Μέχρι πρόσφατα, η Δύση θεωρούσε το Ισραήλ θύμα πολέμων κατά τρομοκρατικών οργανώσεων – ακόμη και αν συχνά το Τελ Αβίβ αντιδρούσε σκληρά. Αλλά, οι σκληρές εικόνες από την Γάζα -που δεν προβάλλονται από τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης- επηρεάζουν και εξοργίζουν την παγκόσμια κοινή γνώμη.
Τώρα το Ισραήλ, όπως αναφέρει η ισραηλινή Haaretz, αναδεικνύεται στην παγκόσμια κοινή γνώμη, ως μια επιθετική χώρα που έχει χάσει την ηθική της πυξίδα – μια χώρα που πρέπει να τιμωρηθεί και να χαλιναγωγηθεί προκειμένου να αναγκαστεί να σταματήσει τη βία που ασκεί στη Γάζα και εν γένει εναντίον των Παλαιστινίων.
Αυτή η νέα εικόνα για το Ισραήλ – και για τους Ισραηλινούς – θα επιδεινώνεται σε όλο τον κόσμο καθώς το χάος στη Γάζα θα συνεχίζεται. Μια μετατόπιση θα είναι πολύ δύσκολο να ανατραπεί, ακόμη και όταν οι σκληρές εικόνες από τη Γάζα σταματήσουν να εμφανίζονται στις οθόνες του εξωτερικού. Δεν είναι διόλου απίθανο, για παράδειγμα, να έρθει η στιγμή που οι ξένοι επενδυτές -όπως τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών που χρηματοδοτούν το ισραηλινό « startup» οικοσύστημα και ως τώρα δεν πτοούνται από τον πόλεμο- να αρχίσουν να αισθάνονται άβολα για επενδύσεις στο Ισραήλ, σημειώνει η ισραηλινή εφημερίδα.
Το γεγονός έχει ήδη πολλές επιπτώσεις στον τομέα της άμυνας και της διπλωματίας, αλλά φτάνει η ώρα που η αυξανόμενη διεθνής πίεση θα βλάψει την ισραηλινή οικονομία. Την ίδια οικονομία που, παρά τις αντιξοότητες και τις πολλές προβλέψεις, κατάφερε να αντέξει σχεδόν δύο χρόνια πολέμου;
Οι ηχηρές και οι «σιωπηλές» αντιδράσεις
Η Γαλλία ανακοίνωσε το σαββατοκύριακο, ότι θα αναγνωρίσει σύντομα το παλαιστινιακό κράτος, ενώ σειρά παίρνει και το Ηνωμένο Βασίλειο. Και οι δύο χώρες απειλούν με κυρώσεις. Σε αυτές προστέθηκαν, η Ισπανία, όπου ασκούνται πιέσεις για ακύρωση μιας σημαντικής εμπορικής συμφωνίας, καθώς και το Βέλγιο, οι Κάτω Χώρες, η Ιταλία και η Ιαπωνία, οι οποίες έχουν ήδη περιορίσει τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ και εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής ευρύτερων κυρώσεων.
Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία δεν έχουν επιβάλει μέχρι στιγμής κυρώσεις στο Τελ Αβίβ, αλλά εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε μεμονωμένα άτομα. Εν τω μεταξύ, 12 χώρες υπέγραψαν αυτό το μήνα διακήρυξη για την απαγόρευση των εξαγωγών όπλων και ενέργειας προς το Ισραήλ και την απαγόρευση της υπογραφής συμφωνιών από κρατικούς φορείς.
Οι επίσημες κυρώσεις από ξένες κυβερνήσεις αποτελούν μόνο ένα μέρος της αναμενόμενης οικονομικής ζημίας – και όχι απαραίτητα το μεγαλύτερο μέρος.
Ανεπίσημα, και χωρίς καμία υποχρεωτική εξωτερική οδηγία, επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο επιλέγουν σιωπηλά να μην συνεργάζονται με το Ισραήλ, είτε λόγω της αλληλεγγύης των διοικητικών στελεχών προς τους Παλαιστινίους στη Γάζα είτε λόγω της πίεσης των καταναλωτών.
Μια αλλαγή που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί
Η ζημιά αυτή είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί ή ακόμη και να εντοπιστεί: ποιος ξέρει αν κάποιος πελάτης ενός εξαγωγέα σταμάτησε να αγοράζει από αυτόν επειδή δεν θέλει πλέον να συνεργάζεται με Ισραηλινούς;
Σχεδόν όλοι οι Ισραηλινοί που ταξιδεύουν στο εξωτερικό αναφέρουν κάτι που οι πολίτες εντός του Ισραήλ δεν συνειδητοποιούν – και που τα μέσα ενημέρωσης αποφεύγουν σε μεγάλο βαθμό να καλύψουν: το μέγεθος της αλλαγής στη στάση της κοινής γνώμης απέναντι στο Ισραήλ και πόσο τοξικό έχει γίνει το «ισραηλινό» brand για τους απλούς πολίτες.
Σε αντίθεση με μέρος του ισραηλινού κοινού, η διεθνής κοινή γνώμη δεν πιστεύει ότι πρόκειται για κατασκευασμένες εικόνες, ή για υλικό χειραγώγησης που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Χαμάς. Βλέπουν πεινασμένα παιδιά και πτώματα στους δρόμους και συμπεραίνουν ότι το Ισραήλ είναι υπεύθυνο ή, τουλάχιστον, επιτρέπει να εξελίσσεται αυτή η τραγωδία.
Από αυτό το σημείο, η απόσταση μέχρι ένα άτυπο εμπάργκο είναι μικρή: κάποιος που είδε οδυνηρές εικόνες το βράδυ είναι απίθανο να επιλέξει την επόμενη μέρα ένα ισραηλινό προϊόν.
Το παράδειγμα της Σύρου
Ο τουρισμός είναι ένα παράδειγμα του πλήγματος που έχει υποστεί η φήμη του Ισραήλ: οι ξένοι τουρίστες αποφεύγουν να επισκεφθούν το Ισραήλ, παρά το γεγονός ότι – προς το παρόν – είναι ασφαλές από επιθέσεις με πυραύλους. Ταυτόχρονα, οι Ισραηλινοί τουρίστες το σκέφτονται δύο φορές πριν ταξιδέψουν στο εξωτερικό, φοβούμενοι εχθρικές αντιδράσεις, αναφέρει η Haaretz, υπενθυμίζοντας το περιστατικό στην Σύρο την περασμένη εβδομάδα, όταν ένα ισραηλινό κρουαζιερόπλοιο αναγκάστηκε να ακυρώσει τον ελλιμενισμό του λόγω συγκέντρωσης διαμαρτυρίας.
Οικονομικά στοιχεία που εκπλήσσουν
Σύμφωνα με το Τμήμα Ερευνών της Κεντρικής Τράπεζας του Ισραήλ, το οποίο δημοσίευσε αυτό το μήνα την έκθεση του για το πρώτο εξάμηνο του έτους μαζί με τις προβλέψεις για το επόμενο, η κατάσταση της οικονομίας του Ισραήλ δεν είναι άσχημη. Η ισραηλινή παραγωγή αυξήθηκε κατά 3,7% το πρώτο τρίμηνο του έτους – ένα ποσοστό που δεν διαφέρει από το προπολεμικό. Η ανεργία είναι πολύ χαμηλή, στο 3%, και η ισραηλινή παραγωγή προβλέπεται να αυξηθεί κατά 4,6% το επόμενο έτος.
Οι αγορές, επίσης, έχουν αγκαλιάσει αυτή την αισιοδοξία: ο δείκτης Τελ Αβίβ 35 σημείωσε άνοδο 26% από την αρχή του έτους, φτάνοντας σε νέο ρεκόρ, όπως και ο δείκτης Τελ Αβίβ 125, ο οποίος αυξήθηκε κατά 28%. Το σέκελ έχει ενισχυθεί κατά 8 τοις εκατό έναντι του δολαρίου, και τα ασφάλιστρα πενταετών ισραηλινών κρατικών ομολόγων έναντι χρεοκοπίας έχουν μειωθεί κατά 50 τοις εκατό. Ακόμη και οι ξένες επενδύσεις στην ισραηλινή υψηλή τεχνολογία και τις νεοφυείς επιχειρήσεις αυξήθηκαν.
Πρόκειται για εντυπωσιακά στοιχεία, που εξέπληξαν πολλούς. Μπορεί όμως η ισραηλινή οικονομία να συνεχίσει να έχει τόσο καλές επιδόσεις σε μια περίοδο παρατεταμένων διεθνών κυρώσεων – όχι μόνο από κυβερνήσεις, αλλά και από θεσμικούς φορείς και το ευρύ κοινό, συμπεριλαμβανομένων βασικών αγορών για τις ισραηλινές επιχειρήσεις, όπως η Ευρώπη (περίπου το ένα τρίτο του ισραηλινού εμπορίου) και οι Ηνωμένες Πολιτείες (περίπου το 15%) Αυτό είναι κάθε άλλο παρά βέβαιο.
Αθροιστική ζημία
Οι κυρώσεις, οι περιορισμοί και η διεθνής απομόνωση είναι εργαλεία που δουλεύουν με αργούς ρυθμούς όσον αφορά την επίδρασή τους στις οικονομίες, όπως προκύπτει από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά από αυτήν. Η Ρωσία κατέγραψε αύξηση της παραγωγής κατά 4% το 2024 παρά τον πόλεμο και τις κυρώσεις – αλλά αντιμετώπισε επίσης πληθωρισμό 10% και επιτόκιο 18%.
Αργά ή γρήγορα, οι κυρώσεις συσσωρεύονται. Τελικά, φτάνουν στο σπίτι κάθε πολίτη και στην τσέπη του – γιατί αυτός ακριβώς είναι ο στόχος τους: να παρακινήσουν το κοινό της χώρας που παρανομεί να φωνάξει στους πολιτικούς της – και ίσως να τους πιέσει να αλλάξουν πορεία.
naftemporiki.gr
