυτά τα δυο έθνη εμπλέκονταν σε πόλεμο για πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων. Πολλοί ηγέτες προσπάθησαν να βάλουν τέλος σε αυτόν τον πόλεμο, χωρίς επιτυχία, μέχρι τώρα, χάρη στον ‘Τραμπ’», δήλωσε επίσης ο Αμερικανός πρόεδρος, αναφερόμενος στον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο και πληκτρολογώντας το επώνυμό του με κεφαλαία.
Ο ηγέτης των ΗΠΑ, ο οποίος έχει εκφράσει την πεποίθηση ότι οι προσπάθειές του για διαμεσολάβηση σε διάφορες διεθνείς συγκρούσεις αξίζουν το Νόμπελ Ειρήνης, πρόσθεσε ότι η Ουάσινγκτον θα υπογράψει διμερείς συμφωνίες «και με τις δύο χώρες για την κοινή επιδίωξη οικονομικών ευκαιριών» στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου.
Οι δύο χώρες έχουν πραγματοποιήσει συνομιλίες με στόχο την επίλυση των διαφορών τους, συμπεριλαμβανομένης μίας συνάντησης τον περασμένο μήνα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ωστόσο, δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος μέχρι τώρα στις διαπραγματεύσεις.
Η υπογραφή της συμφωνίας θα μπορούσε να θέσει τέλος σε δεκαετίες συγκρούσεων και να θέσει τις βάσεις για το άνοιγμα βασικών διαδρόμων μεταφορών σε ολόκληρο τον Νότιο Καύκασο, οι οποίοι έχουν κλείσει από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Οι σχέσεις Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν
Οι δύο χώρες έχουν βίαιο παρελθόν και πάνω από 30 χρόνια αιματηρών συγκρούσεων, μεγάλο μέρος των οποίων είχε λάβει χώρα στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ένα αρμενικό θύλακα που χωρίστηκε από το Αζερμπαϊτζάν μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Οι Αρμένιοι είχαν τον έλεγχο της περιοχής μετά από έναν πόλεμο στη δεκαετία του 1990 που σκότωσε πάνω από 30.000 και δημιούργησε ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και από τις δύο πλευρές.
Το Αζερμπαϊτζάν κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020, σε ένα πόλεμο που διήρκεσε 44 ημέρες και στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 6.000 ανθρώπους, προτού ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μεσολαβήσει για την επίτευξη εκεχειρίας. Σύμφωνα την συμφωνία, το Αζερμπαϊτζάν ανέκτησε επίσης όλες τις γύρω περιοχές που κατείχαν οι Αρμένιοι για δεκαετίες.
Το 2023, το Αζερμπαϊτζάν κατέλαβε εκ νέου ολόκληρη την περιοχή σε μια επιχείρηση που έληξε μέσα σε μία μέρα με την συνθηκολόγηση των Αρμενίων αυτονομιστών. Τότε οι πάνω από 100.000 Αρμένιοι της περιοχής εγκατέλειψαν τα πατρογονικά τους εδάφη. Οι ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις που αναπτύχθηκαν βάσει της εκεχειρίας του 2020 δεν παρενέβησαν και αποσύρθηκαν πέρυσι.
Η συμφωνία
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ αποσκοπεί στη διασφάλιση της ειρήνης, αλλά έχει και μια σημαντική οικονομική συνιστώσα.
Η υπογραφή της συμφωνίας έρχεται, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με το Reuters, έχει εξασφαλίσει αποκλειστικά δικαιώματα για μια εκτεταμένη περίοδο στον μήκους 43 χιλιομέτρων διαμετακομιστικό διάδρομο του Ζανγκεζούρ που θα συνδέει την Τουρκία με το Αζερμπαϊτζάν μέσω Αρμενίας. Θα ονομαστεί «Διαδρομή Τραμπ για τη Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία» και θα συμβάλλει στην πρόσβαση στη Δύση. Ο διάδρομος θα συνδέει το μεγαλύτερο μέρος του Αζερμπαϊτζάν με τον μικρό αζερικό θύλακα του Ναχιτσεβάν στα τουρκικά σύνορα.
Ο διάδρομος θα επιτρέψει τη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν χωρίς να περνούν από το Ιράν ή τη Ρωσία. Αυτό δεν είναι εφικτό προς το παρόν, επειδή τα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν είναι κλειστά.
Διαβάστε ακόμα:
→ Ο Πούτιν φίλιωσε δύο ορκισμένους εχθρούς – Πώς η Ρωσία «χάνει» τον Νότιο Καύκασο
