Η πρώην πρωθυπουργός Λιζ Τρας και μια ακροδεξιά ομάδα πίεσης κατηγορούνται ότι υποδαυλίζουν τους πολιτισμικούς πολέμους, μετά από πληροφορίες πως έγραψαν επιστολή με την οποία απειλούν με νομικές ενέργειες για τα υποτιθέμενα «κρυφά» σχέδια επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
Η επιστολή, που είδε το Sky News και φέρεται να απευθύνεται στον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, την υπουργό Πολιτισμού Λίσα Νάντι και τους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου, οργανώθηκε από μια δεξιά εκστρατεία με την ονομασία «Great British Pac», με επικεφαλής την συντηρητική ακτιβίστρια Κλερ Μπουλίβαντ και τον πρώην αναπληρωτή ηγέτη του κόμματος Reform, Μπεν Χαμπίμπ.
Ποια είναι η οργάνωση που δεν θέλει τον επαναπατρισμό των γλυπτών
Η οργάνωση «Great British Pac» αντλεί την έμπνευσή της από τα πολιτικά επιτροπεία δράσης (PACs) στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα οποία χρησιμοποιούν δωρεές για να χρηματοδοτούν εκστρατείες υπέρ ή κατά υποψηφίων και πολιτικών.
Τον περασμένο μήνα, η ομάδα κατά του εξτρεμισμού «Hope not Hate» κατήγγειλε ότι 13 μέλη συγκεκριμένης οργάνωσης είχαν προωθήσει ακροδεξιές απόψεις και θεωρίες συνωμοσίας στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένου ενός ατόμου που είχε κοινοποιήσει φιλοναζιστικό και αντισημιτικό περιεχόμενο.
Η Μπουλίβαντ και ο Χαμπίμπ δεν περιλαμβάνονται στους 13 που κατονομάστηκαν από την ομάδα.
Η οργάνωση Great British Pac φέρεται να ζήτησε τον τερματισμό οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, προειδοποιώντας για πιθανές νομικές ενέργειες.
Στην επιστολή, οι υποστηρικτές της εκστρατείας αναφέρονται σε αυτό που αποκαλούν «μυστική διαπραγμάτευση», επικαλούμενοι μια «επιταχυνόμενη εκστρατεία απομάκρυνσης των Γλυπτών του Έλγιν από το Βρετανικό Μουσείο».
Ηχηρή αντίδραση από καθηγητή αρχαιολογίας της Οξφόρδης
Η παρέμβαση αυτή προκάλεσε επικρίσεις από ειδικούς στην αρχαιολογία και την πολιτιστική κληρονομιά.
Ο Νταν Χικς, καθηγητής σύγχρονης αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε:
«Η κατηγορία περί μυστικής και επιταχυνόμενης εκστρατείας φαίνεται να στοχεύει δημόσια διορισμένους επιτρόπους, ενώ στην πραγματικότητα είναι η δομή, η χρηματοδότηση και η ταυτότητα του «Great British Pac» που είναι αδιαφανείς και ανησυχητικές».
«Ίσως οι υπογράφοντες να μπορούσαν να εξηγήσουν ποιοι είναι και ποιος χρηματοδοτεί αυτή την ομάδα. Αυτή η επιστολή είναι μια απελπισμένη προσπάθεια πολιτισμικού πολέμου, ένας εκφοβισμός βασισμένος στον φόβο, οργανωμένος από ακαθόριστους πολιτικούς παράγοντες», πρόσθεσε.
Είπε επίσης ότι «οι διεθνείς δανεισμοί αποτελούν κανονική πρακτική για τις μουσειακές εκθέσεις εδώ και πάνω από έναν αιώνα. Για παράδειγμα, το ίδιο το Βρετανικό Μουσείο θα υποδεχθεί ένα σημαντικό δάνειο από τη Γαλλία του χρόνου, όταν θα εκτεθεί η ταπισερί του Μπαγιέ. Πολλοί αναρωτιούνται γιατί τα εθνικά μουσεία του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένουν ανίκανα να επιστρέψουν μόνιμα κλεμμένα πολιτιστικά αντικείμενα κατά περίπτωση, όπως κάνουν άλλα βρετανικά μουσεία».
«Και κάποιοι – εμού συμπεριλαμβανομένου – αναρωτιούνται γιατί οι διευθυντές και οι επίτροποι των εθνικών μουσείων δεν ζητούν την αναθεώρηση αυτών των απαρχαιωμένων νόμων της δεκαετίας του 1960. Αλλά να αμφισβητείται η νομιμότητα δανεισμού αντικειμένων από τη Βρετανία σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. θα ήταν πραγματικά παράξενο», δήλωσε.
Τι δηλώνει έλληνας επικεφαλής ερευνητικής ομάδας της UNESCO
Ο Χρήστος Τσιρογιάννης, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων στην Έδρα της UNESCO για τις απειλές κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο στην Κέρκυρα, δήλωσε:
«Αν και είναι εντελώς απαράδεκτο το ότι το κοινό και στις δύο χώρες παραμένει στο σκοτάδι σχετικά με το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων, έχει αναφερθεί εδώ και χρόνια στον βρετανικό Τύπο ότι η πλειοψηφία των Βρετανών πολιτών υποστηρίζει την άνευ όρων και μόνιμη επιστροφή όλων των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα».
«Στην πραγματικότητα, αυτή η επιστολή βλάπτει τα συμφέροντα του βρετανικού λαού και του κράτους και διαταράσσει τη σχέση μεταξύ δύο παραδοσιακών συμμάχων, που συνδέονται με δεσμούς φιλίας και αίματος σε δύο παγκόσμιους πολέμους. Και οι δύο κυβερνήσεις –όχι μόνο οι επίτροποι του Βρετανικού Μουσείου– φέρουν ίση ευθύνη για την επίτευξη μιας ιστορικά δίκαιης λύσης», πρόσθεσε.
Τα κλεμμένα γλυπτά του Παρθενώνα
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι αρχαία γλυπτά που κάποτε κοσμούσαν τον Παρθενώνα – ναό της Αθηνάς στην Ακρόπολη της αρχαίας Αθήνας. Εκλάπησαν μεταξύ 1801 και 1815 από τον λόρδο Έλγιν, τον Βρετανό πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είχε άδεια να τα πάρει — αν και ποτέ δεν βρέθηκε σχετικό έγγραφο που να το αποδεικνύει. Τα γλυπτά αποκτήθηκαν από το Βρετανικό Μουσείο το 1816, όμως η κυριότητά τους αμφισβητείται έντονα από τη δεκαετία του 1980.
Είμαστε κοντά σε συμφωνία για τον επαναπατρισμό των μαρμάρων;
Πέρυσι, δύο μήνες μετά τη νίκη των Εργατικών στις εκλογές, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωσε στον Guardian ότι πίστευε πως μια συμφωνία ήταν «σχετικά κοντά». Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αθήνας και του Βρετανικού Μουσείου ξεκίνησαν το 2021.
Έχει αναφερθεί στο παρελθόν ότι μια πιθανή συμφωνία θα μπορούσε να βασίζεται σε μια πολιτιστική σύμπραξη μεταξύ των δύο χωρών: τα γλυπτά να επιστρέψουν στην Αθήνα και να επανενωθούν με τα υπόλοιπα εκθέματα στις αίθουσες του Μουσείου της Ακρόπολης, σε αντάλλαγμα με διάσημα έργα τέχνης που θα μπορούσαν να εκτίθενται εκ περιτροπής σε κεντρικές εκθέσεις στο Λονδίνο.
Τι λέει ο εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου
Εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε: «Οι συζητήσεις με την Ελλάδα για μια συνεργασία σχετικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα συνεχίζονται και είναι εποικοδομητικές».
«Πιστεύουμε ότι αυτού του είδους η μακροπρόθεσμη συνεργασία θα εξασφάλιζε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της διάδοσης των σημαντικότερων αντικειμένων μας σε κοινά σε όλο τον κόσμο και της διατήρησης της ακεραιότητας της εξαιρετικής συλλογής που φιλοξενούμε στο μουσείο», είπε χαρακτηριστικά.
