Ο κεντρώος δήμαρχος Βαρσοβίας και σύμμαχος του πρωθυπουργού της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ, Ράφαλ Τρασκόφσκι προηγείται με μικρή διαφορά από τον εθνικιστή ιστορικό Κάρολ Ναβρότσκι, τον υποψήφιο που υποστηρίζεται από το εθνικιστικό συντηρητικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) του απερχόμενου προέδρου Αντρέι Ντούντα, στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της χώρας, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις στην έξοδο των εκλογικών τμημάτων
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Ipsos για τη δημόσια τηλεόραση TVP που αφορά το 90% των ψήφων, φαίνεται να κερδίζει το 31,2% των ψήφων. Μια ανάσα βρίσκεται πίσω του ο Ναβρότσκι με 29,7%. Τρίτος έρχεται ο Σλάβομιρ Μεντζέν, υποψήφιος του ακροδεξιού Κόμματος Συνομοσπονδίας, με 14,8%.
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι το προβάδισμα του Τρασκόφσκι είναι μικρότερο από αυτό που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις λίγες μέρες πριν από τις κάλπες.
Έτσι, καθώς κανένας από τους δύο που προπορεύονται δεν έλαβε με την πρώτη προσπάθεια την απαιτούμενη απόλυτη πλειοψηφία, είναι απαραίτητος ένας δεύτερος γύρος, ο οποίος αναμένεται την 1η Ιουνίου.
Το αποτέλεσμα της Κυριακής οδηγεί σε μια νέα αναμέτρηση για να καθοριστεί εάν η χώρα θα παραμείνει στη φιλοευρωπαϊκή της πορεία ή θα μετατοπιστεί πιο κοντά στους θαυμαστές του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ.
Στη χώρα γίνεται προσπάθεια να αποκατασταθεί το κράτος δικαίου και να παραμείνει αξιόπιστος εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από σχεδόν μια δεκαετία διχαστικής λαϊκιστικής διακυβέρνησης. Όμως η ευχέρεια του πρωθυπουργού να προχωρήσει προς αυτά τα βήματα έχει συναντήσει εμπόδια από τον απερχόμενο πρόεδρο Αντρέι Ντούντα, σύμμαχο της προηγούμενης κυβέρνησης.
Οι θέσεις του Τρασκόφσκι
Μια νίκη του 53χρονου Τρασκόφσκι, ενός πεπεισμένου ευρωπαϊστή, θα έβαζε τέλος σε μια δύσκολη συγκατοίκηση και θα επέτρεπε στην κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται στην εξουσία από το Δεκέμβριο 2023, να πραγματοποιήσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις.
«Αυτό το αποτέλεσμα δείχνει πόσο δυνατοί και αποφασισμένοι πρέπει να είμαστε» για τον δεύτερο γύρο, είπε ο Τρασκόφσκι μιλώντας στους υποστηρικτές του. Παράλληλα, σε μια προσπάθεια να προσελκύσει ψηφοφόρους από την αριστερά και το κέντρο, δεσμεύτηκε να «επιταχύνει τις αλλαγές» και υποσχέθηκε να αλλάξει το νόμο κατά των αμβλώσεων- που είναι από τους αυστηρότερους στην Ευρώπη-, να οικοδομήσει περισσότερα σπίτια και να πραγματοποιήσει δικαστική μεταρρύθμιση.
Μολονότι η πλειονότητα των υποψηφίων υποστήριξε την ενίσχυση της στρατιωτικής ισχύος της χώρας, ο Τρασκόφκσι προέβαλε τις κυβερνητικές ανακοινώσεις ότι προσεχώς θα αφιερώσει το 5% του ΑΕΠ στην εθνική ασφάλεια, έναντι του 4,7% που προβλέπεται για φέτος.
Στη διεθνή σκηνή, υπογραμμίζει τη σημασία της ΕΕ, ενώ ο αντίπαλός του Κάρολ Ναβρότσκι ποντάρει κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ.
«Πρώτα η Πολωνία, πρώτα οι Πολωνοί», λέει ο Ναβρότσκι
Από την άλλη, ο 42χρονος Κάρολ Ναβρότσκι έκανε την προεκλογική του εκστρατεία υπό το σύνθημα «Πρώτα η Πολωνία, πρώτα οι Πολωνοί», στοχοθετώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση και την κοινότητα του σχεδόν ενός εκατομμυρίου ουκρανών προσφύγων που ζουν στη χώρα και καταγγέλλοντας τα γενναιόδωρα επιδόματα που δίνονται στους πρόσφυγες.
Σε προεκλογικό του βίντεο δήλωνε πως οι κοινωνικές παροχές «προορίζονται πρώτα απ’ όλα για τους Πολωνούς» και πως «στις ουρές στους γιατρούς και τα νοσοκομεία» οι πολωνοί πολίτες πρέπει «να έχουν προτεραιότητα».
Κατηγόρησε επίσης την Ουκρανία ότι «δεν έχει επιδείξει ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που έχουν κάνει οι Πολωνοί», και τον πρόεδρό της, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για «αυθάδεια».
Το εθνικιστικό PiS, κύριος σχηματισμός της αντιπολίτευσης και στην εξουσία από το 2015 ως το 2023, αποφάσισε το Νοέμβριο 2024 να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του ιστορικού.
Θαυμαστής του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ναβρότσκι τον συνάντησε στο Λευκό Οίκο δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές. Ισχυρίζεται πως ο αμερικανός πρόεδρος του είπε: «Θα νικήσετε». Η συνάντηση αυτή είχε προκαλέσει στην Πολωνία κατηγορίες για αμερικανική ανάμιξη στις προεδρικές εκλογές.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Κάρολ Ναβρότσκι ζήτησε να γίνονται έλεγχοι στα σύνορα με τη Γερμανία ώστε να εμποδίζεται η είσοδος μεταναστών, που επαναπροωθούνται, σύμφωνα με τον ίδιο, απ’ αυτή τη χώρα, και ζήτησε να καταβάλει το Βερολίνο στην Πολωνία αποζημιώσεις για το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δεκαπέντε ημέρες πριν από τον πρώτο γύρο, η υποψηφιότητά του κλονίσθηκε από ένα σκάνδαλο. Στη διάρκεια τηλεοπτικού ντιμπέιτ, στο οποίο αντιτάχθηκε στην επιβολή φόρου στα ακίνητα, υποστήριξε πως δεν διαθέτει ο ίδιος παρά μόνο ένα διαμέρισμα. Όμως λίγο μετά μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν ότι είχε αποκτήσει και ένα δεύτερο από έναν ηλικιωμένο με μια συναλλαγή που χαρακτηρίσθηκε σκοτεινή από παρατηρητές και πολιτικούς αντιπάλους του.
