Το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης, στους πρόποδες του Όρους Σινά, η παλαιότερη χριστιανική μονή στον κόσμο και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO είναι αντιμέτωπο με ένα αβέβαιο μέλλον, μετά την αναταραχή που προκάλεσε Αιγυπτιακή δικαστική απόφαση.
Αρχικά οι πληροφορίες ανέφεραν ότι Αιγυπτιακή κυβέρνηση θα καλέσει τους μοναχούς να εγκαταλείψουν συγκεκριμένα ακίνητα, ενώ θα παραμείνουν στη Μονή για την επιτέλεση των θρησκευτικών τους αναγκών για όσο το επιτρέπει το αιγυπτιακό κράτος.
Αργά το βράδυ της Πέμπτης, το Υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου υποστήριξε ότι η δικαστική απόφαση της 28ης Μαΐου «όχι μόνο δεν βλάπτει τη Μονή, αλλά αντιθέτως κατοχυρώνει για πρώτη φορά νομικά το καθεστώς της».
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η Μονή;
Θεωρείται ιερή από τις τρεις αβρααμικές θρησκείες: τον Ιουδαϊσμό, τον Χριστιανισμό και τον Ισλαμισμό. Και οι τρεις θρησκείες έχουν κοινό σημείο αναφοράς τον Αβραάμ, τον οποίο θεωρούν προπάτορα τους.
Ιδρύθηκε το 565 από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α. Η πρώτη αναφορά για την ύπαρξη μοναστικής ζωής στην περιοχή χρονολογείται μεταξύ 381 και 384.
Εκεί που ο Μωϋσής άκουσε τη «Θεία Φωνή»
Κτίστηκε στους πρόποδες του όρους Χωρήβ, στην κορυφή του οποίου ο Προφήτης Μωυσής παρέλαβε από τον Θεό τις 10 εντολές. Ἐντὸς των τειχών της περιέκλεισε δύο σημαντικούς τόπους της Παλαιάς Διαθήκης: την φλεγόμενη Βάτο και το πηγάδι του Μωϋσή.
Πρώτα χτίστηκε το παρεκκλήσι της «Φλεγόμενης Βάτου» από την μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, Ελένη, στο σημείο όπου ο Μωυσής άκουσε τη «Θεία Φωνή», δηλαδή τη φωνή του Θεού….
Μαζί με το Μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου, που βρίσκεται απέναντι από την Ερυθρά Θάλασσα, στην έρημο νότια του Καΐρου, το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης είναι ένα από τα παλαιότερα στον κόσμο.
Μέχρι τώρα ελέγχεται από την αυτόνομη Εκκλησία του Σινά, μέλος της ευρύτερης Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Περιέχει την παλαιότερη βιβλιοθήκη στον κόσμο που λειτουργεί αδιάκοπα.
Δεν έχει ποτέ καταληφθεί ή καταστραφεί για σχεδόν δεκαπέντε αιώνες
Το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης περιβάλλεται από τεράστιο τείχος από γρανίτη, πάχους 2,5 μέτρων και ύψους 11 μέτρων. Έχει καταφέρει να κρατήσει μακριά τους εχθρούς, καθώς δεν έχει ποτέ καταληφθεί ή καταστραφεί για σχεδόν δεκαπέντε αιώνες, κάτι που αποτελεί θαύμα στην συχνά ταραγμένη Μέση Ανατολή.
Ο ιδρυτής του Ισλάμ Μωάμεθ, οι Άραβες χαλίφες, οι Τούρκοι σουλτάνοι και μεγάλοι Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Ναπολέων Βοναπάρτης έθεσαν την Μονή υπό την προστασία τους, διαφυλάσσοντάς την αλώβητη από σοβαρές καταστροφές και λεηλασίες σε όλη την μακρόχρονη ιστορία της.
Η Αγία Αικατερίνη
Το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης, όπως αναφέρει το greekreporter, χτίστηκε με διαταγή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄, ο οποίος βασίλεψε από το 527 έως το 565.
Το όνομα της μονής προέρχεται από την Αλεξανδρινή Αγία Αικατερίνη, χριστιανή μάρτυρα που σύμφωνα με τον μύθο καταδικάστηκε αρχικά σε θάνατο με τροχό.
Ωστόσο, όταν τα φρικτά βασανιστήρια δεν κατάφεραν να την σκοτώσουν, αποκεφαλίστηκε. Λέγεται ότι κατά την εκτέλεσή της, αντί για αίμα, από το λαιμό της έτρεχε ένα υγρό που έμοιαζε με γάλα.
Σύμφωνα με την παράδοση, άγγελοι μετέφεραν τα λείψανά της στο όρος Σινά. Κάποια στιγμή γύρω στο 800, τα ανακάλυψαν οι μοναχοί.
Μέχρι τον 7ο αιώνα, το μοναστήρι αντιμετώπιζε σοβαρή κρίση, κυρίως λόγω της αραβικής κυριαρχίας στην περιοχή. Σύμφωνα με μια πηγή, μέχρι το 808, ο αριθμός των μοναχών στο μοναστήρι είχε μειωθεί σε τριάντα και η χριστιανική ζωή στην περιοχή του Σινά είχε σχεδόν εξαφανιστεί.
Ωστόσο, το ίδιο το μοναστήρι άντεξε. Σύμφωνα με την παράδοση, οι πατέρες της μονής ζήτησαν την προστασία του ίδιου του Μωάμεθ, ο οποίος έβλεπε τους χριστιανούς ως αδελφούς εν τη πίστη.
Ο Μωάμεθ αποδέχθηκε το αίτημα της μονής για ασυλία και έδωσε εντολή στους ακολούθους του να προστατεύσουν τους μοναχούς της Αγίας Αικατερίνης.
Η βιβλιοθήκη
Η βιβλιοθήκη της Μονής διατηρεί έναν πραγματικό θησαυρό αρχαίων κωδίκων και χειρογράφων, μια συλλογή που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μετά τη Βιβλιοθήκη του Βατικανού.
Περιέχει ελληνικά, αραβικά, αρμενικά, εβραϊκά, γεωργιανά, συριακά κείμενα ανυπολόγιστης αξίας
Υπάρχουν ενδείξεις ότι χειρόγραφα έχουν γραφτεί στο Σινά από τον 7ο αιώνα, σύμφωνα με το greekreporter. Τα πρώτα χειρόγραφα ήταν κείμενα πρακτικών οδηγιών, είτε για να χρησιμοποιηθούν σε θρησκευτικές λειτουργίες είτε για να εμπνεύσουν τους μοναχούς που ζούσαν στην περιοχή.
Τα υλικά γραφής για τα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στο Σινά με μεγάλη δυσκολία.
Η φθορά των κειμένων από τη χρήση περιορίστηκε λόγω του ξηρού κλίματος. Χειρόγραφα σε έντεκα γλώσσες κοσμούν τα ράφια της βιβλιοθήκης, με τα κείμενα να είναι κυρίως ελληνικά.
Σημαντικές συλλογές στα αραβικά, τα συριακά, τα χριστιανικά παλαιστινιακά αραμαϊκά, τα γεωργιανά και τα σλαβικά φυλάσσονται επίσης στη βιβλιοθήκη της Μονής της Αγίας Αικατερίνης.
Υπάρχουν επίσης χειρόγραφα κλασικών ελληνικών κειμένων, ιδίως σημαντικών ιατρικών βιβλίων.
Ορισμένα από τα χειρόγραφα του Σινά είναι από μόνα τους θαυμάσια έργα τέχνης, με επίχρυσα γράμματα και υπέροχες εικονογραφήσεις, που δημιουργήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη τον 10ο, 11ο και 12ο αιώνα, όταν η πόλη βρισκόταν στο απόγειό της ως κέντρο πολιτισμού και χριστιανικής πίστης.
Τα παλίμψηστα
Τα παλαιότερα χειρόγραφα γράφονταν σε περγαμηνή από δέρματα ζώων που τεντώνονταν και λειαίνονταν, μια εξαιρετικά εξειδικευμένη και ακριβή τέχνη.
Αν ένας γραφέας χρειαζόταν να γράψει ένα κείμενο αλλά δεν υπήρχε διαθέσιμη περγαμηνή, μπορούσε να πάρει ένα χειρόγραφο που θεωρούνταν λιγότερο σημαντικό και να σβήσει το κείμενο, γράφοντας το νέο πάνω στο παλιό.
Αυτό το διπλά γραμμένο είδος έργου είναι γνωστό ως παλίμψηστο. Το Σινά ήταν αρκετά απομονωμένο από τον 7ο έως τον 11ο αιώνα, οπότε η επαναχρησιμοποίηση της περγαμηνής ήταν συχνά ο μόνος τρόπος για τη δημιουργία ενός νέου χειρογράφου.
Ωστόσο, συχνά επιβίωναν αμυδρά ίχνη των αρχικών κειμένων κάτω από τα μεταγενέστερα κείμενα. Σε πολλές περιπτώσεις, το αρχικό κείμενο παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους μελετητές σήμερα. Μέχρι στιγμής, έχουν βρεθεί 160 παλίμψηστα στη βιβλιοθήκη της Μονής της Αγίας Αικατερίνης.
