Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να σταματήσουν να αντιμετωπίζουν τα Βαλκάνια «σαν μια αποθήκη για μετανάστες» και να επανεξετάσουν τα σχέδιά τους να μεταβάλουν τρίτες χώρες σε τέτοιες αποθήκες για να στείλουν εκεί τους αιτούντες άσυλο, προειδοποιεί σήμερα η μη κυβερνητική οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (HRW).
Στα μέσα Μαρτίου, η ΕΕ άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία κέντρων για μετανάστες πέραν των συνόρων της, μέσω ενός μηχανισμού που επιτρέπει στα κράτη μέλη να ανοίγουν αυτά τα κέντρα σε χώρες εκτός της ΕΕ για να στέλνουν εκεί πρόσωπα των οποίων το αίτημα για άσυλο απορρίφθηκε ή τα οποία είναι υποχρεωμένα να εγκαταλείψουν το έδαφός τους.
Δύο μήνες αργότερα, ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ανακοίνωσε από την πλευρά του πως άρχισε συνομιλίες για τη δημιουργία εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου αυτών των «κέντρων επιστροφής».
Μολονότι δεν διευκρίνισε με ποιες χώρες έχει αρχίσει αυτές τις συνομιλίες, τα Βαλκάνια αποτελούν κύριο στόχο: έκτοτε ο Στάρμερ συνομίλησε με την Αλβανία, η οποία φιλοξενεί ήδη κέντρα επιστροφής για τους πρόσφυγες που φθάνουν από την Ιταλία. Και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ένα πακέτο επενδύσεων έξι δισεκατομμυρίων ευρώ στη Βόρεια Μακεδονία.
«Αντί να αντιμετωπίζουν τα Βαλκάνια σαν μια αποθήκη για τους μετανάστες, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο υποστηρίζοντας την ανάπτυξη λειτουργικών συστημάτων ασύλου», αντέδρασε σήμερα το Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, επικεντρώνοντας ιδιαιτέρως στην κατάσταση στη Βοσνία.
Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να βοηθήσει αυτή τη χώρα «να βελτιώσει αυτό που ήδη υπάρχει για να προστατεύει τους αιτούντες άσυλο και τους μεανάστες και όχι να την ενθαρρύνει να λάβει μέτρα που το μόνο που θα κάνουν είναι να επιδεινώσουν τα πράγματα», συνεχίζει το HRW.
«Το να προστεθούν οι αιτούντες άσυλο, που απορρίπτονται από το Ηνωμένο Βασίλειο ή ενδεχομένως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ήδη προβληματικό σύστημα κράτησης της Βοσνίας, το μόνο που θα έκανε θα ήταν να διογκώσει τα υφιστάμενα προβλήματα και να επιδεινώσει τους κινδύνους κατάχρησης», εξηγεί ο Χιού Γουίλιαμσον, διευθυντής της μκο για την Ευρώπη και την κεντρική Ασία, ο οποίος κάνει επίσης λόγο για περιορισμό της πρόβασης σε δικηγόρους και για έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και εξόδου στον καθαρό αέρα.
Μόνο σε 4 από τα 147
Η ΜΚΟ υπενθυμίζει πως το 2023 η Βοσνία αναγνώρισε καθεστώς πρόσφυγα μόνο σε τέσσερα πρόσωπα – από 147 αιτήσεις.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, την οποία επικαλείται η ανακοίνωση, «ακόμα κι αν ο νόμος της χώρας για το άσυλο προβλέπει εξέταση των αιτήσεων μέσα σε έξι μήνες, συχνά χρειάζονται έξι μήνες μόνο για μια πρώτη συνομιλία και έως 344 ημέρες για μια απόφαση. Εν αναμονή της απόφασης αυτής, οι αιτούντες άσυλο είναι ουσιαστικά χωρίς δικαιώματα».
