Η Μέση Ανατολή ζει ημέρες Τραμπ. Το μείγμα της νέας αμερικανικής πολιτικής απροκάλυπτο: ένας ακατέργαστος συνδυασμός realpolitik και επιχειρηματικής διαίσθησης, χωρίς προσχήματα περί δημοκρατίας ή «αρχών».
Όχι πια στρατηγικά δόγματα, ούτε ακαδημαϊκές αναλύσεις για «πολυπολικότητα» και «σταθερότητα». Μόνο πρόσωπα, συμφωνίες και δύναμη.
Η απόφαση του Τραμπ να συναντήσει τον νέο πρόεδρο της Συρίας, Αχμέντ αλ Σαράα, δεν θα μπορούσε να είναι πιο αποκαλυπτική. Ο Σαράα, τζιχαντιστής με θητεία σε παρακλάδι της Αλ Κάιντα, θεωρούνταν μέχρι χθες από την Ουάσιγκτον «τρομοκράτης». Τώρα, όμως, περιγράφεται από τον Τραμπ ως «ελκυστικός, σκληρός τύπος με δυνατό παρελθόν». Η μεταστροφή δεν είναι απλώς εντυπωσιακή. Είναι στρατηγική – και ίσως, για τα δεδομένα του Αμερικανού προέδρου απολύτως φυσική.
Προηγήθηκε η ολική άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας. Και αυτή ήρθε χάρη στις σχετικές παροτρύνσεις από τον Ερντογάν και τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν – δύο ηγέτες για τους οποίους ο Τραμπ δεν φείδεται επαίνων, ακόμη και όταν βρίσκονται στο στόχαστρο της διεθνούς κριτικής. Τους βλέπει ως ισχυρούς παίκτες, που καταλαβαίνουν πώς παίζεται το παιχνίδι. Το γεγονός ότι ο πρώτος διολισθαίνει ολοένα και βαθύτερα στον αυταρχισμό και ο άλλος ήταν για κάποια χρόνια «παρίας» λόγω της δολοφονίας Κασόγκι, δεν τον ενοχλεί. Μάλλον τον γοητεύει. Ίσως επειδή αναγνωρίζει σε αυτούς κάτι από τον εαυτό του: το ένστικτο επιβίωσης και τη φιλοδοξία κυριαρχίας.
Η προσωπική χημεία είναι για τον Τραμπ το βασικό εργαλείο εξωτερικής πολιτικής. Δεν τον ενδιαφέρουν τα θεσμικά σχήματα, ούτε οι παγιωμένες γραμμές. Δεν δείχνει καμία εμπιστοσύνη στη γραφειοκρατία, μόνο στο ένστικτό του. Ψάχνει εκείνον που «μπορεί να κλείσει συμφωνία» και ποντάρει στο πρόσωπο, όχι στο πλαίσιο.
Μένει να φανεί αν αυτή η τακτική θα αποδώσει και στο πιο δύσκολο πεδίο: το ουκρανικό. Η σημερινή κρίσιμη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη θα μπορούσε να είναι το πρώτο crash test. Αν τελικά Πούτιν και Τραμπ είναι μεταξύ αυτών που θα καθίσουν στο τραπέζι – και κυρίως, αν θα έχουν κάτι να πουν που δεν έχει ήδη ειπωθεί με όπλα.
