Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σχεδιάζει να συναντηθεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, με στόχο την επίτευξη κατάπαυση πυρός στην Ουκρανίας. Ο πόλεμος, όμως, που πυροδοτήθηκε από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης.
Στην ανατολική Ουκρανία, η Ρωσία συνεχίζει την αιματηρή και εξαντλητική προέλασή της. Φονικές αεροπορικές επιδρομές σημειώνονται κάθε βράδυ σε όλη τη χώρα, ενώ τα ρωσικά διυλιστήρια και οι ενεργειακές εγκαταστάσεις δέχονται τακτικά επιθέσεις από ουκρανικά drones.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε πως προγραμματίζεται συνάντηση μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν. «Είμαι εδώ για να τελειώσει [ο πόλεμος]», δήλωσε την Τετάρτη ο Αμερικανός πρόεδρος.
Τρεις γύροι συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του Τραμπ από τον Μάιο έως τον Ιούλιο δεν κατάφεραν να φέρουν τις δύο πλευρές πιο κοντά στην ειρήνη, και ίσως ο Τραμπ ελπίζει ότι η προσωπική του παρέμβαση θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε εκεχειρία, σύμφωνα με πληροφορίες από το BBC.
Ωστόσο, το χάσμα μεταξύ Κιέβου και Μόσχας είναι τόσο βαθύ, που ακόμα και συνομιλίες υπό την αιγίδα Τραμπ δύσκολα μπορούν να το γεφυρώσουν.
Αμετάβλητες οι απαιτήσεις της Μόσχας
Σε υπόμνημα που παρουσίασε η Ρωσία στους Ουκρανούς τον Ιούνιο, η Μόσχα ανέφερε τις μέγιστες απαιτήσεις της για έναν «τελικό διακανονισμό» της σύγκρουσης.
Αυτές περιλαμβάνουν:
- Την αναγνώριση από την Ουκρανία της ρωσικής κυριαρχίας στις περιοχές Κριμαία, Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα
- Τη δέσμευση του Κιέβου για αποστρατιωτικοποίηση, ουδετερότητα, μη ανάμειξη ξένων στρατιωτικών δυνάμεων
- Τη διεξαγωγή νέων εκλογών στην Ουκρανία.
«Η ρωσική πλευρά μπορεί να το παρουσιάσει με πολλούς τρόπους, δημιουργώντας την εντύπωση ότι είναι έτοιμη για παραχωρήσεις και σοβαρές διαπραγματεύσεις», έγραψε η Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανοβάγια. «Αλλά η βασική θέση παραμένει αμετάβλητη: η Ρωσία θέλει το Κίεβο να παραδοθεί.»
Μετά από συνάντηση του Πούτιν με τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ουάσινγκτον έχει πλέον καλύτερη κατανόηση των όρων υπό τους οποίους η Ρωσία θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο.
Δεν είναι σαφές αν οι όροι αυτοί έχουν αλλάξει. Πάντως μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, ο Πούτιν – πιθανώς αναφερόμενος στο υπόμνημα – δήλωσε ότι οι ρωσικοί στόχοι έχουν γίνει γνωστοί από τον Ιούνιο και παραμένουν αμετάβλητοι.
Έτσι, παρότι το Κρεμλίνο συμφώνησε σε συνάντηση Τραμπ – Πούτιν, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να υποχωρήσει στις σκληρές προϋποθέσεις της, όπως πληροφορεί το BBC.
Γιατί ο Πούτιν συμφωνεί σε συνομιλίες αυτή τη στιγμή;
Μία πιθανή εξήγηση είναι ότι επιδιώκει να αποτρέψει τις δευτερογενείς κυρώσεις που ο Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει στους εμπορικούς εταίρους της Μόσχας, με ισχύ από αυτή την Παρασκευή. Το Κρεμλίνο μπορεί επίσης να πιστεύει ότι θα καταφέρει να πείσει τον Τραμπ για την ορθότητα των όρων του για τον τερματισμό του πολέμου.
Κατά την έναρξη της δεύτερης θητείας του, ο Τραμπ φάνηκε να ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τη Ρωσία παρά με την Ουκρανία, αποκαλώντας τον Ζελένσκι «δικτάτορα» και υπονοώντας ότι εκείνος φταίει για τον πόλεμο.
Αν και αργότερα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του με τον Πούτιν – «απλώς με σέρνει» είπε τον Απρίλιο – ο Τραμπ έχει επίσης αρνηθεί να πει ξεκάθαρα αν θεωρεί ότι ο Ρώσος πρόεδρος του λέει ψέματα σχετικά με την πρόθεσή του για εκεχειρία.
Είτε λόγω προσωπικής συμπάθειας είτε λόγω κοινού τρόπου σκέψης, ο Τραμπ διστάζει να καταδικάσει ξεκάθαρα τον Πούτιν για τις ενέργειές του.
Όταν οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στο Ελσίνκι το 2018 – κατά την πρώτη προεδρική θητεία του Τραμπ – πολλοί σοκαρίστηκαν όταν τον είδαν να παίρνει το μέρος του Κρεμλίνου για τις κατηγορίες ρωσικής παρέμβασης στις εκλογές του 2016 και να ρίχνει ευθύνη στις ΗΠΑ για τις τεταμένες σχέσεις με τη Ρωσία.
Ανησυχία στο Κίεβο για τις σχέσεις Τραμπ – Πούτιν
Ίσως για να αποτραπεί η πιθανότητα ο Τραμπ να επηρεαστεί από τον Πούτιν, το Κίεβο επιθυμεί να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για εκεχειρία.
Μέσω του απεσταλμένου του Στιβ Γουίτκοφ, ο Τραμπ πρότεινε επίσης να πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι. Όμως ο Ρώσος πρόεδρος απέρριψε την πρόταση, λέγοντας ότι οι συνθήκες για τέτοια συνάντηση απέχουν πολύ από το να είναι ώριμες.
Πλέον, κάποιοι στην Ουκρανία ανησυχούν πως μια συνάντηση Τραμπ – Πούτιν μπορεί να οδηγήσει τον Αμερικανό πρόεδρο σε παραχωρήσεις απέναντι στον Πούτιν.
Η Ουκρανή βουλευτής Ιρίνα Χερασένκο δήλωσε πως είναι πλέον προφανές ότι θα τεθούν απαιτήσεις για εδαφικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, και πρόσθεσε πως το να μην είναι το Κίεβο παρόν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα ήταν «πολύ επικίνδυνο».
«Η Ουκρανία δεν φοβάται τις συναντήσεις και περιμένει την ίδια γενναία στάση και από τη ρωσική πλευρά», δήλωσε ο Ζελένσκι την Πέμπτη. Όμως το χάσμα ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία παραμένει τεράστιο.
Και ακόμη κι αν το Κρεμλίνο τελικά συμφωνήσει σε τριμερή συνάντηση, οι ρωσικές απαιτήσεις για εκεχειρία είναι τόσο αδιάλλακτες που είναι αβέβαιο τι θα μπορούσε να επιτευχθεί ακόμα κι αν ο Ζελένσκι και ο Πούτιν καθίσουν στο ίδιο τραπέζι.
Πηγή: BBC
