Skip to main content

Το πείραμα Μαμντάνι: Πώς μπήκε ένας σοσιαλιστής στη βιτρίνα του καπιταλισμού – Και ποιους τρομάζει

REUTERS/David ‘Dee’ Delgado

Η εκλογική νίκη του 33χρονου αριστερού σόκαρε τους πάντες - Τι κρύβεται πίσω από την πολιτική ανατροπή στην πόλη - σύμβολο της παγκόσμιας αγοράς

Το πρωί της Τετάρτης, η καρδιά του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα απρόσμενο νέο: ένας δηλωμένος σοσιαλιστής και μουσουλμάνος αναδείχθηκε νικητής στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών για τον Δήμο της Νέας Υόρκης.

Ο Ζοχράν Μαμντάνι, πολιτειακός βουλευτής και γιος μεταναστών από την Ουγκάντα και την Ινδία, κατάφερε να ανατρέψει τον άλλοτε πανίσχυρο Άντριου Κουόμο, προκαλώντας σοκ στα πολιτικά και επιχειρηματικά επιτελεία της πόλης.

Το κλίμα πανικού αποτυπώθηκε με χαρακτηριστικό τρόπο στην ανάρτηση του Dan Loeb, ισχυρού hedge fund manager: «Ήρθε επίσημα το θερμό κομμουνιστικό καλοκαίρι».

Ο Μαντάνι απέναντι στο κατεστημένο

Η εκστρατεία του 33χρονου, που δηλώνει σοσιαλιστής, φάνταζε μέχρι πρόσφατα χαμένη υπόθεση. Στις 27 Μαΐου, οι αποδόσεις του στο Polymarket άγγιζαν μόλις το 7,5%. Ο Κουόμο, με την υποστήριξη προσωπικοτήτων όπως ο Μάικλ Μπλούμπεργκ, ο Μπιλ Άκμαν και ο ίδιος ο Μπιλ Κλίντον, έμοιαζε αδιαφιλονίκητο φαβορί. Όμως η πραγματικότητα στους δρόμους της Νέας Υόρκης ήταν διαφορετική.

Ο Μαμντάνι μίλησε στην καρδιά των ψηφοφόρων με μια ριζοσπαστική ατζέντα: πάγωμα των ενοικίων στα ελεγχόμενα διαμερίσματα, δωρεάν συγκοινωνίες, δημιουργία δημοτικών παντοπωλείων και επένδυση 70 δισ. δολαρίων σε κοινωνική κατοικία. «Δεν μπορείς να δουλεύεις στην πόλη και να μην μπορείς να ζήσεις σε αυτήν», είπε χαρακτηριστικά, περιγράφοντας τη νέα Νέα Υόρκη ως πόλη της ανισότητας και του αποκλεισμού.

Πανικός και τηλεδιασκέψεις

Το βράδυ της Τρίτης, πριν καν τελειώσει η καταμέτρηση, οι πρώτες αντιδράσεις ξεκίνησαν: έκτακτες κλήσεις μεταξύ CEOs, hedge fund managers και real estate developers, όλοι σε κατάσταση συναγερμού. Σύμφωνα με πληροφορίες, συζητήθηκε η δημιουργία ενός εξωτερικού φορέα για τη χρηματοδότηση αντι-Μαντάνι καμπάνιας ύψους 20 εκατ. δολαρίων.

Ταυτόχρονα, μελετήθηκε το ενδεχόμενο επανασυσπείρωσης γύρω από τον δήμαρχο Έρικ Άνταμς, που σχεδιάζει να κατέβει στις εκλογές του Νοεμβρίου υπό νέο κόμμα, ενώ εξετάστηκαν τρόποι αποτροπής της καθόδου του Κουόμο ως ανεξάρτητου. Δεν έλειψαν ούτε τα σενάρια προσέγγισης του Ρεπουμπλικανού Κέρτις Σλίγουα με… πρόταση εργασίας στην κυβέρνηση Τραμπ, ώστε να αποχωρήσει από την κούρσα.

Φαινόμενο Zohran στα χρηματιστήρια

Το σοκ ήταν άμεσο και στις αγορές: οι μετοχές της Vornado Realty Trust έπεσαν κατά 6,7%, της SL Green κατά 5,7% και της Flagstar Financial σχεδόν 4%. Οι αναλυτές της Mizuho μίλησαν για «Zohran effect», προβλέποντας επιβράδυνση στις επενδύσεις, φυγή στελεχών και περαιτέρω πτώση στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων. Η Citi εκτίμησε ότι οι προτάσεις του για φορολόγηση και κρατική παρέμβαση θα πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της πόλης.

Παρόλα αυτά, κάποιοι επιχείρησαν να χαμηλώσουν τον τόνο: «Η Νέα Υόρκη άντεξε τον Ντε Μπλάζιο. Θα αντέξει και τον Μαντάνι», είπε στο CNBC ο Philippe Laffont της Coatue Management.

Η γενιά των ενοικιαστών μίλησε

Πίσω όμως από τις αντιδράσεις των αγορών, βρίσκεται μια εκλογική ανατροπή με βαθιές κοινωνικές ρίζες. Η Νέα Υόρκη βιώνει τη χειρότερη στεγαστική κρίση από το 1968: τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί πάνω από 5.500 δολάρια τον μήνα, οι νέοι ξοδεύουν έως και 60% του εισοδήματός τους για στέγη, ενώ η μεσαία τάξη αναγκάζεται να εγκαταλείπει τη μητρόπολη.

Η νίκη του Μαμντάνι ήταν νίκη αυτής της κοινωνικής απελπισίας. Ήταν ο υποψήφιος που περπάτησε 21 χιλιόμετρα στη Μανχάταν, όχι εκείνος που στηρίχθηκε σε χρηματοδοτούμενα πάνελ σε αίθουσες ενώσεων.

Το εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι ακόμη τελικό – ούτε η αναμέτρηση. Ο Μαμντάνι ενδέχεται να βρεθεί απέναντι σε έναν ανεξάρτητο Κουόμο και τον Άνταμς. Όμως οι ενδείξεις δείχνουν πως έχει το μομέντουμ. Η βάση των Δημοκρατικών στη Νέα Υόρκη μετατοπίζεται σταθερά προς τα αριστερά, με τους νέους να οδηγούν την αλλαγή.

Η εκλογή του, πάντως, θα ήταν και δώρο πολιτικό για τον Ντόναλντ Τραμπ. «Ένας φιλο-Ιντιφάντα, σοσιαλιστής, 33χρονος ριζοσπάστης στο δημαρχείο της Νέας Υόρκης είναι ο τέλειος αντίπαλος για τον Τραμπ», σχολίασε δηκτικά το think tank Manhattan Institute.

Μια πόλη στο μεταίχμιο

Η Νέα Υόρκη βρίσκεται μπροστά σε μια από τις πιο κρίσιμες πολιτικές στροφές της σύγχρονης ιστορίας της. Αν ο Μαμντάνι καταφέρει να κερδίσει και τον Νοέμβριο, τότε δεν θα πρόκειται απλώς για μια δημαρχιακή αλλαγή.

Θα πρόκειται για μια ανοιχτή σύγκρουση ανάμεσα στον πολιτικό ριζοσπαστισμό της νέας γενιάς και τα θεμέλια της οικονομικής ισχύος της Αμερικής. Και το τίμημα –ή το κέρδος– αυτής της σύγκρουσης, δεν θα το μετρήσει μόνο η Wall Street.