Όλα ήταν προβλέψιμα: Όλος ο κόσμος είχε καταλάβει εδώ και καιρό ότι το Ισραήλ, αφού είχε εξουδετερώσει τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ και τους περισσότερους «αντιπροσώπους» της Τεχεράνης στην περιοχή, θα χτυπούσε στο «κέντρο»-το Ιράν.
Τώρα όμως προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα, όπως λέει ο Ισραηλινός αναλυτής Αμίρ Τιμπόν: Πόση ζημιά έχει πραγματικά προκαλέσει το Ισραήλ στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν; Σε ποιο βαθμό θα εμπλακούν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε αυτήν την επίθεση; Πώς θα επηρεάσουν όλα αυτά τον πόλεμο στη Γάζα, στο Λίβανο, την Υεμένη; Αλλά και τις προσπάθειες του προέδρου Τραμπ να αναβιώσει τις Συμφωνίες του Αβραάμ για την αποκατάσταση των σχέσεων του Ισραήλ με τι; Αραβικέ χώρες του Κόλπου;
Με βάση επιβεβαιωμένα στοιχεία, το Ισραήλ έχει καταφέρει να εξαλείψει αρκετούς ανώτερους Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές, κάπου 13 πυρηνικούς επιστήμονες και ανώτερους αξιωματούχους που εμπλέκονται στην επιδίωξη του Ιράν για την απόκτηση πυρηνικών όπλων, και να καταστρέψει όλα τα εναπομείναντα συστήματα αεράμυνας της χώρας.
Η έκταση της ζημιάς στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Νατάνζ και το Φόρντοου, όπου βρίσκονται σε βάθος 800 μέτρων. μένει να φανεί. Είναι πιθανό το Ισραήλ να ζητήσει και να λάβει από τις ΗΠΑ μια περιορισμένη προμήθεια της τρομακτικής βόμβας GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator), του μόνου όπλου που είναι ικανό να διαπεράσει εκατοντάδες μέτρα οπλισμένου σκυροδέματος, στα υπόγεια καταφύγια.
Η ιρανική απάντηση ξεκίνησε αρκετές ώρες μετά την αρχική επίθεση του Ισραήλ, με την εκτόξευση εκατοντάδων drones και βαλλιστικών πυραύλων-και σε ένα ποσοστό 20% κατάφεραν να τρυπήσουν τον Σιδερένιο Θόλο.
Ισραηλινοί δημοσιογράφοι με τους οποίους συνομιλήσαμε, εκτιμούν ότι η Ιρανική ηγεσία, υπό τον φόβο να εμφανιστεί σαν χάρτινη τίγρη, θα απαντήσει πολύ πιο δυναμικά από ό,τι, μέχρι σήμερα. «Κάτι τέτοιο βάζει τέλος σε κάθε πιθανότητα περιορισμού της σύγκρουσης, ενώ ο πρωθυπουργός Νετανιάχου προειδοποιεί την Τεχεράνη: «Δεν έχετε δει τίποτα ακόμα», τονίζουν οι ίδιες πηγές.
Ο Ζβι Μπάρελ, δημοσιογράφος στη Haaretz , εκτιμά ότι η ισραηλινή επίθεση θα είναι πολυεπίπεδη, με πολλαπλούς στόχους: Καταστροφή του στρατιωτικού δυναμικού του ισλαμικού καθεστώτος, πλήρης εξάλειψη των πυρηνικών δυνατοτήτων, απενεργοποίηση των επιλογών αντίδρασης του Ιράν, πρόκληση ψυχολογικού σοκ και ίσως πυροδότηση μιας πολιτικής εξέγερσης που θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση του καθεστώτος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει αναπτυχθεί εδώ και δεκαετίες και δεν βασίζεται σε μία μόνο, ομάδα επιστημόνων. Ομοίως, ο ιρανικός στρατός και οι Φρουροί της Επανάστασης δεν εξαρτώνται από ένα λεπτό στρώμα υψηλόβαθμων προσωπικοτήτων, με την εξόντωση των οποίων θα κατέρρεε τον στρατιωτικό ή πυρηνικό μηχανισμό της χώρας: οι νεκροί ανώτεροι αξιωματούχοι -συμπεριλαμβανομένου του Αρχηγού του Επιτελείου Μοχάμεντ Μπαγκέρι και του διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης Χοσεΐν Σαλαμί- έχουν ήδη αντικατασταθεί από νέους ηγέτες.
Σημαντικές ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις θα μπορούσαν πράγματι να καθυστερήσουν την ανάπτυξη του πυρηνικού προγράμματος, αλλά δεν θα εμπόδιζαν τη φιλοδοξία του Ιράν να γίνει πυρηνικό κράτος ή τελικά να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Αυτή η φιλοδοξία υποτίθεται ότι θα είχε «παγώσει» με την πυρηνική συμφωνία του 2015. Αλλά ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας και μάλιστα λίγο πριν την ισραηλινή επίθεση είχε παραδεχτεί για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια ότι το ο Ιράν δεν παρείχε διαφάνεια και δεν σεβόταν τις υποχρεώσεις του για μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Ουσιαστικά, έδινε ένα είδος πράσινου φωτός στις ισραηλινές επιθέσεις.
Τέλος, όσον αφορά την ελπίδα του Νετανιάχου να χρησιμοποιήσει τις βόμβες για να ενθαρρύνει την ανατροπή του θεοκρατικού καθεστώτος της Τεχεράνης, πρέπει να γίνει σαφές για άλλη μία φορά: «Η εξαγωγή «φιλελεύθερης δημοκρατίας» ή γενικότερα η προσπάθεια επηρεασμού του πολιτικού, διοικητικού, πολιτιστικού μέλλοντος μιας χώρας είναι τουλάχιστον αβέβαιη και επικίνδυνη, ακόμη και όταν λαμβάνονται υπόψη ηθικές παράμετροι», τονίζουν οι ίδιες πηγές και προσθέτουν: «Τα παραδείγματα του παρελθόντος είναι όλα αρνητικά- ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες ηττήθηκαν, όταν επιχείρησαν να κάνουν εξαγωγή δημοκρατίας με στρατιωτικές εισβολές»
Στην περίπτωση του Ιράν, επιπλέον, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι τόσο βαθιά ριζωμένες με την πάροδο των ετών, με αποτέλεσμα η πλειονότητα του πληθυσμού να μην αντιδράσει σε οποιαδήποτε προσπάθεια πολιτικής αντίστασης.
Το Ισραήλ δεν έχει νικήσει σε όλα τα μέτωπα
Όσοι εκτιμούν ότι ο Ισραηλινο-ιρανικός πόλεμος θα αργήσει να τελειώσει, θυμίζουν ότι η σύγκρουση που έχει ξεσπάσει στη Γάζα και στις γειτονικές χώρες εδώ και σχεδόν δύο χρόνια δεν έχει οδηγήσει σε πλήρη στρατιωτική νίκη του Τελ Αβίβ. «Υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης: η νίκη κατά τη διάρκεια του Έξι Ημερών Πολέμου του ’67. Εκείνη την εποχή, το Ισραήλ επιτέθηκε στην Αίγυπτο, τη Συρία, την Ιορδανία, αλλά και στον Λίβανο, αλλά τερμάτισε τη σύγκρουση σε λίγες μέρες. Στη Γάζα, από την άλλη πλευρά, η σύγκρουση συνεχίζεται εδώ και 20 μήνες και στον Λίβανο, η συμφωνία εκεχειρίας δεν έχει εξαλείψει την παρουσία της Χεζμπολάχ στον Νότο ή ακόμα και από την πολιτική δομή της χώρας.
Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται και στην Υεμένη, όπου φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές των Χούθι, βομβαρδίζονται εδώ και μήνες από τους Ισραηλινούς, τους Αμερικανούς και τους Άγγλους, αλλά ουδείς μπορεί να μιλήσει για νίκη στο πεδίο της μάχης. Η κυβέρνηση Τραμπ αναγκάστηκε άλλωστε, να ζητήσει από το Κογκρέσο νέα κονδύλια για την υποστήριξη του ανεφοδιασμού των πολεμικών πλοίων και αεροπλάνων που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή.
Στη Συρία, η κατάσταση έχει αλλάξει με την ανατροπή του Άσαντ, ο οποίος ήταν σύμμαχος του Ιράν, αλλά με υψηλό τίμημα: Την ανάληψη της εξουσίας από ισλαμιστές, που μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες βρίσκονταν στη μαύρη λίστα της διεθνούς τρομοκρατίας.
Θα επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις;
Οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί εξακολουθούν να φαίνονται σίγουροι για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Τουλάχιστον στα λόγια. Ο πρόεδρος Τραμπ είπε «ελπίζω το Ιράν να επιστρέψει αμέσως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Αλλά αυτό που χρησιμοποιείται αυτή τη στιγμή είναι μια πολύ αποικιακή πολιτικοστρατιωτική μέθοδος, όπου η χρήση κανονιοφόρων συνοδεύεται από την επιβολή συμφωνιών που έχουν ήδη καθοριστεί και δεν έχουν συμφωνηθεί. Μια μεθοδολογία που εφαρμόστηκε βέβαια στη Γάζα, αλλά το Ιράν δεν είναι …Χαμάς.
Φυσικά, στο Ιράν υπάρχει μια νέα ιρανική πολιτική ηγεσία υπό τον πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν, ο οποίος αν και συντηρητικός, έχει ένα πιο ανοιχτό όραμα για τις διεθνείς σχέσεις από τους προκατόχους του. Επανέφερε βέβαια το Ιράν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά η ισραηλινή επιχείρηση θα ενισχύσει τα πιο ακραία στοιχεία στην ιρανική ηγεσία, που αρνούνται κάθε συνδιαλλαγή.
Όπως λένε δημοσιογράφοι στην Ιερουσαλήμ, «η επίθεση στο Ιράν κινδυνεύει να ενώσει ένα έθνος γύρω από μια εντελώς ακραία, συντηρητική ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Η χρήση των όπλων για την επίτευξη συμφωνιών που οδηγούν προς την επιθυμητή από το Ισραήλ κατεύθυνση, είναι μια μέθοδος που δημιουργεί μόνο νέα, τεράστια προβλήματα».
Live – Όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό
