Κρίσιμες κρίνονται οι σημερινές κάλπες στην Πολωνία, όπου διεξάγεται ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών που θα καθορίσουν εάν η χώρα θα σταθεροποιήσει τη θέση της στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή θα στραφεί προς τον εθνικισμό τύπου Ντόναλντ Τραμπ.
Τόσο ο Ράφαλ Τρασκόφσκι του κυβερνώντος κεντρώου Πολιτικού Συνασπισμού (KO) όσο και ο αντίπαλός του Κάρολ Ναβρότσκι, που υποστηρίζεται από τους εθνικιστές ”Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), ελπίζουν να κινητοποιήσουν τους υποστηρικτές τους και να νικήσουν την κούρσα. Ο Τρασκόφσκι είχε ένα μικρό προβάδισμα στις προεκλογικές δημοσκοπήσεις, αλλά η διαφορά ήταν εντός του περιθωρίου στατιστικού λάθους. Η ψηφοφορία επρόκειτο να ολοκληρωθεί στις 9 το βράδυ, με τα exit poll να δημοσιεύονται αμέσως μετά. Η εκλογική επιτροπή λέει ότι ελπίζει ότι τα τελικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν τη Δευτέρα το πρωί ή νωρίς το απόγευμα.
Το κοινοβούλιο έχει την περισσότερη εξουσία στην Πολωνία, αλλά ο πρόεδρος μπορεί να ασκήσει βέτο στη νομοθεσία, επομένως η ψηφοφορία παρακολουθείται στενά στη γειτονική Ουκρανία, καθώς και στη Ρωσία, τις ΗΠΑ και σε ολόκληρη την ΕΕ.
Και οι δύο υποψήφιοι συμφωνούν στην ανάγκη να δαπανηθούν πολλά για την άμυνα, όπως απαιτεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τραμπ από την Ευρώπη, και να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία στον αγώνα της κατά της τριετούς εισβολής της Ρωσίας.
Διχογνωμία για την ένταξη στο ΝΑΤΟ
Όμως, ενώ ο Τρασκόφσκι βλέπει τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ως απαραίτητη για την ασφάλεια της Πολωνίας, ο Ναβρότσκι είπε πρόσφατα ότι δεν θα το επικυρώσει ως πρόεδρος, καθώς αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τη συμμαχία σε πόλεμο με τη Ρωσία.
Ο Τρασκόφσκι έχει δηλώσει ότι οι ισχυρές σχέσεις τόσο με τις Βρυξέλλες όσο και με την Ουάσιγκτον είναι απαραίτητες για την ασφάλεια της Πολωνίας, αλλά ο Ναβρότσκι, ο οποίος συνάντησε τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Μάιο, δίνει προτεραιότητα στις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η συμμετοχή στις εκλογές
Η προσέλευση ανήλθε στο 24,8% το μεσημέρι, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ο επικεφαλής της εκλογικής επιτροπής, Σιλγουέστερ Μαρτσινιάκ. Αυτό σε σύγκριση με 24,7% στο ίδιο στάδιο της ψηφοφορίας στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών το 2020, όταν η τελική συμμετοχή ήταν 68,2%.
«Το πιο σημαντικό πράγμα είναι η εξωτερική πολιτική», είπε ο ειδικός πληροφορικής Ρόμπερτ Κεπτσίνσκι, 53 ετών, ο οποίος ψήφιζε στη Βαρσοβία. «Δεν μπορούμε να κοιτάξουμε και τις δύο κατευθύνσεις, προς τις ΗΠΑ και την ΕΕ – και το να κοιτάμε μόνο τις ΗΠΑ για βοήθεια είναι κοντόφθαλμο».
Η οικονομολόγος Μαρία Λουστσίνσκα, 73 ετών, είπε ότι το να ψηφίσει την έκανε συναισθηματική. «(Οι εκλογές) είναι σημαντικές γιατί έτσι αποφασίζουμε το μέλλον μας. Σε ποια χώρα θα ζήσουν η κόρη μου, τα εγγόνια μου».
Εάν κερδίσει ο Ναβρότσκι, είναι πιθανό να ακολουθήσει παρόμοια πορεία με τον απερχόμενο Πρόεδρο Αντρέι Ντούντα, έναν σύμμαχο του PiS που χρησιμοποίησε το δικαίωμα του βέτο για να εμποδίσει τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αναιρέσει τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις της προηγούμενης διοίκησης του PiS, οι οποίες υπονόμευσαν την ανεξαρτησία των δικαστηρίων.
Περίπου ενάμιση χρόνο από την ανάληψη των καθηκόντων του Πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, η ψηφοφορία αποτελεί το πιο σκληρό τεστ υποστήριξης για την κυβέρνησή του με τον ευρύ συνασπισμό, με τον Nawrocki να παρουσιάζει το ψηφοδέλτιο ως δημοψήφισμα για τις ενέργειές του.
Το 2023, τεράστιες ουρές έξω από εκλογικά τμήματα σε μεγάλες πόλεις ανάγκασαν ορισμένους να παραμείνουν ανοιχτοί αργότερα από το προγραμματισμένο. Οι αναλυτές είπαν ότι η υψηλή συμμετοχή νεότερων, φιλελεύθερων, αστικών Πολωνών ήταν κρίσιμη για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας για τον Τουσκ.
Ο Τρασκόφσκι ελπίζει ότι τέτοιες σκηνές θα επαναληφθούν την Κυριακή.
«Ενθαρρύνετε τους πάντες, ώστε όσο το δυνατόν περισσότεροι Πολωνοί να ψηφίσουν στις προεδρικές εκλογές», είπε σε συγκέντρωση στο Βλοτσλαβεκ, στην κεντρική Πολωνία, την Παρασκευή.
Ο Ναβρότσκι ο οποίος αντλεί έμπνευση από τον Trump και το κίνημά του Make America Great Again (MAGA), είπε στους υποστηρικτές του στην Μπιάλα Ποντλάσκα στα ανατολικά της χώρας ότι «αυτές οι εκλογές θα μπορούσαν να αποφασιστούν με μεμονωμένες ψηφοφορίες».
Κοινωνικά ζητήματα
Οι δύο υποψήφιοι διαφέρουν επίσης σε κοινωνικά ζητήματα, με τον Trzaskowski να τάσσεται υπέρ της απελευθέρωσης των νόμων για τις αμβλώσεις και την καθιέρωση πολιτικών συμπράξεων για ζευγάρια LGBT, ενώ ο Ναβρότσκι λέει ότι η κατεξοχήν καθολική Πολωνία θα πρέπει να απορρίψει τέτοιες κινήσεις.
Ο πρώτος γύρος των εκλογών στις 18 Μαΐου σημείωσε ένα κύμα υποστήριξης προς την ακροδεξιά κατά του κατεστημένου, υποδηλώνοντας ότι το δίπολο KO-PiS που κυριαρχεί στην πολωνική πολιτική για μια γενιά μπορεί να αρχίσει να σπάει.
Ωστόσο, μετά από μια ταραχώδη εκστρατεία κατά την οποία ο Ναβρότσκι αντιμετώπισε συγκεκριμένα ένα πλήθος αρνητικών αναφορών στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με την υποτιθέμενη προηγούμενη συμπεριφορά του, για άλλη μια φορά οι υποψήφιοι που εκπροσωπούν τα δύο κύρια κόμματα έρχονται αντιμέτωποι στον δεύτερο γύρο.
Το PiS απολάμβανε παραδοσιακά υψηλή υποστήριξη σε μικρές πόλεις και αγροτικές περιοχές, ειδικά στα νότια και τα ανατολικά. Αυτές οι περιοχές είναι συνήθως πιο κοινωνικά συντηρητικές από τις μεγαλύτερες πόλεις και φτωχότερες, δημιουργώντας μια αίσθηση αποκλεισμού που έχει αξιοποιήσει το PiS.
«Θέλουν να χτίσουν μια Πολωνία για τις ελίτ», είπε ο Ναβρότσκι στους ψηφοφόρους στην Μπιάλα Ποντλάσκα, αναφερόμενος στους αντιπάλους του από την KO.
Η KO, εν τω μεταξύ, κάνει εκστρατείες για μια φιλοευρωπαϊκή κεντρώα ατζέντα που απευθύνεται σε πιο φιλελεύθερους Πολωνούς που ζουν κυρίως σε πόλεις ή μεγαλύτερες κωμοπόλεις.
Ο Τρζασκόφσκι πήρε καρδιά από τη συμμετοχή σε συγκέντρωση στο Τσιεσανοβ, στην κεντρική Πολωνία.
«Βλέποντας αυτή την κινητοποίηση, βλέπω πόσες ελπίδες έχετε – ελπίδα σε ένα μέλλον στο οποίο η Πολωνία θα διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε.
Πηγή: Reuters
