Δεκάδες ξένοι εργαζόμενοι βρίσκονται στο Ισραήλ για την έναρξη ενός αμφιλεγόμενου σχεδίου αμερικανικής υποστήριξης για παροχή βοήθειας στη Γάζα, το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει σε απομάκρυνση του ΟΗΕ από τη διαχείριση της οξύτατης ανθρωπιστικής κρίσης.
Αυτή την εβδομάδα, το Ισραήλ επέτρεψε την είσοδο πάνω από 90 φορτηγών στον παλαιστινιακό θύλακα, έπειτα από διεθνή κατακραυγή για τον σχεδόν τρίμηνο αποκλεισμό. Ωστόσο περιέγραψε την επανεκκίνηση των αποστολών βοήθειας ως προσωρινή «γέφυρα» προς έναν νέο μηχανισμό που προωθεί η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με το σχέδιο, το σύστημα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέχρι τα τέλη του μήνα και να καταστεί τελικά η μοναδική δίοδος για την είσοδο τροφίμων και φαρμάκων στη Γάζα εν καιρώ πολέμου.
Ο GHF και τα κέντρα διανομής
Όπως αναφέρουν σε ρεπορτάζ τους οι Financial Times, το σχέδιο προβλέπει ότι ο εν πολλοίς άγνωστος οργανισμός Gaza Humanitarian Foundation – GHF, που έχει δηλωμένη έδρα στην Ελβετία, θα μεταφέρει τη βοήθεια σε κέντρα διανομής τα οποία θα φρουρούνται από τον ισραηλινό στρατό και ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας.
Αν ο ΟΗΕ ή άλλοι φορείς θέλουν να προσφέρουν βοήθεια, θα πρέπει να χρησιμοποιούν αποκλειστικά αυτά τα σημεία – τα περισσότερα εκ των οποίων βρίσκονται στο νότιο τμήμα της Γάζας – αναγκάζοντας τους Παλαιστινίους να διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να πάρουν τρόφιμα.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι FT, από τότε που η πρωτοβουλία παρουσιάστηκε στις αρχές Μαΐου, έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένα προβλήματα, ενώ άτομα που γνωρίζουν εκ των έσω το σχέδιo, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, δέχθηκε και άτυπες συμβουλές από τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ, λένε ότι απέχει πολύ από το να είναι σε θέση να ταΐσει τους πάνω από 2 εκατ. Παλαιστινίους.
Ο ΟΗΕ, που επί μακρόν είναι ο κύριος πάροχος βοήθειας στη Γάζα, καταδίκασε τη ρύθμιση ως «φύλλο συκής» για την εκτόπιση πληθυσμού, ενώ ένα πρόσωπο που αναφερόταν ως «μέλος του διοικητικού συμβουλίου» σε προσχέδιο εγγράφου του GHF δήλωσε στους Financial Times ότι ουδέποτε συμμετείχε στο διοικητικό συμβούλιο.
«Όλο αυτό το πράγμα εξελίχθηκε σε τοξικό», είπε χαρακτηριστικά άτομο που έχει γνώση του προγράμματος.
Θολή η ιδιοκτησία και η χρηματοδότηση
Ο οργανισμός GHF έχει προκαλέσει υποψίες για την αδιαφανή οργανωτική του δομή. Σε αυτή περιλαμβάνεται ένας ελβετικός οργανισμός που ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο από Αρμένιο υπήκοο χωρίς γνωστούς δεσμούς με τον ανθρωπιστικό τομέα, καθώς και μία αμερικανική οντότητα. Ελάχιστα είναι γνωστά για τη χρηματοδότησή του.
Ισραηλινά μέσα δημοσίευσαν τις τελευταίες ημέρες φωτογραφίες ξένων ιδιωτικών εργολάβων ασφαλείας με στρατιωτική περιβολή να φθάνουν στη χώρα και να ενημερώνονται ενόψει της αποστολής τους να προστατεύσουν τις αυτοκινητοπομπές και τα κέντρα διανομής.
Οι δύο αμερικανικές εταιρείες που εμπλέκονται, η Safe Reach Solutions και η UG Solutions, είχαν προσληφθεί νωρίτερα φέτος για να διαχειριστούν ένα πολύ μικρότερο σύστημα ελέγχου στη Γάζα κατά τη διάρκεια μιας σύντομης εκεχειρίας. Καμία από τις δύο δεν απάντησε σε αιτήματα για σχόλιο.
Ο διευθύνων σύμβουλος του GHF, Τζέικ Γουντ, βετεράνος των Πεζοναυτών και πρώην επικεφαλής της ΜΚΟ Team Rubicon, υποστήριξε ότι, παρότι το σχέδιο δεν είναι τέλειο, αποτελεί το μοναδικό μοντέλο που έχει την έγκριση του Ισραήλ. «Δεσμευόμαστε να παραδίδουμε βοήθεια με ανθρωπιστικό και όχι στρατιωτικοποιημένο τρόπο», ανέφερε εκπρόσωπος του οργανισμού στους FT. «Τώρα είναι η στιγμή να συνεργαστούμε. Κατανοούμε κάποιες από τις ανησυχίες του ΟΗΕ, αλλά αυτός είναι ο τρόπος για να φτάσει σωτήρια βοήθεια στους Γαζανούς με τρόπο αποδεκτό από το Ισραήλ».
Το Ίδρυμα Τόνι Μπλερ διέψευσε ότι ο ίδιος ή ο οργανισμός του παρέχουν επίσημες συμβουλές στο πλαίσιο του σχεδίου.
Ο ΟΗΕ και άλλοι οργανισμοί έχουν μέχρι στιγμής αρνηθεί να συμμετάσχουν, υποστηρίζοντας ότι η δημιουργία ελάχιστων κέντρων μαζικής διανομής, κυρίως στο νότιο τμήμα της Γάζας, θα εξαναγκάσει πεινασμένους Παλαιστινίους να μεταφέρουν τις οικογένειές τους στα σύνορα με την Αίγυπτο.
Τι λέει ο ίδιος ο οργανισμός
Ο επικεφαλής ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ, Τομ Φλέτσερ, δήλωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας την περασμένη εβδομάδα ότι το σχέδιο του GHF «μετατρέπει την ανθρωπιστική βοήθεια σε εξάρτημα πολιτικών και στρατιωτικών στόχων, μετατρέπει τη λιμοκτονία σε διαπραγματευτικό χαρτί».
Το σχέδιο παραπέμπει σε ιδέες που είχε επεξεργαστεί αλλά απορρίψει ο ισραηλινός στρατός τον τελευταίο χρόνο — ακόμη και τον περασμένο μήνα — σύμφωνα με πρακτικά συναντήσεων που είδε η FT. Οι ιδέες αυτές περιελάμβαναν τη δημιουργία «στείρων» ζωνών απαλλαγμένων από τη Χαμάς, όπου θα μπορούσε να διανέμεται βοήθεια. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το μοντέλο της διεθνούς κοινότητας, που βασίζεται σε εκατοντάδες μικρότερα σημεία διανομής σε ολόκληρη τη Γάζα.
