Μέσα από δυσκολίες η Ε.Ε. μπορεί να βγει πιο ισχυρή, πιο συνεκτική, πιο ανταγωνιστική και με περισσότερες ευκαιρίες, υπογραμμίζει ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ενρίκο Λέτα, σε αποκλειστική του συνέντευξη στη «Ν». Στο παγκόσμιο εμπόριο η Κίνα θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος της λύσης, υπό όρους, λέει ο κ. Λέτα, στον οποίο ανατέθηκε πέρυσι από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να καταρτίσει έκθεση για την κατάσταση της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε.
Στο μέτωπο της ενεργειακής προμήθειας της Ε.Ε. θεωρεί ότι το ζητούμενο είναι η ανθεκτικότητα και η αποφυγή αλληλοεξαρτήσεων. Αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, δεν βλέπει άμεσες λύσεις.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Ενρίκο Λέτα.
-Θα μπορέσει η Ε.Ε. να βρει βηματισμό μέσα στο σημερινό δύσκολο οικονομικό περιβάλλον; Να αντιμετωπίσει τα διαρθρωτικά της προβλήματα, να ενισχύσει την οικονομία και την ανταγωνιστικότητά της και να ανταποκριθεί στην αύξηση των αμυντικών δαπανών; Λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη ενότητας και τα διαφορετικά συμφέροντα των χωρών-μελών της;
-«Ναι, πιστεύω ότι η σημερινή αναταραχή μπορεί στην πραγματικότητα να λειτουργήσει ως ισχυρός καταλύτης για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η αυξανόμενη πίεση -από την ολοένα και πιο επιθετική στάση της κυβέρνησης Τραμπ έως τις οικονομικές προκλήσεις και τις προκλήσεις σε θέματα ασφάλειας που αντιμετωπίζουμεωθεί τους ηγέτες της Ε.Ε. σε πιο τολμηρές και πιο ρεαλιστικές αποφάσεις.
Όταν διακυβεύεται η συλλογική μας ασφάλεια, η πολιτική βούληση για την υπέρβαση των διαφορών τείνει να αυξάνεται. Ήδη το βλέπουμε αυτό.
Το “κλειδί” τώρα είναι να επικεντρωθούμε σε συγκεκριμένες λύσεις-πρωτοβουλίες που, αν και φιλόδοξες, μπορούν να ενσωματώσουν την ποικιλομορφία των εθνικών συμφερόντων.
Σε αυτό το σημείο η Ε.Ε. βρίσκει συχνά την ισχύ της στην “οικοδόμηση” συμβιβασμών που λειτουργούν στην πράξη. Αν καταφέρουμε να διοχετεύσουμε αυτή τη στιγμή σε ισορροπημένες, στρατηγικές επιλογές, η Ένωση όχι μόνο θα αντέξει σε αυτό το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, αλλά θα βγει από αυτό ισχυρότερη, πιο συνεκτική και πιο ανταγωνιστική».
-Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται ο χάρτης του παγκόσμιου εμπορίου; Βλέπετε την Ε.Ε. να βγαίνει πιο δυνατή από τον εμπορικό πόλεμο και ποιοι εμπορικοί συσχετισμοί θα μπορούσαν να την ωφελήσουν; Για παράδειγμα, θα ήταν καλό να στραφεί περισσότερο προς την Κίνα;
-«Σε έναν εμπορικό πόλεμο είναι όλοι χαμένοι – δεν υπάρχει πραγματικός νικητής. Αλλά η Ε.Ε. μπορεί και πρέπει να εργαστεί για να περιορίσει τη ζημιά και -ταυτόχρονα- να μετατρέψει αυτό το δύσκολο πλαίσιο σε ευκαιρία. Σε ολόκληρο τον κόσμο οι μεγάλες εμπορικές δυνάμεις κινούνται γρήγορα για να υπογράψουν νέες εμπορικές συμφωνίες και η Ε.Ε. κάνει το ίδιο, προσπαθώντας να επεκτείνει τις συνεργασίες και να διαφοροποιήσει τις εμπορικές σχέσεις της.
Επιπλέον, πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη για την υπεράσπιση και την ενίσχυση του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος που βασίζεται σε κανόνες. Αν το αφήσουμε να διαλυθεί, οι συνέπειες θα είναι σοβαρές. Όσο για την Κίνα, παραμένει σημαντικός παίκτης. Αλλά οποιαδήποτε στενότερη σχέση πρέπει να καθοδηγείται από ξεκάθαρες αρχές: αμοιβαιότητα, διαφάνεια και σεβασμό των διεθνών κανόνων.
Εάν η Κίνα είναι έτοιμη να λάβει σοβαρά υπόψη αυτούς τους όρους, τότε ναι, θα μπορούσε να είναι μέρος της λύσης».
-Πόσο εύκολη είναι η απεξάρτηση της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο; Και εάν απεξαρτηθεί από τη Ρωσία, μήπως γίνει εξαρτημένη από τις ΗΠΑ;
– «Η Ε.Ε. μόλις παρουσίασε ένα σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση όλων των εισαγωγών -που έχουν απομείνει- ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος
του 2027. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά είναι εφικτό.
Η στρατηγική βασίζεται σε μια συντονισμένη, σταδιακή προσέγγιση που δίνει στα κράτη-μέλη τον χρόνο να προσαρμοστούν.
Όσον αφορά τον κίνδυνο απλής αντικατάστασης μιας εξάρτησης από μια άλλη, δεν νομίζω ότι οδεύουμε προς τα εκεί.
Τα τελευταία δύο χρόνια η Ε.Ε. έχει εργαστεί σκληρά για να διαφοροποιήσει τους προμηθευτές και τους “δρόμους” ενέργειας.
Ο στόχος δεν είναι απλώς η μετατόπιση της εξάρτησης, αλλά η δημιουργία πραγματικής ανθεκτικότητας.
Και έχουμε επίσης εξοπλιστεί με ισχυρότερα εργαλεία για να αποτρέψουμε κάθε είδους στρατηγικές αλληλεξαρτήσεων που θα χρησιμοποιηθούν εναντίον μας στο μέλλον».
Δύσκολη η ειρήνη στην Ουκρανία
– Πόσο εφικτό είναι να κλείσει το εμπόλεμο μέτωπο στην Ουκρανία; Είναι πραγματική απειλή η Ρωσία για την Ευρώπη;
-«Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει όταν η Ρωσία αποφασίσει να σταματήσει την εισβολή της – αλλά, δυστυχώς, δεν φαίνεται να είμαστε ακόμη κοντά σε αυτό το σημείο.
Ακόμα και φωνές που κάποτε ζητούσαν “γρήγορες συμφωνίες”, αναγκάζονται τώρα να αναγνωρίσουν αυτήν την πραγματικότητα, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Ντόναλντ Τραμπ.
Στο μεταξύ, η Ε.Ε. πρέπει να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία όχι μόνο από αλληλεγγύη, αλλά για όλα αυτά που διακυβεύονται.
Η Ρωσία συνιστά πραγματική απειλή για την Ευρώπη. Όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και πολιτικά και ιδεολογικά.
Αγωνίζεται ενάντια σε μια παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες, δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα – τα ίδια τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίστηκε η Ε.Ε. και στα οποία εξακολουθούν να στηρίζονται η ευημερία και η ταυτότητά μας. Γι’ αυτό η παραίτηση δεν αποτελεί επιλογή»
