Το πιο αποτελεσματικό πλήγμα στις καλύτερα οχυρωμένες εγκαταστάσεις του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν ενδέχεται να προέλθει από ένα αμερικανικό υπερόπλο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ σε πόλεμο.
Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της Wall Street Journal πρόκειται για τη GBU-57 – γνωστή και ως Massive Ordnance Penetrator (MOP) – μια γιγαντιαία βόμβα 13.600 κιλών, καλυμμένη με κράμα χάλυβα υψηλής πυκνότητας, σχεδιασμένη να διαπερνά έως και 60 μέτρα συμπαγούς βράχου πριν εκραγεί.
Αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή η «βόμβα-καταστροφέας καταφυγίων» είναι η μοναδική συμβατική λύση με πιθανότητες επιτυχίας κατά στόχων όπως το υπόγειο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στο Φορντόου – μια εγκατάσταση που βρίσκεται θαμμένη κάτω από βουνό. Το γεγονός αυτό εντείνει τις εικασίες περί ενδεχόμενης εμπλοκής των ΗΠΑ στη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ.
«Γι’ αυτό ακριβώς σχεδιάστηκε», δηλώνει ο Μαρκ Κάνσιαν, πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου και ειδικός στην αντιστοίχιση όπλων με στόχους.
UNSTOPPABLE: China can produce 500,000 FPV drones every month — and scale up to 700,000 in wartime.
The PLA has already run 3 full-scale war drills using this drone swarm power.
No one matches this speed, scale, and strategy.
The future of warfare is Made in China. pic.twitter.com/g1Nspsk7za— Defence Index (@Defence_Index) June 2, 2025
Από την πυρηνική απειλή σε συμβατική υπερδύναμη
Πριν αναπτυχθούν τέτοιου τύπου βόμβες, η μόνη εναλλακτική για στόχους μέσα σε βουνά ήταν η χρήση πυρηνικών – κάτι που απορρίφθηκε για πολιτικούς λόγους, εξηγεί ο Κάνσιαν. Έτσι, οι ΗΠΑ επένδυσαν περίπου 400 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη και βελτίωση του MOP, το οποίο πλέον μπορεί να μεταφερθεί από βομβαρδιστικά B-2 stealth. Σήμερα, υπάρχουν περίπου 20 τέτοια όπλα στο αμερικανικό οπλοστάσιο.
«Πρόκειται για ένα εξειδικευμένο όπλο, για εξαιρετικά εξειδικευμένους στόχους που σπάνια προκύπτουν», τονίζει.
Το Φορντόου είναι μια τέτοια περίπτωση – μια εγκατάσταση κοντά στην πόλη Κομ, η οποία δεν έχει ακόμα πληγεί από το Ισραήλ. Αν και το Ισραήλ κατέστρεψε υποδομές στο Νατάνζ, οι ΗΠΑ έχουν μεγαλύτερη ισχύ για να αναλάβουν στόχους τέτοιας δυσκολίας. Ο πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Μικ Μαλρόι, εκτιμά ότι για την πλήρη καταστροφή των εγκαταστάσεων Fordow και Natanz θα απαιτούνταν τουλάχιστον έξι βόμβες MOP ανά εγκατάσταση.
Αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν εμπλακεί επισήμως στις ισραηλινές επιχειρήσεις, έχουν αρχίσει να ενισχύουν την παρουσία τους στην περιοχή, στέλνοντας και δεύτερη ομάδα αεροπλανοφόρου. Ο πρόεδρος Τραμπ, που μέχρι πρόσφατα πίεζε για διπλωματική λύση, υιοθέτησε σκληρότερη ρητορική αυτή την εβδομάδα, αφήνοντας να εννοηθεί ακόμη και στοχοποίηση του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ.
Ο ίδιος χαρακτήρισε τον Χαμενεΐ «εύκολο στόχο» και δήλωσε ότι δεν επιδιώκει απλώς μια εκεχειρία, αλλά «πραγματικό τέλος» στη σύγκρουση, μετά την πρόωρη αποχώρησή του από τη σύνοδο του G7.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) επιβεβαίωσε πλήγματα σε υπόγειες αίθουσες φυγοκεντρητών στο Νατάνζ και σημείωσε περιορισμένη ραδιενεργό και χημική μόλυνση εντός της εγκατάστασης, αλλά καμία ένδειξη ρύπανσης εκτός. Για το Φορντόου, ειδικοί όπως ο Σκοτ Ρόκερ του Nuclear Threat Initiative θεωρούν πως η πιθανότητα διαρροής ραδιενέργειας σε περίπτωση πλήγματος είναι εξαιρετικά μικρή.
Το σχέδιο του Ισραήλ και ο ρόλος των ΗΠΑ
Ισραηλινός στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε στη WSJ ότι το Τελ Αβίβ έχει σχέδιο για το Φορντόου και την ικανότητα να το εκτελέσει, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Το Ισραήλ φαίνεται να στοχεύει όχι μόνο τις πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά και στρατιωτικούς ηγέτες και επιστήμονες του Ιράν.
Ο πρώην ερευνητής του Υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ, Εχούντ Έιλαμ, ανέφερε ότι η χώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει σειρά από μικρότερες βόμβες διείσδυσης, όπως έκανε σε επιχειρήσεις κατά της Χεζμπολάχ. Άλλες επιλογές περιλαμβάνουν ριψοκίνδυνες επιδρομές ειδικών δυνάμεων, στοχευμένες δολοφονίες και κυβερνοεπιθέσεις.
Ωστόσο, μια βόμβα MOP από ένα αμερικανικό B-2 θα ήταν πιο αποτελεσματική και απλούστερη επιλογή.
«Η πιο ασφαλής και αποτελεσματική προσέγγιση θα ήταν μια αμερικανική επίθεση», υποστήριξε στην αμερικανική εφημερίδαο Γουίλιαμ Γουέσλερ, πρώην υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ για τις ειδικές επιχειρήσεις στην κυβέρνηση Ομπάμα.
