Skip to main content

Ισραήλ: Ο Νετανιάχου υπερθεματίζει για τη νίκη επί του Ιράν αλλά οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πολλοί πολίτες δεν τον εμπιστεύονται

REUTERS/Ronen Zvulun/Pool

Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών θα αποτελούσε μεγάλο ρίσκο

Τον Μάρτιο, καθώς γύριζε την πλάτη του σε μια διαδικασία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα που απέδιδε αποτελέσματα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έλαβε μια απόφαση που ορισμένοι σχολιαστές χαρακτήρισαν ως «πολιτική αυτοκτονία».

Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, την οποία μεσολάβησε ο απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ακόμη και πριν ο πρόεδρος των ΗΠΑ οριστεί για τη δεύτερη θητεία του, είχε οδηγήσει στην απελευθέρωση δεκάδων ομήρων από την αιχμαλωσία της Χαμάς, σε αντάλλαγμα για εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους από ισραηλινές φυλακές.

Το επόμενο στάδιο επρόκειτο να δει περισσότερους ομήρους να επιστρέφουν στα σπίτια τους και μια σταδιακή απόσυρση ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα, πριν από τον τερματισμό του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων.

Κουρασμένοι από τις συγκρούσεις, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι σκέφτονταν το τέλος του πιο καταστροφικού πολέμου σε μια κοινή ιστορία που πολύ συχνά διακόπτεται από μάχες.

Αλλά ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν ήθελε να τελειώσει ο πόλεμος.

Καθώς διέταξε την επανάληψη των επιθέσεων σε όλη τη Γάζα, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι οι μάχες θα συνεχιστούν μέχρι να «καταστραφεί εντελώς» η Χαμάς.

Η ασφαλής επιστροφή των εναπομεινάντων ομήρων στη Γάζα φαινόταν να είναι δευτερεύουσας σημασίας. (Οι συνέπειες για τους πολίτες στην ίδια τη Γάζα δεν άξιζαν αναφοράς.)

Πολλοί Ισραηλινοί, ειδικά οι οικογένειες των ομήρων, ήταν εξοργισμένοι.

Κατηγόρησαν τον Νετανιάχου ότι έβαλε την πολιτική του επιβίωση πάνω από την ασφάλεια των συγγενών τους και το ευρύτερο καλό του έθνους.

Η δημοτικότητα του «Μπίμπι» στις δημοσκοπήσεις έπεσε κατακόρυφα και αγωνίστηκε να διατηρήσει ενωμένη μια διασπασμένη κυβέρνηση, υποστηριζόμενη από σκληροπυρηνικούς υπουργούς από την ακροδεξιά και τα ορθόδοξα θρησκευτικά κόμματα.

Τρεις μήνες αργότερα, ο Νετανιάχου απολαμβάνει τη δόξα μιας θεαματικής στρατιωτικής νίκης επί του εχθρού του, του Ιράν. Λέγεται τώρα ότι σκέφτεται πρόωρες εκλογές και μια ακόμη θητεία ως πρωθυπουργός.

Σε συνέντευξη Τύπου νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο 75χρονος, ο οποίος είναι ήδη ο μακροβιότερος ηγέτης του Ισραήλ, δήλωσε ότι έχει ακόμα «πολλές αποστολές» να ολοκληρώσει και θα επιδιώξει να το κάνει για όσο διάστημα «ο λαός» του Ισραήλ το θέλει.

Αργότερα μέσα στην εβδομάδα, και παρουσιάζοντας την υποτιθέμενη καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν ως «παράθυρο ευκαιρίας» που «δεν πρέπει να χαθεί», ο Νετανιάχου υπονόησε ότι μόνο αυτός θα μπορούσε να εξασφαλίσει την «απελευθέρωση των ομήρων και την ήττα της Χαμάς», μετά την οποία θα συνήψει ευρύτερες περιφερειακές συμφωνίες.

Ωστόσο, η προκήρυξη πρόωρων εκλογών θα αποτελούσε μεγάλο ρίσκο και, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο Νετανιάχου δεν απολαμβάνει τόσο μεγάλης «ανάκαμψης» από τη 12ήμερη σύγκρουση με το Ιράν όσο θα μπορούσε να ελπίζει.

Πρόβλημα για τον Νετανιάχου η εμπιστοσύνη των πολιτών

Σε ένα κατακερματισμένο πολιτικό σύστημα όπου η οικοδόμηση συνασπισμού είναι το κλειδί στην Κνεσέτ των 120 εδρών, το κόμμα Λικούντ του Νετανιάχου θα υπολείπεται κατά πολύ της πλειοψηφίας από μόνο του και θα μπορούσε να δυσκολευτεί να συγκεντρώσει υποστήριξη από μικρότερα κόμματα της δεξιάς, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση στην εφημερίδα Ma’ariv.

Η ίδια δημοσκόπηση έδειξε ότι μια σημαντική πλειοψηφία, 59% των Ισραηλινών, θέλει να σταματήσουν οι μάχες στη Γάζα τώρα, με αντάλλαγμα τους ομήρους.

Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες, περίπου το 49%, πιστεύουν επίσης ότι ο μόνος λόγος για τον οποίο ο Νετανιάχου συνεχίζει τον πόλεμο είναι οι δικές του πολιτικές σκοπιμότητες.

«Ο τύπος είναι ένας πολύ επιδέξιος πολιτικός παράγοντας», λέει η καθηγήτρια Ταμάρ Χέρμαν, ανώτερη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Δημοκρατίας του Ισραήλ. «Δεν υπάρχει πιο επιδέξιος πολιτικός στο Ισραήλ».

Αλλά, λέει, η «εμπιστοσύνη» είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τον Νετανιάχου.

Ένας πολιτικός ηγέτης που έχει αλλάξει θέσεις τόσες πολλές φορές για να προσκολληθεί στα ηνία της εξουσίας απλώς δεν γίνεται πλέον πιστευτός από την πλειοψηφία των Ισραηλινών.

Τι δείχνουν οι νέες δημοσκοπήσεις

Σύμφωνα με νέες δημοσκοπήσεις, που σύντομα θα δημοσιευτούν από το Ινστιτούτο Δημοκρατίας του Ισραήλ του καθηγητή Χέρμαν, ο Νετανιάχου «δεν ξεπερνά το όριο του 50% όσον αφορά την πλήρη ή έστω μερική εμπιστοσύνη των Ισραηλινών σε αυτόν».

Κατά κάποιο τρόπο, λέει ο καθηγητής Χέρμαν, η απόφαση να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές «αποτελεί ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο [για τον Νετανιάχου] από την επίθεση στο Ιράν, επειδή στη Μέση Ανατολή δεν ξέρεις πραγματικά πού θα βρίσκεσαι σε έξι μήνες».

Αυτό συμβαίνει επειδή, παρά το γεγονός ότι το στρατιωτικό του στο Ιράν φαίνεται να αποδίδει, υπάρχει ένας ελέφαντας στη γωνία του σαλονιού του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Πράγματι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ένα μικρό κοπάδι ελεφάντων απειλεί να διαταράξει τις ελπίδες του πρωθυπουργού για μια ακόμη θητεία.

Κατηγορίες για διαφθορά

Την επόμενη εβδομάδα, αναμένεται να καταθέσει σε μια πολύκροτη ποινική υπόθεση στην οποία αντιμετωπίζει κατηγορίες για πολιτική διαφθορά, συμπεριλαμβανομένων δωροδοκίας και απάτης.

Οι προσπάθειες του πρωθυπουργού να καθυστερήσει, για άλλη μια φορά, τις ακροάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου λόγω του φορτωμένου προγράμματός του και της ειδικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης (λόγω του πολέμου στο Ιράν) απορρίφθηκαν στο τέλος της περασμένης εβδομάδας.

Ο Νετανιάχου και οι υποστηρικτές του έχουν επανειλημμένα προσπαθήσει να παρουσιάσουν την νομική υπόθεση εναντίον του ως μέρος ενός «πολιτικά υποκινούμενου κυνηγιού μαγισσών», αλλά σε μια ολοένα και πιο πολωμένη κοινωνία, οι αντίπαλοί του είναι εξίσου αποφασισμένοι ότι πρέπει να αντιμετωπίσει τη δικαιοσύνη.

Φαίνεται να μαθαίνει καθυστερημένα για τα νομικά προβλήματα του «Μπίμπι», ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι ο Νετανιάχου ήταν ένας «μεγάλος ήρωας» και «πολεμιστής» του οποίου η δίκη θα έπρεπε να «ακυρωθεί αμέσως» ή, τουλάχιστον, να του δοθεί χάρη.

Υπενθυμίζεται ότι αυτός είναι ο ίδιος πρόεδρος των ΗΠΑ που μόλις λίγες μέρες νωρίτερα είχε επικρίνει δημόσια τον Ισραηλινό πρωθυπουργό – με βρισιές – καθώς η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με το Ιράν απειλούσε να καταρρεύσει πριν καν ξεκινήσει.

Αλλά η τελευταία παρέμβαση του Τραμπ έχει χαρακτηριστεί ως άσοφη και άχρηστη από πολλούς στο Ισραήλ.

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, δήλωσε ότι δεν πρέπει να «παρέμβει σε μια νομική διαδικασία ενός ανεξάρτητου κράτους».

Η φαινομενικά αντιφατική στάση του απέναντι στο Ισραήλ και η απόπειρα παρέμβασής του στη νομική υπόθεση του Νετανιάχου ήταν σαν να «μας φέρεται σαν μπανανιέρα», λέει ο καθηγητής Χέρμαν.

Στη διεθνή σκηνή, πολλοί Ισραηλινοί κατηγορούν τον Νετανιάχου ότι έβλαψε την παγκόσμια θέση του Ισραήλ και τις οικονομικές του προοπτικές παρατείνοντας άσκοπα τον πόλεμο στη Γάζα, παρόλο που πολλοί πρώην στρατηγοί έχουν δηλώσει ότι οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF) έχουν πετύχει όσο το δυνατόν περισσότερα στρατιωτικά στη Γάζα.

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξακολουθεί να έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης εναντίον του πρωθυπουργού – και του πρώην υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ – για φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Γάζα, όπου περισσότεροι από 55.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ, μαζί με τον Νετανιάχου και τον Γκάλαντ, απορρίπτουν έντονα τις κατηγορίες.

Τελικά, λένε οι περισσότεροι σχολιαστές, θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς την προκήρυξη νέων εκλογών στο Ισραήλ ενώ ο πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται και ενώ οι Ισραηλινοί όμηροι παραμένουν αιχμάλωτοι.

Αλλά πολλοί από τους επικριτές και τους αντιπάλους του Νετανιάχου τον έχουν ξεγράψει πρόωρα με την πάροδο των ετών και σίγουρα έχουν μάθει να μην διστάζουν ποτέ να μαντεύουν ποια θα είναι η επόμενη κίνησή του.

Πηγή: BBC